2010.08.13

УИХ-ын гишүүн Г. Баярсайхан: Хөрөнгө Орлогын мэдүүлэгтээ мониторинг хийлгэх сонирхолгүй гишүүн олон байгаа

УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо намрын чуулган эхлэхээр төрийн албанд бий болсон ашиг сонирхлын зөрчлийн талаар нээлттэй хэлэлцүүлэг хийх болжээ. Энэ талаар тус хорооны дарга Г. Баярсайхантай ярилцлаа.

 
-Хаврын чуулганы өмнөхөн УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ анхны хурлаа хийсэн. Дэд хорооны хуралд УИХ-ыи гишүүдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт мониторинг хийхийг санал гарсан ч дэмжлэг аваагүй. Үүнийг ашиг сонирхлын зөрчил гэж харж болох уу?
 

-УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо хаврын чуулган завсарлахаас өмнө анхны хурлаа хийсэн. Парламентын гишүүд ёс зүйн дүрэмтэй болохын тулд бараг найман жил ажилласан ч бүтэлгүйтэж байсан. Ингээд энэ удаагийн парламент Ёс зүйн дүрмийг батлахад спикер Д. Дэмбэрэл чухал үүрэг гүйцэтгэсэн гэдгийг хэлэх хэрэгтэй. Дэд хороо өмнө нь хийж байсан ажлын тайлангийн дүнтэй танилцаж, цаашид хийх ажлын төлөвлөгөөгөө баталлаа. Миний зүгээс УИХ-ын гишүүдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт мониторинг, ашиг сонирхлын зөрчлийн талаар хэлэлцүүлэг хийх санал оруулж хэлэлцүүлсэн. УИХ-ын Ёс зүйн дэд хорооны даргын хувьд хууль тогтоох байгууллагыг нээлттэй, тунгалаг байх учиртай гэж үздэг. Тэгэхээр УИХ-ын гишүүдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэг ард иргэдэд нээлттэй байх ёстой. Гэтэл төрийн түшээдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэг тодорхой биш. Тэдний хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт нь дүн шинжилгээ хийдэггүйгээс иргэний хөдөлгөөнүүд, ард иргэдийн зүгээс байнга хардлага дагуулдаг. Энэ бүгдэд хариулт өгөх зорилгоор ийм санал гаргасан юм. Өнөөдөр Монголын төр дунд, доод шатны албан тушаалтнууддаа л сүрийг үзүүлдэг гэсэн шүүмжлэл байдаг. Нэг үгээр хэлбэл, УИХ-ын гишүүд та бүхэн өөрсдөө иргэний зориг гаргаж хөрөнгө орлогын мэдүүлэгтээ дүн шинжилгээ хийгээч гэдэг шаардлага тавьсан юм. Харамсалтай нь гишүүдээс дэмжлэг аваагүй. Гэхдээ гишүүдийн хувийн байр суурьт хүндэтгэлтэй хандана. Харин миний хувьд гишүүдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт нь дүн шинжилгээ хийгээд тухайн гишүүний жилийн хөрөнгө нь ямар үндэслэлээр нэмэгдсэн, эсвэл хорогдсон нь нээлттэй байх учиртай гэсэн байр суурьтай байгаа.

-Гишүүд ямар нэг зүйлээс айгаад байна уу? Эсвэл хөрөнгө орлогоо худал мэдүүлсэн болохоор тэр үү?
-Айж байхыг үгүйсгэхгүй. Ер нь хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт мониторинг хийлгэх сонирхолгүй гишүүн олон байгаа. Бас нэг инээдтэй зүйл нь зарим гишүүн над дээр ирээд энэ ажлаа битгий хийгээч гэж гуйсан. Миний хувьд зовхон дүрмийнхээ дагуу л асуудалд хандана гэдгээ хэлсэн.
 
-Төрийн албан хаагчид хөрөнгө орлогоо худал мэдүүлсэн талаар хэлэлцүүлэг зохион байгуулсны дараа тухайн гишүүдийг утсаар заналхийлж дарамталсан. Мөн намын нөхөд нь ч багагүй зэмлэсэн тухай яриа гарсан. Иймэрхүү зүйлээс эмээхгүй байна уу?
-Айгаад байх зүйл алга. Эхлүүлсэн ажлаа заавал хийнэ. Миний хувьд гишүүдийн ёс зүйтэй холбоотой асуудлыг хариуцаж байгаа. Энэ нь Монгол төр шударга, цэвэр тунгалаг байх эхний ажил. Хэн нэгэн дарамтална, намынхан зэмлэнэ гэж айх юм алга.
 
-Ес зүйн дэд хорооноос ашиг соиирхлын зөрчил гэдэг нээлттэй хэлэлцүүлэг хийх болсон. Үүнд ямар хүмүүс оролцох вэ?
 

-Дэд хорооны гишүүд ашиг сонирхлын зөрчлөөр хэлэлцуүлэг хийхийг 100 хувь дэмжсэн. УИХ-ын гишүүд ашиг сонирхлын зөрчил байдгийг хүлээн зөвшөөрдөг ч яг юу болох, төрийн байгууллагын ямар шатанд илүү байгаа гэдгийг тодорхой хэлдэггүй. Мэддэг ч үгүй. Ашиг сонирхлын зөрчил нь тухайн УИХ-ын гишүүн өмнө ажиллаж байсан салбартай холбоотой асуудлаа ногоон гэрлээр дэмжүүлэх зэргээр илэрдэг. Тиймээс энэ бүхний талаар илэн далангүй нээлттэй ярилцаж, холбогдох хүмүүсийг оролцуулсан хэлэлцүүлэг явуулахаар төлөвлөсөн юм. Хэлэлцүүлэгт УИХ-ын гишүүд, төрийн албаныхан, иргэний нийгмийн байгууллагынхан оролцож нээлттэй ярилцах болно.

-УИХ-ын гишүүд өөрийн бизнесийг дэмжсэн лоббины хуулийг баталдаг нь нууц биш. Ашиг сонирхлын зөрчлийн талаарх хэлэлцүүлгийн үеэр хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг сөхөж ярихуу?
-Ямар ч тохиолдолд ашиг сонирхлын зөрчил нь агуулгаараа том юм. Гэхдээ ашиг сонирхлын зөрчилтэй холбоотой хэлэлцүүлэг явуулахад хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг тодорхой хэмжээгээр сөхөж ярих болов уу.
 
-Өнөөдөр хууль тогтоох байгууллагад бизнесийн бүлэглэлийнхэн хүч түрэн орж ирлээ гэсэн шүүмжлэл байдаг. Ёс зүйн дэд хорооэнэ асуудалд анхаарал тавих үүрэгтэй юу?
-Үүнийг л бид хөндөж байгаа юм. Хэрэв ашиг сонирхлын зөрчил газар авбал Монголын улс төр булингартана. Манай хууль тогтоох байгууллагад бизнес бүлэглэл ороод ирснийг үгүйсгэхгүй. Мэдээж бизнесмэнүүд УИХ-д олноор орж ирсэн. Гэтэл өмнө эрхэлж байсан бизнесийнхээ эрх ашигг нийцсэн хуулийн төсөл оруулж ирсэн тохиолдол ч байсан. Тухайлбал, манай нэг гишүүн телевизийн сувгуудаар зар сурталчилгаа явуулах хуулийн төсөл оруулж байх жишээтэй. Энэ л ашиг сонирхлын зөрчлийн шууд илрэл. Энэ бүхнийг таслан зогсоохын төлөө УИХ-ын Ёс зүйн дэд хороо ажиллана.
 
-УИХ Ёс зүйн дэд хороотой ч УИХ-ын гишүүд нь ёс зүйн дүрэмгүй олон жил явсан. Батлагдаад байгаа энэ дүрэм гишүүдийн ёс зүйг бүрэн хянах боломжтой юу?
-Ёс зүйн дэд хороо гэсэн нэртэй байсан ч УИХ-ын гишүүд нь ёс зүйн дүрэмгүй байсан. Ёс зүйн дэд хорооноос дүтнэлт гаргаж УИХ-ын гишүүн ёс зүйгээ зөрчсөн гэсэн дүгнэлт гаргуулахгүйн төлөө хичээх л хэрэгтэй. Манай дэд хороо гишүүдэд зөвхөн хариуцлага, шийтгэл хүлээлгээд л явах үүрэгтэй газар биш. Үнэхээр тухайн гишүүнтэй холбоотой асуудлыг хуулийн байгууллага шийдэх учиртай бол шилжүүлэх л болно. Хамгийн гол нь манай хорооноос ёс зүйгээ зөрчсөн, зөрчөөгүй гэсэн дүгнэлтийг шударгаар гаргах, хажуугаар нь сануулга өгөх, донгодох асуудал бий. Гэхдээ ёс зүйгээ зөрчсөн гэсэн дүгнэлт гаргуулсан улс төрчийн цаашдын рейтинг ямар байх нь тодорхой шүү дээ. Тиймээс гишүүд дүрмээ баримталж ажиллах хэрэгтэй.
 
-УИХ-ыи гишүүдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэгт мониторинг хийх санал намрын чуулганаар дахин тавих уу?
-Зарим гишүүний хөрөнгө орлогын мэдүүлгийг харахад хөрөнгө нь огцом өссөн байдаг. Дүн шинжилгээ хийх гээд байгаа нь ийм эх үүсвэрийг нь тодорхой болгох гэсэн зорилготой. Зарим нь УИХ-ын гишүүн болохоосоо өмнө байр сууцгүй байснаа гишүүн болоод л хэд хэдэн орон сууцтай болсон хардлага зөндөө байдаг. Хаанаас санхүүжээд байгаад л хариулт өгөх зорилготой. Тэгэхээр дахин санал гаргахад болохгүй гэх газаргүй.
 
0ЭКСПЕРТсэтгэгдэл
Сэтгэгдэл оруулахын тулд та хэрэглэгчийн эрхээр нэвтэрнэ үү.
Экспертүүдийн сэтгэгдэл
Одоогоор сэтгэгдэл нэмэгдээгүй байна.