Ц.Даваасүрэн: Хамтран амьдрагчаас нь ХОМ авна гэж туйлширч болохгүй
УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн
2014.01.17

Ц.Даваасүрэн: Хамтран амьдрагчаас нь ХОМ авна гэж туйлширч болохгүй

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаан үргэлжилж байна. Хуралдаанаар Авлигын эсрэг хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн  хэлэлцэх эсэхийг шийдлээ.

УИХ-аас 2002 онд Авлигатай тэмцэх үндэсний хөтөлбөрийг найман жилийн хугацаатай батлан хэрэгжүүлсэн. Эдүгээ үндэсний хэмжээнд мөрдөх авлигатай тэмцэх үндэсний стратегийн төслийг боловсруулж байгаатай холбогдуулан хөтөлбөрийг УИХ-аас  баталж мөрдүүлэх, байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэн түүнийг хэрэгжүүлдэг, биелэлтээ тайлагнадаг байхаар  Авлигын эсрэг хуульд нэмж оруулжээ.   

 Авлигатай тэмцэх байгууллагаас иргэдэд төрийн үйлчилгээ үзүүлэх, аливаа  дайчилгаа, баривчилгааны үед ажилтнууд энгийн хувцастай, ялгах тэмдэггүйн улмаас олон нийт аль байгууллагын ямар ажилтан болохыг ялгаж танихгүй нөхцөл байдал үүсч,  улмаар багагүй хүндрэл гарч байсан байна. 

Авлигатай тэмцэх байгууллагын ажилтнуудын дийлэнх олонхийг цагдаа, тагнуул зэрэг цэрэгжсэн байгууллагаас сонгон авч  ажиллуулж байгаа бөгөөд  хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, гүйцэтгэх ажилтнууд хүнд нөхцөлд ажилладаг учир тэдний өндөр насны тэтгэвэрт гарах насны хязгаарыг бусад байгууллагын төрийн тусгай албан хаагчдын нэгэн адил буюу авлигатай тэмцэх байгууллагад хууль сахиулах чиг үүрэгтэй ажилласан хугацааг цэргийн алба хаасан хугацаатай дүйцүүлэн тооцож байхаар хуулийн төсөлд тусгажээ.

Үүнтэй уялдуулан өөрийн орны болон олон улсын ижил төстэй байгууллагуудын жишиг, албаны онцлог, албан хаагчдын нийтлэг эрх ашигт нийцүүлэн Авлигатай тэмцэх байгууллагын албан хаагчийг Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуулийн үйлчлэлд хамааруулахаар хуулийн төсөлд тусгасан байна.  Мөн Авлигатай тэмцэх байгууллагын хэрэг бүртгэгч, мөрдөн байцаагч, гүйцэтгэх ажилтнууд тусгай ажиллагаанд оролцохдоо байгууллагын бэлгэ тэмдэг бүхий зориулалтын хувцас хэрэглэдэг байх аж.

Байгууллагын даргыг зургаан жилээр томилон, нэг удаа улируулан томилох боломжтой аж

Авлигатай тэмцэх газрын даргад нэр дэвшигч нь 55 нас хүрсэн байх шаардлагыг хангахаар хуульчиласныг 45 нас болгон өөрчлөн төсөлд тусгасан байна.  Төрийн алба хаших насны дээд хязгаар эрэгтэй 60, эмэгтэй 55 байхаар хуулиар тогтоосон боловч уг байгууллагын даргад нэр дэвшигч 55 нас заавал хүрсэн байх нь эмэгтэй хүн АТГ-ын даргад нэр дэвших эрхийг хязгаарласан, жендерийн тэгш байдлыг хангахын эсрэг зохицуулалт болжээ.

Байгууллагын даргыг зургаан жилээр томилон, нэг удаа улируулан томилох боломжтой аж. Хэрэв 60 настай хүнийг тус байгууллагын даргаар томилоод улируулан ажиллуулахад 72 настай болж төрийн алба хаших насны дээд хязгаарыг хэт давах нөхцөл байдал үүсэх юм байна.

Уг хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Төрийн аудитын тухай, Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын тухай, Галт зэвсгийн тухай, Цэргийн албан хаагчийн тэтгэвэр, тэтгэмжийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай,  Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд  өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн  төслүүдийг хамтад нь боловсруулжээ. Хэлэлцэж байгаа асуудалтай холбогдуулан гишүүд хууль санаачлагчдад асуулт тавьж байна.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн:

-Хуулийн дагуу орж байгаа орлогоо дахин дахин мэдүүлээд байх шаардлага байна уу. Зарим нэг хуулийн заалтаа харъя. Хууль бус орлого олж байгааг нь л илрүүлэх хэрэгтэй. Авлигатай тэмцэж байна гээд хамтран амьдрагчийн орлогын мэдүүлгийг нь авна гэж туйлширч болохгүй. Хамгийн гол нь авлигыг бууруулах тал дээр  сэтгэлгээнд нь нөлөөлөх нь чухал юм.

УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар:

-Авлига төрийн албанд их явдаг. Тиймээс алдааг нь үүрүүлсэн шиг  үүрүүлж,  төр анхаарч ажиллах хэрэгтэй.

УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү:

-55 нас гэдгийг өөрчилж байгаа нь сайн хэрэг. Эмэгтэй хүн 55 нас хүрээд тэтгэвэртээ гарчихдаг. Тэгэхээр АТГ эмэгтэй даргагүй болчих гээд байсан. Авлига архинаас эхэлдэг гэдэг. Эмэгтэй хүн архи бага уух  байх. АТГ шинэ бүтэц бүрэлдэхүүнээр ажиллахдаа ажилчдынхаа ёс зүй дээр анхаармаар байна. Авлигатай тэмцэх газрын Бямбажав гэдэг хүн хүмүүстэй харьцахдаа эрхэнд нь халдсан байсан. Ямар арга хэмжээ авсан бэ АТГ-ынхан.

Гишүүдийг саналаа хэлсний дараагаар уг хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхээр санал хураалт явуулахад олонхийн саналаар дэмжив. Ингээд Авлигын эсрэг хуулийн төсөл болон дагалдах хуулийг  анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүлэхээр байнгын хороодод шилжүүллээ.