Батлан хамгаалах, Гадаад харилцааны сайд асан, УИХ-ын гишүүн Л.Болд Хан-Уул дүүрэг буюу Богд уулын араас төрийн түшээгээр сонгогдсоноос хойш арван жилийг ардаа үдэж буй.

Ардчиллын алтан хараацайнуудын нэг тэрбээр улс төрийн амьдралд хөл тавиад 20 шахам жил болж байгаа нэг үгээр хэлбэл “акул” улс төрч.  Мэдээж улс төрийн амьдралд зүтгэсэн 20 жилийнхээ тэн хагаст нь парламентын “тогоонд чанагдаж”, хоёр ч удаа сайдын алба хашиж ирсэн хүнд бол хийсэн ажил гэж тоймгүй их байх нь тодорхой. Ажил хийдэг болоод л Хан-Уулчууд ахин дахин итгэл хүлээлгэн сонгосон болов уу.

УИХ-ын гишүүн Л.Болд чуулганаа таслалгүй идэвхтэй суудаг гишүүдийн нэг. Түүний санаачлан батлуулсан хуулиуд ч цөөнгүй бий. Өнгөрсөн жилд өргөн барьсан хуулийн төсөл л гэхэд Газар өмчлүүлэх тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, Шүүмжлэгчийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийн төсөл, Гэр хорооллын хөгжлийн тухай хуулийн төсөл зэрэг томоохон төслүүдийг дурдаж болох юм.

Өмнө нь хоёр удаа Хан-Уул дүүргээс сонгогдож байсан Л.Болд 2016 оны сонгуулиар ч мөн л ХУД-ээс буюу 57-р тойргийн 4, 5, 6, 7, 8-р хорооноос сонгогдсон. Эрхэм гишүүний хувьд хавар, намрын чуулганы үеэр иргэд, сонгогчидтойгоо уулздаг уламжлал тогтоогоод удаж байгаа юм билээ. Харин манай “Амлалтын мөрөөр...” сурвалжлах багийнхан Л.Болд гишүүний тойрогт ажиллах үеэр тэрбээр тойргийнхоо иргэдтэй уулзалт хийж таарсан юм. Эрхэм гишүүнийг тойргийнх нь сонгогчид загнах, магтахыг ёстой л үзүүлэх шиг болж байдаг шүү. Харин гишүүн хүмүүсийн хэлсэн ярьсанд унтууцаж, уцаарласан шинжгүй харин ч санал, шүүмжлэлийг нь уйгагүй бичиж авч байгаа харагдана лээ. 

УИХ-ын гишүүн Л.Болд үндсэн таван сэдвийн хүрээнд иргэд, сонгогчдодоо мэдээлэл хүргэсэн юм. Үүнд: УИХ-ын 2017 оны хаврын ээлжит болон ээлжит бус чуулганаар хэлэлцэн баталсан хуулиуд, Ерөнхийлөгчийн сонгууль, ЗГ-ын үйл ажиллагаа, Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн тухай, УИХ-ын гишүүний хувиар тойрогтоо хийсэн ажлын тайлан багтаж байлаа. Харин түүнд иргэд нийгмийн даатгал, жижиг дундын зээл, тэтгэвэр, газар өмчлөл зэрэг олон чиглэлээр тулгамдсан асуудлуудаа хэлж, үзэл бодлоо илэрхийлсэн юм.

Мэдээж Л.Болд гишүүний 10 жилд хийсэн ажлыг нэг бүрчлэн бичээд дуусашгүй. Тиймээс түүний 2016 оноос хойш тойрогтоо хийсэн ажлуудыг танилцуулъя. Тойргийнхоо ахмадуудын хүсэлтийн дагуу тэрбээр өндөр настай 2700 өрх нэг бүрд идэр есийн хүйтэнд нүүрсний дэмжлэг үзүүлээд гурван жил болж байгаа аж. Мөн ахмадын баяр бүрээр хороодын ахмадуудыг баярлуулах үйлсэд хамтарч 4 сая төгрөгийг дэмжлэг үзүүлдэг аж. Түүнчлэн ханиад томууны  улирлыг угтан Яармагийн бүх цэцэрлэгт зэрлэг жимсний шүүс хүргүүлж хүүхдүүдийн дархлааг дэмжсэнээс гадна Өрхийн эмнэлэгтэй хамтран хороодын эрсдэлт бүлгийн 800 орчим хүнд B, C вирус илрүүлэх шинжилгээг үнэ төлбөргүй хийлгэжээ. Мөн “Шүд эрүүл бол бие эрүүл” аяныг Яармагийн 60-р сургуулиас эхлүүлж бага ангийн сурагчдад амны хөндийн арчилгаа, шүдээ хэрхэн зөв угаах талаар мэдээлэл өгч, алдарт эхийн одонтой 400 гаруй ээжүүдэд “Эрүүл үзэсгэлэнтэй амьдрал” сургалтыг Хувь хүний хөгжлийн хүрээлэнтэй хамтарч зохион байгуулсан байна.

УИХ-ын гишүүн Л.Болд 2018 оны төсөвт 73-р цэцэрлэгийн өргөтгөлийн 1 тэрбум төгрөг, 118-р сургуулийн гадаах хөл бөмбөгийн талбай барих 350 сая төгрөг, Наадамчдын замаас Яармагийн шинэ эцэс хүртэл засмал зам тавих ажилд 1 тэрбум гаруй төгрөг, их засварт орж байгаагүй 29-р цэцэрлэгийн их засварт 200 сая төгрөгийг тус тус суулгаад байгаа юм.

Л.Болд гишүүний талаар тойргийн  сонгогчид нь ийн ярив:

8-р хорооны ЗДТГ-ын  дэргэдэх зохион байгуулагч Б.Баярцэцэг:

Хорооны хэмжээнд шаардлагатай судалгаануудыг жилд нэг удаа гишүүнд гаргаж өгдөг. Л.Болд гишүүн тойргийнхоо иргэдэд чиглэсэн олон ажлууд хийсэн. Түүнээс хэд хэдэн цэцэрлэгийг тохижуулж, хүүхдүүдэд ном, тоглоом бэлэглэснийг дурдаж болох юм.

Өрхийн эрүүл мэндийн төвийн дарга Г.Батчимэг:

Б.Болд гишүүн эрүүл мэндийн чиглэлээр багагүй ажил хийсэн. Манай өрхийн эмнэлэгт гэхэд ор, тоног төхөөрөмжийн туслалцаа үзүүлж байсан. 2016 оны эхээр манай хорооны амьдралын баталгаажих түвшин доогуур 200 иргэнд B, C вирус илрүүлэх шинжилгээг үнэ төлбөргүй хийлгэж өгсөн. онцолж хэлбэл, өндөр настангуудадаа маш их тусламж үзүүлдэг.

8-р хорооны өндөр иргэн Ц.Даваа:

Эгч нь 8-р хороонд 50 гаруй жил амьдарч байна. Эндээс сонгогдсон УИХ-ын гишүүдээс хамгийн сайн ажил хийсэн нь Л.Болд гишүүнийг гэж боддог. Зам, гэрэлтүүлэг гээд олон ажил хийсэн. Эгч нь өрх толгойлсон ээж. Гишүүн маань өрх толгойлсон ээжүүдэд хандсан сургалт зохион байгуулж, дэмжлэг тусламж үзүүлдэг.

6-р хорооны иргэн Н.Амаржаргал:

Би саналаа Б.Болд гишүүнд өгсөн л дөө. Яармагт бол маш их ажил хийсэн хүн ш дээ. Манай хороонд л гэхэд халуун хүйтэн усны шугам тавьсан. Мөн “Сайн хашаа” хөтөлбөр хэрэгжүүлээд нэг гудамжийг жишиг гудамж болгон хөгжүүлсэн.   

УИХ-ын гишүүн Л.Болд: Яармагт жишиг гэр хорооллыг бий болгоно

- "Амлалтын мөрөөр..." цуврал сурвалжлах баг танай тойрогт ажиллаад ирлээ. Арван жилийн турш таны тойрогтоо хийсэн ажил тоймгүй их юм билээ. Хийсэн ажил бүрийг тань сурвалжилна гэвэл нэг өдөр байтугай нэлээд хэдэн өдөр зарцуулах шинжтэй байдаг шүү...

Хийж, хэрэгжүүлсэн ажил маань та бүхний нүдэнд харагдаж, гарт баригдаж байвал болоо доо.  Би Хан-Уул дүүргээсээ өмнө хоёр удаа сонгогдож байсан. 2016 оноос Яармагаас сонгогдоод ажиллаж байна. Мэдээж өмнө нь том тойрог байсан одоо жижиг тойрогт ажил хийх хоёр бол өөр л дөө. Ц.Оюунгэрэл гишүүн бид хоёр Засгийн газарт хамт орж ажилласны буянаар Яармагаас Био комбинат хүртэлх засмал замыг тавиулж чадсан. Тухайн үедээ улсын хэмжээний замын төсвийн 3/1 хувийг тэр замд төсөвлүүлж чадсан. Миний сонгогдсон тойрог бол багахан орон сууцтай хэсгийг эс тооцвол гэр хороололын төвлөрөл гэж хэлж болно. Бид арван жилийн турш үндсэн гурван чиглэлээр үе шаттайгаар ажиллаж ирсэн. Нэгдүгээрт: Иргэдийн амжиргаатай, өмчтэй, ирээдүйтэй болгох. Хамгийн чухал нь иргэд газраасаа хувь эзэмших баялагын эзэн болж, амьдарлын баталгаатай болох их үүсвэрийг бий болгохын тулд хуулиуд санаачилж ирсэн.

Хоёрдугаарт: Ялангуяа гэр хороололын иргэдийн хувьд дэд бүтцийг хөгжүүлэх, аюулгүй, эрүүл ая тухтай орчинд амьдрах эрхийг нь хангах үүднээс Гэр хорооллын хөгжлийн тухай хуулийн төсөл боловсруулж батлуулсан. Гэр хорооллын хөгжлийг иж бүрэн шийдэж, Яармаг дээр харуулъя гэж зорьж байгаа. Бид тэнд амьдарч байгаа иргэд заавал газраа хүнд хураалгахгүйгээр, хэн нэгний барьцаанд орохгүйгээр, орон сууцжуулалт, барилагжилт хийгдэхгүйгээр өөрсдийнхөө газарт, өөрсдийнхөө байшин сууцанд ая тухтай амьдрах орчныг бүрдүүлэх нөхцөлийг нь бий болгох, хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлэхэд анхаарч ажиллаж ирсэн. Ер нь бол өнгөрсөн хугацаанд Яармаг орчинд бол өмчлөлийн асуудал бүрэн шийдэгдсэн гэж ойлгож болно. Өөрөөр хэлбэл тэдний газрыг хэн ч булааж авахааргүй, өөрсдийнх нь мөнхийн өмч болсон. Гол нь тэр газар дээр нь ирээдүйд хэдэн үеэрээ сайхан амьдрах боломж нөхцөлийг нь хангах төсөл дээр маш их анхаарч байгаа. Үүнд мэдээж барилгажуулалт, дулаан хангамж, бохир цэвэр ус, дэд бүтэц гээд тав тухтай амьдрах бүхий л зүйлийг нь иж бүрэн шийдэх шаардлага гарна. Энэ бүгдийг шийдэж, үлгэр жишээ хорооллыг цогцлоохоор айл бүрийг хамруулсан “Эко” төсийг боловсруулаад Германы архитекторуудаар зураг төслийг нь хийлгээд эхний санхүүжилтийг нь Засгийн газраас гаргуулахаар хөөцөлдөж байна. Энэ ажлаараа ирэх долоо хоногт Герман улсыг зорих бодолтой байгаа.

Гуравдугаарт: Иргэдийн нийгмийн асуудалд анхаарч ирсэн. Үүнд боловсрол, соёл, эрүүл мэндийн асуудлууд орж байгаа. Сургууль, эмнэлэг, цэцэрлэгийн хангамжийн асуудлыг хамгийн түрүүнд анхаарч өнгөрсөн хугацаанд нэлээд ахиц гаргаж чадсан. Мэдээж бүрэн дуусаагүй. Хэд хэдэн хороод дээр сургууль, цэцэрлэгийн өргөтгөл барих, барилга байгууламж барих зэрэг дутуу үлдсэн ажил бий. Мэдээж ахмадууд, залуучуудад, хүүхдүүдэд хандсан уламжлал болсон хэд хэдэн ажлууд бий.

-Богд уулын ар орчмын газрын асуудал сүүлийн хэдэн жил шуугиан дэгдээсэн. Одоо хэдийгээр таны тойрог биш болсон ч гэсэн ид газрын асуудал сөхөгдөж байх үед та тус тойргоос нь сонгогдсон гишүүн байсан шүү дээ?

Хэдэн компаниуд л газрыг нь хууль бусаар хувьдаа авчихсан асуудал л даа. Уг нь тэнд дүүргийнхээ иргэдэд газар хуваарилаад шинэ сууршилийн бүс болгочихвол хэрэгтэй байсан юм. Тэр газар гэхдээ Богд уулын тусгай хамгаалалттай бүс гэдгээрээ Байгаль орчны яаманд хамаарагддаг. Хэдийгээр тусгай хамгаалалттай боловч баахан хаустай хорооллууд баригдчихсан, иргэдийн хурлаар орж болдоггүй. Сүүлдээ иргэд аргаа бараад бослого хүртэл гаргасан ш дээ.

-Та бол АН-ын гишүүн. Гэтэл дүүргийн Засаг дарга нь МАН-ын гишүүн хүн. Аливаа ажил явуулахад сөрөг хүчний зөрчил үүсэж байна уу?

Ер нь бол гардаг л юм байна. Гэхдээ Хан-Уулд бол ардчилсан нам хүчтэй хэвээрээ байгаа л даа. Нэг хүний зөрүүгээр ялагдсан. Дүүргийн удирдлагууд бол бидэнтэй уулзаж, хамтарч ажиллахгүй улстөржөөд л байх шиг байна. Үүнд би их харамсаж байгаа. Уг нь төрийн ажил бол ямар нэгэн нам, улстөржилтгүй л явж байх ёстой л доо.

С.Мөнхжаргал

ulsturch.mn