У.Хүрэлсүх: УИХ-ын дарга өөрт ногдоогүй эрх эдэлж, янз бүрийн шалтаг, шалтгаанаар ээлжит бус чуулганыг зарлан хуралдуулаагүй нь олон түмэнд ил болсон
2018.11.29

У.Хүрэлсүх: УИХ-ын дарга өөрт ногдоогүй эрх эдэлж, янз бүрийн шалтаг, шалтгаанаар ээлжит бус чуулганыг зарлан хуралдуулаагүй нь олон түмэнд ил болсон

Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Үндсэн хуулийн цэцэд хандлаа. Тэрээр 60 тэрбумын хэрэгт холбогдсон асуудлыг УИХ-ын түвшинд шийдвэрлэх талаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санал, УИХ-ын нэр бүхий 26 ГИШҮҮНИЙ ГАРГАСАН ШААРДЛАГЫГ ХЯХАН БООГДУУЛСАН УИХ-ЫН ДАРГЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА нь Үндсэн хуулийн заалтуудыг зөрчсөн эсэх талаар хянан шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргажээ.

Зөрчсөн гэж үзэж буй Үндсэн хуулийн заалт:

1-р зүйлийн 2 дахь хэсэг: “Ардчилсан ёс, шударга ёс, эрх чөлөө, тэгш байдал, үндэсний эв нэгдлийг хангах, хууль дээдлэх нь төрийн үйл ажиллагааны үндсэн зарчим мөн”

3-р зүйлийн 2 дахь хэсэг: “Төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах, авахаар завдахыг хориглоно”

20-р зүйл: “Монгол Улсын Их Хурал бол төрийн эрх барих дээд байгууллага мөн бөгөөд хууль тогтоох эрх мэдлийг гагцхүү УИХ-д хадгална”

23-р зүйлийн 1 дэх хэсэг: “УИХ-ын гишүүн бол ард түмний элч мөн бөгөөд нийт иргэн, улсын ашиг сонирхлыг эрхэмлэн баримтална”

25-р зүйлийн 1 дэх хэсэг: “УИХ төрийн дотоод, гадаад бодлогын аль ч асуудлыг санаачлан хэлэлэцэж болох бөгөөд дараахь асуудлыг өөрийн онцгой бүрэн эрхэд хадгалж шийдвэрлэнэ”

27-р зүйлийн 3 дахь хэсэг: “”УИХ-ын гишүүдийн гуравны нэгээс дээшхийн шаардсанаар, эсхүл Ерөнхийлөгч, УИХ-ын даргын санаачилгаар ээлжит бус чуулган чуулж болно”

Хуулийн дагуу Ерөнхий сайд Цэцэд хүсэлт гаргах эрхтэй бөгөөд хүсэлт гаргасан тохиолдолд Цэцийн гишүүн маргаан шууд үүсгэн шалгах зохицуулалттай юм.

Тэрээр хүсэлтдээ:

“УИХ-ын 2016 оны сонгуульд оролцох үед МАН-ын зарим албан тушаалтан, түүний дотор УИХ-ын дарга М.Энхболд нар үгсэн хуйвалдаж, төрийн албан тушаалыг наймаалцах хэрэгсэл болгож, үүнээс улбаалан 60 тэрбумын гэх тодотголтой хэрэг эдүгээг хүртэл ямар нэгэн байдлаар шийдэгдэхгүй байсаар байна. Төрийн албан тушаалтан, түүний дотор Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд ордог албан тушаалтан төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах, авахыг завдах үйл ажиллагаанд холбогдсон бол хууль дүрэм ярилгүйгээр үг дуугүй огцрох нь Үндсэн хуульд заасаг хууль дээдлэх зарчимд нийцнэ. Гэтэл УИХ-ын дарга М.Энхболд уг асуудлыг шийдвэрлэх бүхий л боломжийг хааж, боогдуулах, саад хийх ажлаа үргэлжлүүлсээр байна.

60 тэрбумын гэх тодотголтой хэргийг мөрдөн шалгах байгууллага нь УИХ-аас шууд томилогддог, түүнд ажлаа хариуцан тайлагнадаг байгууллага бол АТГ юм. Гэтэл УИХ-ын дарга М.Энхболд энэ албан тушаалыг хашиж байгаа тохиолдолд 60 тэрбумын гэх асуудлыг бодитойгоор шийдвэрлэх ямар ч боломжгүй юм.

“60 тэрбум” гэх хэргийн асуудлыг УИХ-ын түвшинд хэлэлцэх шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж УИХ-ын 26 гишүүн үзэж, ээлжит бус чуулган зарлаж хуралдуулахыг шаардсан. Гэтэл УИХ-ын дарга өөрт ногдоогүй эрх эдэлж, янз бүрийн шалтаг, шалтгаанаар ээлжит бус чуулганыг зарлан хуралдуулаагүй нь олон түмэнд ил болсон. УИХ-ын гишүүд Үндсэн хуульд заасан эрхээ эдэлж, тодорхой асуудлыг хэлэлцэх санал гаргаж, ээлжит бус чуулган хуралдуулахыг шаардаж байхад энэхүү санал, шаардлагыг ямар ч албан тушаалтан хязгаарлах ёсгүй” хэмээн дурджээ.