ХОТ, ХӨДӨӨГИЙН ХОСОЛСОН СЭРГЭЛТИЙГ ТӨВ НУТАГТ АА…

2024.02.05

Орон нутгийн хөгжил

ХОТ, ХӨДӨӨГИЙН ХОСОЛСОН СЭРГЭЛТИЙГ ТӨВ НУТАГТ АА…

Одоогоос 10 хүрэхгүй жилийн өмнө хот, суурин бараадсан их нүүдэл нийслэл хотын даацыг хэтрүүлж хүн, мал, хүүхэд хөгшидгүй төвөө чиглэж амьтай бүхний их урсгал Улаанбаатар хотын өнөөдрийн олон бэрхшээлийн суурь болсон.

Энэ их урсгалыг сийрүүлж, төвлөрлийг сааруулж, хотын нуруун дээрх ачааг хөнгөлж буй нь Төв аймаг. Энэ ч утгаараа улсын нийслэлээ тойрон орших Төв сайхан нутагт суурин болоод хөдөө аж, ахуй хосолсон хөгжлийг цогцлоох шаардлага бий болсон.

Тиймдээ ч Төв нутгаас сонгогдсон гишүүдийн өмнө төвлөрсөн газрын хөгжлийн төлөвлөлт, хөдөө аж ахуй, нүүдэлчин ахуйг хамгаалах том “сорилт” ирдэг. Харин энэ асуудлыг өнөөгийн парламентад төвөггүйхэн шийдэж, ул суурьтай эрх зүйн зохицуулалтад гар бие оролцож байгаа түшээ бол Жигжидийн Батжаргал. Түүнийг 2016-2020 онд Төв аймгийн Засаг даргаар ажиллаж байсныг иргэд их тоож, хууль тогтоох төрийн дээд байгууллагад өөрсдийн төлөөлөл болгон сонгосон нь алдсангүй.

Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн, Монгол Улсын Их хурлын Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга Ж.Батжаргал

Төв сайхан нутгаа Монгол Улсын хөгжлийн “ШИНЭ ТӨВ” болгон хөгжүүлж, нутгийн иргэдийн итгэлийг нь дааж чадал хүч ээ дайчлан ажиллах нь алсын хараа бөгөөд чиг шугам

Тэрээр төрөлх нутгийн түмэн олныхоо итгэлийг хүлээн, хууль тогтоох төрийн дээд байгууллагад парламентын гишүүнээр сонгогдон ажиллахдаа, улс орны язгуур эрх ашгийг дээдэлж олон тулгуурт гадаад бодлогыг дэмжсэн, нийгэм эдийн засгийн тогтвортой хөгжилд хөтөлсөн, иргэд ААН-ийнхээ эрх ашгийг хамгаалж, сонгогч Таны эрх ашгийн үүднээс хуульд мэргэжлийн “эдийн засагч”-ийн байр сууринаас хандан ажиллав.

Тухайлбал, Нийгмийн даатгалын тухай, Зөрчлийн тухай, Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай, Төсвийн тухай хууль, Хөгжлийн бодлого, төлөвлөлт, түүний удирдлагын тухай, Төрийн албаны тухай зэрэг хуулиудыг санаачилж, цөөнгүй хуулийн ажлын хэсгийг ахалсан болон ажлын хэсгийн гишүүнээр ажиллаж хууль тогтоох үндсэн үүргээ “хариуцлага”-тай биелүүллээ.

Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хуулийн хэрэгжилтэд хяналт шалгалт хийж, санал дүгнэлт, боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Ж.Батжаргал гишүүн ахлан ажилласан. Ингэхдээ Богд-Хан уулын хүрхрээгийн ам, Горхи-Тэрэлж, Хустайн байгалийн цогцолбор газруудад суурьшлын бүс үүссэнээс орчны бохирдол, экологийн тэнцвэрт байдал алдагдаж буй нөхцөл байдалтай биечлэн танилцсан юм. Тиймээс тус хуульд өөрчлөлт оруулж, цаашид дахин газар ашиглах гэрчилгээ олгохгүй байх, хуулиар зөвшөөрөгдсөн үйл ажиллагаа нэрийн дор газар ашиглалтын харилцаа үүсгэж гэрээ байгуулсан хэр нь гэрээнд зааснаас өөрөөр газрыг ашигласан тохиолдолд эрхийг нь цуцлах зэрэг норм, стандартыг тогтооход анхаарч байна.

Монгол Улсын нийт нутаг дэвсгэрийн 21 орчим хувь буюу 120 тусгай хамгаалалтын газарт 32.7 сая га газар харьяалагддаг

УИХ-ын гишүүүн Ж.Батжаргал Байгаль орчин, хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны дарга, Үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны гишүүний хувиар эрчимжсэн мал аж ахуйтай ойр байдаг. Тэр ч үүднээс буянт малынхаа шимийг хүртэж ирсэн Монголчууд тус салбарыг шинжлэх ухаанчаар хөгжүүлж, шинэ шатанд гарган, эрчимжсэн мал аж ахуйг хөгжүүлэх ажлуудыг төрийн бодлого шийдвэрт тусган ажиллаж байна. Түүнчлэн УИХ дахь Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийн хөгжлийн дэд хорооны гишүүний хувьд хувьд ноос ноолуур, арьс шир, мах махан бүтээгдэхүүний экспортыг нэмэгдүүлэхэд анхаарал хандуулж буйг онцлох хэрэгтэй.

Тухайлбал, Мал, махны бэлтгэн нийлүүлэлт, нөөц, экспортын асуудлаар хяналт шалгалт хийж, холбогдох санал дүгнэлт, гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсэгт орж ажилласан. Ажлын хэсэг байгуулагдсан 2022 оны 10 дугаар сараас хойш, асуудал дагуулаад байсан махны экспорт хэвийн болж эхэлсэн бөгөөд үхрийн махнаас бусад мах “экспортын квот”-гүй болсны дээр Замын-Үүд, Алтанбулаг, Цагааннуур, Боршоо, Чингис Хаан ОУНБ гэсэн боомтуудаар дамжин нийтдээ долоон улс руу мах экспортлогдож байна. Мөн мах экспортлоход долоон байгууллагаас зөвшөөрөл авдаг байсныг болиулж, “нэг цонхны бодлого” хэрэгжүүлэхээр болсон.

Нэг цонхны бодлого хэрэгжсэнээр аж ахуй нэгжүүдийн бүрдүүлэх ёстой 53 бичиг баримт 12 болж цөөрсөн гээд үр дүнтэй ажлуудыг хэрэгжүүлэв.

2022 оны 10 дугаар сараас 2023 оны 4 сарын сүүлийг хүртэл Монгол Улсад мал, махны экспортоос 150 гаруй сая ам долларын валют буюу 520 тэрбум төгрөгийн орлого оров.

ТӨВ АЙМГИЙН БОЛОВСРОЛЫН САЛБАРЫНХАНД ЭЭЛТЭЙ “ТҮҮХЭН” ЖИЛ БАЙНА

Ж.Батжаргал гишүүн төрөлх нутагтаа олон жил ажиллаж, мэдлэг туршлага хуримтлуулсан хүний хувьд, эгэл бор ахуй, амьдралдаа арчаатай ажилсаг нутгийн иргэд, юм бүхний тэргүүнд явдаг хөдөөгийн эмэгтэйчүүд, хөдөлмөр зүтгэлийнхээ үр шимийг хүртэн суугаа ахмад настнууд гээд олон мянган иргэдтэй биечлэн уулзаж, тэднийхээ санаа бодлыг сонссон нэгэн. Нэг ёсондоо хийх ажил, хэлэх үг, авах арга хэмжээ, нутгийн иргэдийн хүсэл мөрөөдлийг багцаалдсан гэсэн үг. Тиймдээ ч “2023 он Төв аймагчууд тэр дундаа боловсролын салбарынханд ихээхэн ээлтэй түүхэн жил байна” хэмээн Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батжаргал онцолсон. Энэ нь Төв аймгийн боловсролын салбарын хөгжилд дэвшил гаргасан "БАГШ БҮРД КОМПЬЮТЕР" хөтөлбөр юм. Учир нь, 2023-2024 оны хичээлийн жилд улсын хэмжээнд төрийн өмчийн ЕБС-ийн 5,6 дугаар ангид Pearson English англи хэлний “сургалтын цогц хөтөлбөр” хэрэгжүүлэх болсон. Багш, сурагчид цахим платформ ашиглах бөгөөд зөөврийн компьютер нь багшийн хичээлийн чухал хэрэглэгдэхүүн болж байгаа юм.

УИХ-ын гишүүн хууль тогтоохоос гадна сонгогдсон тойргийнхоо нийгмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд гар бие оролцож, шаардлагатай хөрөнгө мөнгийг улсын төсөвт суулгах үүрэгтэй. Тэрээр энэ үүргээ чадлын хэрээр гүйцэлдүүлж байна.

Тодруулбал, Төв аймагт 2024 онд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийт 54 төсөл, арга хэмжээнд 166,9 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг батлууллаа. Мэдээж бүхнийг шийдвэрлэж амжаагүй. Хүсэл байв ч төсвийн хэмжээ, цаг хугацааны хязгаар хоёрт бүгд захирагдаж явдгийг та юу эс андах билээ.

Ж.Батжаргал: Гэрээ байгуулах үндсэн чиглэлээ тогтоож, тодорхой болгож шийдлээ гаргах хэрэгтэй 2025.01.09

ТӨВИЙН БҮСИЙН СУРГАЛТЫН БАЙГУУЛЛАГЫН УДИРДАХ АЖИЛТНЫ СУРГАЛТ-ЗӨВЛӨГӨӨН БОЛЛОО 2025.01.09

Ж.Батжаргал: Тусгай төлбөрийн тавд хэдэн тэрбум доллар ногдоод байгаа вэ? 2025.01.08

Ж.Батжаргал: Боловсролын салбарыг Монгол Улс тэргүүлэх салбар гэж үзэн бодлого, төсвийн хуваарилалтаа хийж байгаа 2024.12.12

МОНГОЛ УЛСЫН 2025 ОНЫ ТӨСВИЙГ ЭЦЭСЛЭН БАТАЛЛАА 2024.12.12

Ж.Батжаргал: 2025 оны улсын төсөвт суучихсан хөрөнгө оруулалт, төсөл арга хэмжээ бол төсөвт өртөг нь нэмэгдсэн бол аудитаар дүгнэлт нь орчихсон. 2024.12.11

Ж.Батжаргал: Гишүүд богино хугацаанд нухацтай, ажил хэрэгч ажиллах шаардлага үүслээ 2024.12.06

Бүсүүдийн тэргүүлэх чиглэлийг танилцуулж байна 2024.10.26

Хууль, тогтоолын төслүүдийн хэлэлцэж байна 2024.10.25

Төсвийн тодотголтой холбоотой хуулийн төслүүдийг хэлэлцэж байна 2024.08.19

“Ард түмэн нэгдмэл бас хүчтэйг харуулахын тулд дарханчууд та бүхэн Ерөнхий сайдын багийг багаар нь дэмжээрэй” 2024.06.20

УИХ-ын сонгуулийн 5 дугаар тойрогт МАН-аас нэр дэвшигчид Дархан-Уул аймагт ажиллаж байна 2024.06.15

Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв 2024.05.22

ХҮДЭР СУМЫН ИРГЭДТЭЙ УУЛЗЛАА 2024.05.09

Малчны тэтгэврийн даатгалын шимтгэлийн нөхөн төлүүлэх тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв 2024.04.19

Малчны тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв 2024.04.19

Улаан буудайн дотоодын хэрэгцээгээ хангаад технологийн болон стратегийн нөөцөө хадгалсны дараа үлдсэн хэсгээ экспортлох шаардлагатай 2024.04.15

Ж.Батжаргал: Малын тэжээлийн ургамал тариалж болох газруудын судалгааг хийх шаардлагатай. 2024.04.12

Оёмол бүтээгдэхүүний түүхий эд, үндсэн болон туслах материалыг гаалийн албан татвараас хугацаагүй чөлөөлөх тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлэв 2024.04.10

Ж.Батжаргал: Төрийн өмчит компаниудын татварын орлогын тодорхой хувийг хөгжлийн сан руу шилжүүлэх боломжтой юу? 2024.04.04

Loading Time: Base Classes	0.0079
Controller Execution Time ( User Module / Page )	0.3419
Total Execution Time	0.3499

$_GET['id']	11136
$_GET['year']	2025

0.0005	SELECT * FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_advanced` AS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id` WHERE `user`.`id` = '11136'
0.0002	SELECT * FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_advanced` AS adv ON `adv`.`user_id` = `user`.`id` WHERE `user`.`id` = '11136'
0.0002	SELECT GROUP_CONCAT(DISTINCT content_group.name) AS group_name FROM (`vip_users` AS user) LEFT JOIN `vip_user_group` AS user_group ON `user_group`.`user_id` = `user`.`id` INNER JOIN `vip_content_group` AS content_group ON `user_group`.`group_id` = `content_group`.`id` WHERE `user`.`id` = 11136
0.0003	SELECT `start` FROM (`vip_users_menu`) WHERE `user_id` = '11136' ORDER BY `sort` asc
0.0001	SELECT `user_page_banner`.* FROM (`vip_user_page_banner` AS user_page_banner) WHERE `user_id` = '11136'
0.0003	SELECT `users_menu`.* FROM (`vip_users_menu` AS users_menu) INNER JOIN `vip_users` AS user ON `user`.`id` = `users_menu`.`user_id` WHERE until_now = 1 AND `user_id` = 11136 ORDER BY sort ASC
0.0001	SELECT * FROM (`vip_user_advanced`) WHERE `user_id` = '11136'
0.0002	SELECT * FROM (`vip_content`) WHERE `id` = '94127'
0.3220	SELECT `content`.* FROM (`vip_content` AS content) LEFT JOIN `vip_content_mapping` AS map ON `map`.`content_id` = `content`.`id` LEFT JOIN `vip_users` AS user ON `user`.`id` = `map`.`user_id` WHERE ( content.`created_user` = 11136 OR `map`.`user_id` = 11136) AND YEAR(publishdate) <= 2025 AND `content`.`is_agreed` = 1 AND `content`.`is_unpublish` = '0' AND `content`.`is_nagative` = '0' GROUP BY `content`.`id` ORDER BY `publishdate` DESC LIMIT 20

HTTP_ACCEPT	/
HTTP_USER_AGENT	Mozilla/5.0 AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko; compatible; ClaudeBot/1.0; +claudebot@anthropic.com)
HTTP_CONNECTION
SERVER_PORT	443
SERVER_NAME	vip76.mn
REMOTE_ADDR	3.141.45.137
SERVER_SOFTWARE	Apache/2.4.57 (Ubuntu)
HTTP_ACCEPT_LANGUAGE
SCRIPT_NAME	/index.php
REQUEST_METHOD	GET
HTTP_HOST
REMOTE_HOST
CONTENT_TYPE
SERVER_PROTOCOL	HTTP/1.1
QUERY_STRING	id=11136&year=2025
HTTP_ACCEPT_ENCODING	gzip, br, zstd, deflate
HTTP_X_FORWARDED_FOR

base_url	https://vip76.mn/
index_page
uri_protocol	AUTO
url_suffix
language	english
charset	UTF-8
enable_hooks	1
subclass_prefix	MY_
permitted_uri_chars	a-z 0-9~%.:_\-
allow_get_array	1
enable_query_strings
controller_trigger	c
function_trigger	m
directory_trigger	d
log_threshold	4
log_path
log_date_format	Y-m-d H:i:s
cache_path
encryption_key	ViP76.MN
sess_cookie_name	sessions
sess_expiration	14400
sess_expire_on_close
sess_encrypt_cookie	1
sess_use_database	1
sess_table_name	vip_sessions
sess_match_ip
sess_match_useragent	1
sess_time_to_update	30
cookie_prefix	vip
cookie_domain
cookie_path	/
cookie_secure
global_xss_filtering
csrf_protection
csrf_token_name	csrf_vip_token
csrf_cookie_name	csrf_vip_cookie
csrf_expire	7200
compress_output	1
time_reference	local
rewrite_short_tags
proxy_ips
admin_theme	neat
client_thme	vip76
max_width	1000
max_height	800
per_page	100
maintenance_mode
avatar_width	44
avatar_height	61
news_per_page	15
tender_per_page	10
tender_result_per_page	30
tender_plan_per_page	30
admin_per_page	30
mess_own_num	156686
mess_user	1174245
mess_pass	jyshqqck
face_app_id	472332816790822
face_secret	926e31e1fc45023623c9c6bc4ff8c9e2
home_page	forum
dans_vipnews	Маш чухал мэдээ Голомт банк 1105042893
general	Array ( [1] => УИХ-ын гишүүн [4] => ТББ [6] => Төр [12] => Энгийн хэрэглэгч [13] => ИТХ [3] => Эксперт )
general1	Array ( [1] => Төр [2] => ТББ [4] => Олон улс [3] => Эксперт [12] => Энгийн хэрэглэгч )
generaltype1	Array ( [1] => УИХ-ын гишүүн [2] => Яам [6] => Агентлаг [3] => Хороо [4] => Нийслэл [5] => ИТХ )
generaltype2	Array ( [1] => Мэргэжлийн холбоо [2] => Иргэний нийгэм [3] => ТББ [4] => Улс төрийн нам )
generaltype3	Array ( [1] => ТББ [2] => Бизнес [3] => Эрдэмтэн [4] => Төр )
generaltype4	Array ( [1] => Элчин сайдын яам [2] => Консул төлөөлөгч [3] => Сан )
yam	Array ( [1] => Ерөнхий сайд [2] => Яамд [3] => Агентлаг [4] => Нийслэл [5] => Шадар сайд [6] => Засгийн газар )
expert_primary_type	Array ( [1] => Улс төрч [2] => Эксперт [3] => Энгийн хэрэглэгч )
expert_type	Array ( [0] => Байхгүй [1] => Төр [2] => ТББ [3] => Эрдэмтэн [4] => Бизнес )
user_request_state	Array ( [1] => Хүсэлт [2] => Цуцалсан )
general_view	Array ( [1] => Байр суурь [2] => Үйл явдал [3] => Онцлох 5 [4] => VIP зочин [5] => #76-аас Асууя [6] => #Шилэн хууль [7] => #Коммент [8] => #Томилолт [9] => #Маш чухал хүн [10] => Сурвалжлага )
title_position	Array ( [1] => Байрлал 1 [2] => Байрлал 2 [3] => Байрлал 3 [4] => Байрлал 4 )
days	Array ( [1] => Даваа [2] => Мягмар [3] => Лхагва [4] => Пүрэв [5] => Баасан [6] => Бямба [7] => Ням )
user_location	Array ( [1] => Улаанбаатар [2] => Архангай [3] => Баян-Өлгий [4] => Баянхонгор [5] => Булган [6] => Говь-Алтай [7] => Говьсүмбэр [8] => Дархан-Уул [9] => Дорноговь [10] => Дорнод [11] => Дундговь [12] => Завхан [13] => Орхон [14] => Өвөрхангай [15] => Өмнөговь [16] => Сүхбаатар [17] => Сэлэнгэ [18] => Төв [19] => Увс [20] => Ховд [21] => Хөвсгөл [22] => Хэнтий )
law_type	Array ( [1] => Хэлэлцэх явц [2] => Хэрэгжилт )
law_status	Array ( [1] => Хэлэлцэж эхлээгүй [3] => Хэлэлцэж байгаа [2] => Батлагдсан [4] => Буцаасан, хүчингүй болсон [5] => Нэгтгэсэн )
law_status_type	Array ( [1] => Нэмэлт өөрчлөлт [0] => Бие даасан хууль [2] => Шинэчилсэн найруулга [3] => Тогтоолын төсөл [4] => Асуулга [5] => Төсөл [6] => Ерөнхийлөгчийн хориг, зарлиг [7] => Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр [8] => Олон Улсын гэрээ хэлэлцээр )
law_main_type	Array ( [1] => Монгол Улсын хууль [2] => Улсын Их Хурлын тогтоол [3] => Монгол Улсын олон улсын гэрээ [4] => Ерөнхийлөгчийн зарлиг [5] => Үндсэн хуулийн цэцийн шийдвэр [6] => Улсын дээд шүүхийн тогтоол [7] => Засгийн газрын тогтоол [8] => Сайдын тушаал [9] => Засгийн газрын агентлагийн даргын тушаал [10] => УИХ-аас томилогддог байгууллагын дарга, түүнтэй адилтгах албан тушаалтны шийдвэр [11] => Аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын шийдвэр [12] => Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын захирамж )
law_creator_type	Array ( [3] => Ерөнхийлөгч [2] => Засгийн газар [1] => УИХ-н гишүүд [5] => Байнгын хороо [4] => Бусад )
workgroup_member_type	Array ( [1] => УИХ-н гишүүд [2] => Засгийн газар [4] => Бусад )
law_action_type	Array ( [0] => Тодорхойгүй [1] => Байнгын хорооны анхны хэлэлцүүлэгт [2] => Байнгын хороогоор хэлэлцэх эсэх нь дэмжигдээгүй [3] => Байнгын хороогоор зарчмын зөрүүтэй санал хураалт хийгдсэн [4] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар зарчмын зөрүүтэй санал хураалт хийгдсэн [5] => Байнгын хороогоор эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгэсэн [6] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар эцсийн хэлэлцүүлэгт орсон )
law_action_precent	Array ( [0] => 0 [1] => 20 [2] => 20 [3] => 40 [4] => 60 [5] => 80 [6] => 100 )
law_content_type	Array ( [0] => [1] => УИХ-ын нэгдсэн хуралдаан [2] => АБГББХ-ны хуралдаан [3] => БОХХААБХ-ны хуралдаан [4] => ӨБХ-ны хуралдаан [5] => ХЗБХ-ны хуралдаан [6] => ТББХ-ны хуралдаан [7] => ТБХ-ны хуралдаан [8] => ЭЗБХ-ны хуралдаан [9] => НББСШУБХ-ны хуралдаан [10] => МАН-ын бүлгийн хуралдаан [11] => АН-ын бүлгийн хуралдаан [12] => Экспертийн байр суурь [13] => ЁЗСХБХ-ны хуралдаан [14] => ИЦББХ-ны хуралдаан [15] => ҮББХ-ны хуралдаан [16] => БСШУСБХ-ны хуралдаан [17] => Хуулийн мэдээ )
nam	Array ( [2] => Монгол ардын нам [1] => Ардчилсан нам [9] => Тусгаар тогтнол эв нэгдэл эвсэл [4] => Иргэний зориг ногоон нам [13] => Монголын уламжлалын нэгдсэн нам [18] => Хаан сонголт эвсэл [10] => Бүгд найрамдах нам [17] => Монголын социал-демократ нам [15] => Эрх чөлөөг хэрэгжүүлэгч нам [11] => Иргэний хөдөлгөөний нам [19] => Монголын ардчилсан хөдөлгөөний нам [3] => Монгол ардын хувьсгалт нам [8] => Хөдөлмөрийн Үндэсний Нам [12] => Эх орончдын нэгдсэн эвсэл [7] => Монголын Консерватив Нам [16] => Ард түмэнээ хайрлая нам [6] => Бие даагч [5] => Монголын үндэсний ардчилсан нам [14] => Хөгжлийн Хөтөлбөр нам [0] => Нам бус )
morder_type	Array ( [1] => Бэлэн [2] => Данс )
morder_status	Array ( [0] => Шинэ [1] => Хүлээгдэж байгаа [2] => Хүргэлт авсан [3] => Хуурамч [4] => Цуцалсан )
org_type	Array ( [1] => Улсын их хурал [2] => Засгийн газар [3] => Ерөнхийлөгч [4] => Орон нутаг [5] => Төрийн бус [99] => Бусад )
org_sub	Array ( [1] => Array ( [1] => Улсын Их Хурал [2] => УИХ дахь намын бүлэг [3] => Байнгын хороод [4] => Дэд хороод [5] => УИХ-д ажлаа шууд хариуцан тайлагнадаг байгууллагууд ) [2] => Array ( [1] => Сайд [3] => Яамд [4] => Агентлаг, газрууд [6] => Төрийн өмчийн үйлдвэрийн газар ) [4] => Array ( [1] => Улаанбаатар хот [4] => Дүүрэг [5] => Аймаг ) [5] => Array ( [2] => Гишүүддээ үйлчилдэг ТББ [4] => Нийгэмд үйлчилдэг ТББ [5] => Улстөрийн нам ) )
uih_content_type	Array ( [1] => Хэвлэлийн хуудаснаа [2] => УИХ-ын чуулган [3] => Байнгын хороо [4] => Сонгуульт ажлууд [5] => Тойрогтоо хийсэн ажлууд )
toirog	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Дорноговь, Говьсүмбэр аймаг [7] => Дорнод аймаг [8] => Дундговь аймаг [9] => Завхан аймаг [10] => Өвөрхангай аймаг [11] => Өмнөговь аймаг [12] => Сүхбаатар аймаг [13] => Сэлэнгэ аймаг [14] => Төв аймаг [15] => Увс аймаг [16] => Ховд аймаг [17] => Хөвсгөл аймаг [18] => Хэнтий аймаг [19] => Дархан-Уул аймаг [20] => Орхон аймаг [21] => Хан-Уул, Багахангай, Багануур дүүрэг [22] => Баянзүрх, Налайх дүүрэг [23] => Сүхбаатар дүүрэг [24] => Чингэлтэй дүүрэг [25] => Баянгол дүүрэг [26] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг )
toirog_2016	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Архангай аймаг [3] => Архангай аймаг [4] => Баян-Өлгий аймаг [5] => Баян-Өлгий аймаг [6] => Баян-Өлгий аймаг [7] => Баянхонгор аймаг [8] => Баянхонгор аймаг [9] => Баянхонгор аймаг [10] => Булган аймаг [11] => Говь-Алтай аймаг [12] => Дорноговь, Говьсүмбэр аймаг [13] => Дорноговь [14] => Дорнод аймаг [15] => Дорнод аймаг [16] => Дундговь аймаг [17] => Завхан аймаг [18] => Завхан аймаг [19] => Өвөрхангай аймаг [20] => Өвөрхангай аймаг [21] => Өвөрхангай аймаг [22] => Өмнөговь аймаг [23] => Өмнөговь аймаг [24] => Сүхбаатар аймаг [25] => Сэлэнгэ аймаг [26] => Сэлэнгэ аймаг [27] => Сэлэнгэ аймаг [28] => Төв аймаг [29] => Төв аймаг [30] => Төв аймаг [31] => Увс аймаг [32] => Увс аймаг [33] => Увс аймаг [34] => Ховд аймаг [35] => Ховд аймаг [36] => Ховд аймаг [37] => Хөвсгөл аймаг [38] => Хөвсгөл аймаг [39] => Хөвсгөл аймаг [40] => Хэнтий аймаг [41] => Хэнтий аймаг [42] => Хэнтий аймаг [43] => Дархан-Уул аймаг [44] => Дархан-Уул аймаг [45] => Дархан-Уул аймаг [46] => Орхон аймаг [47] => Орхон аймаг [48] => Орхон аймаг [49] => Баянзүрх дүүрэг [50] => Баянзүрх дүүрэг [51] => Баянзүрх дүүрэг [52] => Баянзүрх дүүрэг [53] => Баянзүрх дүүрэг [54] => Баянзүрх дүүрэг [55] => Хан-Уул дүүрэг [56] => Хан-Уул дүүрэг [57] => Хан-Уул дүүрэг [58] => Хан-Уул дүүрэг [59] => Сүхбаатар дүүрэг [60] => Сүхбаатар дүүрэг [61] => Сүхбаатар дүүрэг [62] => Сүхбаатар дүүрэг [63] => Чингэлтэй дүүрэг [64] => Чингэлтэй дүүрэг [65] => Чингэлтэй дүүрэг [66] => Чингэлтэй дүүрэг [67] => Баянгол дүүрэг [68] => Баянгол дүүрэг [69] => Баянгол дүүрэг [70] => Баянгол дүүрэг [71] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [72] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [73] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [74] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [75] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [76] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг )
ntoirog_2016	Array ( [1] => Баянгол дүүрэг [2] => Баянгол дүүрэг [3] => Баянгол дүүрэг [4] => Баянгол дүүрэг [5] => Баянгол дүүрэг [6] => Баянгол дүүрэг [7] => Баянзүрх дүүрэг [8] => Баянзүрх дүүрэг [9] => Баянзүрх дүүрэг [10] => Баянзүрх дүүрэг [11] => Баянзүрх дүүрэг [12] => Баянзүрх дүүрэг [13] => Баянзүрх дүүрэг [14] => Баянзүрх дүүрэг [15] => Баянзүрх дүүрэг [16] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [17] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [18] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [19] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [20] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [21] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [22] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [23] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [24] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [25] => Сүхбаатар дүүрэг [26] => Сүхбаатар дүүрэг [27] => Сүхбаатар дүүрэг [28] => Сүхбаатар дүүрэг [29] => Сүхбаатар дүүрэг [30] => Сүхбаатар дүүрэг [31] => Хан-Уул дүүрэг [32] => Хан-Уул дүүрэг [33] => Хан-Уул дүүрэг [34] => Хан-Уул дүүрэг [35] => Хан-Уул дүүрэг [36] => Хан-Уул дүүрэг [37] => Чингэлтэй дүүрэг [38] => Чингэлтэй дүүрэг [39] => Чингэлтэй дүүрэг [40] => Чингэлтэй дүүрэг [41] => Чингэлтэй дүүрэг [42] => Чингэлтэй дүүрэг [43] => Багануур дүүрэг [44] => Багахангай дүүрэг [45] => Налайх дүүрэг )
toirog_2020	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Говьсүмбэр, Дундговь аймаг [7] => Дорнод аймаг [8] => Дорноговь аймаг [9] => Завхан аймаг [10] => Өвөрхангай аймаг [11] => Өмнөговь аймаг [12] => Сүхбаатар аймаг [13] => Сэлэнгэ аймаг [14] => Төв аймаг [15] => Увс аймаг [16] => Ховд аймаг [17] => Хөвсгөл аймаг [18] => Хэнтий аймаг [19] => Дархан-Уул аймаг [20] => Орхон аймаг [21] => Багануур, Багахангай, Налайх [22] => Баянзүрх дүүрэг [24] => Сүхбаатар дүүрэг [25] => Чингэлтэй дүүрэг [26] => Баянгол дүүрэг [27] => Сонгино-Хайрхан дүүрэг [29] => Хан-Уул дүүрэг )
candidate_type	Array ( [1] => УИХ [2] => НИТХ )
aimags	Array ( [1] => Архангай аймаг [2] => Баян-Өлгий аймаг [3] => Баянхонгор аймаг [4] => Булган аймаг [5] => Говь-Алтай аймаг [6] => Дорноговь аймаг [7] => Говьсүмбэр аймаг [8] => Дорнод аймаг [9] => Дундговь аймаг [10] => Завхан аймаг [11] => Өвөрхангай аймаг [12] => Өмнөговь аймаг [13] => Сүхбаатар аймаг [14] => Сэлэнгэ аймаг [15] => Төв аймаг [16] => Увс аймаг [17] => Ховд аймаг [18] => Хөвсгөл аймаг [19] => Хэнтий аймаг [20] => Дархан-Уул аймаг [21] => Орхон аймаг [22] => Баянзүрх дүүрэг [23] => Хан-Уул дүүрэг [24] => Сүхбаатар дүүрэг [25] => Чингэлтэй дүүрэг [26] => Баянгол дүүрэг [27] => Сонгинохайрхан дүүрэг [28] => Багахангай дүүрэг [29] => Налайх дүүрэг [30] => Багануур дүүрэг )
sex	Array ( [1] => Эрэгтэй [2] => Эмэгтэй )
age_range	Array ( [1] => 18 - 29 [2] => 30 - 44 [3] => 45 - дээш )
aimag_by_toirog	Array ( [1] => 1,2,3 [2] => 4,5,6 [3] => 7,8,9 [4] => 10 [5] => 11 [6] => 12,13 [7] => 12 [8] => 14,15 [9] => 16 [10] => 17,18 [11] => 19,20,21 [12] => 22,23 [13] => 24 [14] => 25,26,27 [15] => 28,29,30 [16] => 31,32,33 [17] => 34,35,36 [18] => 37,38,39 [19] => 40,41,42 [20] => 43,44,45 [21] => 46,47,48 [22] => 49,50,51,52,53,54 [23] => 55,56,57,58 [24] => 59,60,61,62 [25] => 63,64,65,66 [26] => 67,68,69,70 [27] => 71,72,73,74,75,76 [28] => 56 [29] => 63 [30] => 59,60,61,62 )
mncharacter	Array ( [0] => А [1] => Б [2] => В [3] => Г [4] => Д [5] => Ж [6] => З [7] => И [8] => К [9] => М [10] => Н [11] => О [12] => Ө [13] => П [14] => Р [15] => С [16] => Т [17] => У [18] => Ү [19] => Х [20] => Ц [21] => Ч [22] => Ш [23] => Э )
hottag_type	Array ( [1] => Халуун сэдэв [2] => Хэрэглэгчийн timeline )
hottag_pos	Array ( [1] => 1-р багана [2] => 2-р багана [3] => Үе )
hottag_main_desc	Улс орны хувь заяаг шийдвэрлэсэн томоохон асуудал дээр хэн ямар байр суурьтай байсныг 276 тэмдэгтэнд багтаан тоймлов.
source_type	Array ( [1] => Телевиз [2] => Сонин [3] => Сайт [4] => Сошиал [5] => Сэтгүүл [0] => Бусад )
parlaments	Array ( [1996] => Array ( [0] => 1995 [1] => 1994 [2] => 1993 [3] => 1992 ) [2000] => Array ( [0] => 1999 [1] => 1998 [2] => 1997 [3] => 1996 ) [2004] => Array ( [0] => 2003 [1] => 2002 [2] => 2001 [3] => 2000 ) [2008] => Array ( [0] => 2007 [1] => 2006 [2] => 2005 [3] => 2004 ) [2012] => Array ( [0] => 2011 [1] => 2010 [2] => 2009 [3] => 2008 ) [2016] => Array ( [0] => 2015 [1] => 2014 [2] => 2013 [3] => 2012 ) [2020] => Array ( [0] => 2019 [1] => 2018 [2] => 2017 [3] => 2016 ) [2024] => Array ( [0] => 2023 [1] => 2022 [2] => 2021 [3] => 2020 ) [2028] => Array ( [0] => 2027 [1] => 2026 [2] => 2025 [3] => 2024 ) [2032] => Array ( [0] => 2031 [1] => 2030 [2] => 2029 [3] => 2028 ) )

МОНГОЛ УЛСЫН ИХ ХУРЛЫН ГИШҮҮН

2025

2024

2023

2022

2021