10 тэрбум ам.долларын зах зээлд нэвтрэх бодлого буюу Евразийн хэлэлцээрийг соёрхон баталлаа

Монгол Улс нийт экспортынхоо 91, 2 хувийг нэг улс руу экспортолж байна. Тодруулбал, уул уурхайн бүтээгдэхүүний 94.7 хувь, мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүний 82.7 хувийг зөвхөн БНХАУ-руу гаргаж байгаа нэг улсын зах зээлээс хэт хамааралтай болж, эдийн засгийн аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө учруулж буй нь нууц биш юм.Нөгөөтэйгүүр бидний хойд хөрш ОХУ нь Евразийн эдийн засгийн холбооны гишүүн тул холбооны бусад гишүүн орнуудтай адил нэгдсэн гаалийн тарифын бодлого хэрэгжүүлдэг. Монгол Улсаас ЕАЭЗХ-д экспортлох бараанд 15-50 хувийн гаалийн тариф ногдуулж, эрүүл ахуй, хорио цээрийн өндөр шаардлага тавьж байгаа нь экспортын боломжийг хязгаарладаг.Иймд тарифын болон тарифын бус саад тотгорыг бууруулж, харьцангуй давуу талтай бүтээгдэхүүнээ саадгүй экспортлох, дотоодын үйлдвэрлэлд шаардлагатай орц, түүхий эд, тоног төхөөрөмжийг хямд өртгөөр импортлох нөхцөлийг бүрдүүлэх шаардлагатай байгаа юм.Үүнийг хэрэгжүүлэх гол хэрэгсэл нь чөлөөт худалдааны хэлэлцээрүүдийг байгуулах явдал тул энэхүү Евразийн 6 оронтой 3 жилийн хугацаанд 368 барааны хүрээнд  "тарифыг шууд тэглэх", "тариф бууруулах", "тохирсон квотын хэмжээнд тарифыг тэглэх", "тохирсон квотын хэмжээнд тарифын хөнгөлөлт эдлэх" гэсэн үндсэн 4 төрлөөр тарифын саад тотгорыг бууруулахаар Монгол Улс болон Евразийн эдийн засгийн холбоо, түүний гишүүн орнууд хоорондын худалдааны түр хэлэлцээрийг УИХ 2025 оны 12-р сарын 12-ны өдөр соёрхон баталлаа.Ямар боломжууд нээгдэх вэ?Ингэснээр экспортын үйл ажиллагааг хөнгөвчилж, зардал буурах юмЭкспортын барааны өртгийн 50 хувьд тооцон тарифын хөнгөлөлт эдэлнэБарааг 4 цагийн дотор олгоноГарал үүслийн гэрчилгээг нөхөн гаргах боломжтой болноЭрсдэлийн үнэлгээнд тулгуурласан гаалийн шалгалтын шинэ зохицуулалт хэрэгжинэ5000 еврогоос бага үнийн дүнтэй бараанд гарал үүслийн гэрчилгээ шаардахгүй байх зэрэг давуу байдлыг бидэнд олгож бизнесийн орчныг сайжруулах ач холбогдолтой юм.Өөрөөр хэлбэл, монголын аж ахуйн нэгжүүдэд 200 сая хүний шинэ зах зээл нээгдэж, эдийн засгийн сэргэлтэд чухал түлхэц болохоос гадна дэлхийн зах зээлд өрсөлдөгч болох гарц нээгдэж буй хэрэг юм.УИХ-ын гишүүн П.СайнзоригЦААШДАА ГАДААД ХАРИЛЦААГ ЭДИЙН ЗАСАГЖУУЛАХ ХЭРЭГТЭЙ!Бид энэ хэлэлцээрийн хүрээнд үүсэх харилцаан дээр боломжийг ашиглаж чадвал "их том" боломж байгаа. Харин бид хоорондоо ойлголцохгүй удаашраад, бэлтгэл ажлаа хангаж чадахгүй Үндэсний үйлдвэрлэлээ бодлогын болоод хууль эрх зүйн талаас нь зохицуулалтын хувьд дэмжиж өгч чадахгүй бол бид мэдээж хохиролтой гарна. Тиймээс төрөөс хариуцах ажлуудыг бол яг үүрэгжүүлж, эзэнжүүлж цаг хугацаатай, дэс дараатайгаар шийдэх ёстой. УИХ-ын гишүүн Ц.ТуваанЗАРЖ БОЛДОГ ЮМ БАЙВАЛ МАШ ХУРДАН ЭКСПОРТЛООД, ОРЛОГО ОЛЖ, МӨНГӨТЭЙ БОЛОХЫН ТУЛД ШИЙДВЭРҮҮДЭЭ ЦАГ АЛДАЛГҮЙ ГАРГАХ ХЭРЭГТЭЙБид бүхэн хүндрэлтэй нөхцөл дээр тэсэж үлдэх, амьд үлдэх асуудлаа л яримаар байна. Зарж болдог юм байвал маш хурдан зарж борлуулаад, экспортлоод, орлого олж, мөнгөтэй байх гэдэг л асуудлаа ярья. Тэрнээс биш соёрхон батлах гэрээ хэлэлцээрийн асуудлууд дээр улс төржөөд, унагаагаад, цаг хугацаа алдуулаад баймааргүй байна. Үүнийг хэдийн яриад, шийдээд явчих байсан. Өнөөдөр газрын тосны бүтээгдэхүүн болон онгоцны түлшний  хэлэлцээрүүдээ батлаагүйгээс болж шатахууны асуудалтай болчхоод төрийн өндөрлөгүүд нь очоод "манайд шатахуун өгөөч ээ" гээд гуйгаад явж байгаа. Тэгэхээр ийм ач холбогдол бүхий зүйлүүдээ хугацаа алдалгүй дор дор нь баталж өгөөд явъя аа! УИХ-ын гишүүн А.АриунзаяаАШИГГҮЙ НАЙМАА, АШИГГҮЙ ХАРИЛЦААГ ӨӨРЧЛӨХ БОЛОМЖ ЮМ2024 онд ОХУ-тай хийсэн худалдааны тэнцэл -97 хувь. 2020 онд Евроазийн хэлэлцээрт, бүс нутгийн хэлэлцээрт оруулах боломж бүрдэх юм байна, энд нэгдвэл Монгол Улсад ашигтай нөхцөл байдал үүсэх юм байна гээд хэлэлцээрийг анх эхлүүлсэн. Соёрхон батлах эцсийн үе шат явж байх үед гэрээг өөрчилье, буцъя, цуцалъя гэдэг нь өөрөө маш ёс зүйгүй. Монгол Улс хэлсэн үгэндээ хүрдэггүй гэдэг асуудал үүснэ. Ийм учраас УИХ-ын гишүүд маш хариуцлагатай байж энэ хэлэлцээрийг соёрхон батлах хэрэгтэй.