Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг ажлын байраар хангах асуудлыг ЕС-д даалгалаа
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд зүгээр тэжээлгэхийг хүсэхгүй...
2016.07.08

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг ажлын байраар хангах асуудлыг ЕС-д даалгалаа

Ерөнхий сайдад нэр дэвшсэн Ж.Эрдэнэбатыг Монгол улсын ерөнхийлөгч хүлээн авч уулзсан.

Уулзалтын үеэр улс орны өмнө тулгамдаад буй олон асуудалд санал солилцсон бөгөөд ерөнхийлөгчийн зүгээс хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг анхаарч, халамжаас илүүтэй ажилтай, орлоготой байхад нь чиглэсэн бодлогыг баримталж ажиллахыг зөвлөлөө.

Монгол улсын хөдөлмөрийн тухай хуульд 25 аас дээш ажилчидтай байгууллага ажиллах хүчнийхээ 4% иас багагүй хувьд нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг авч ажиллуулах ёстой гэж заасан байдаг гэвч энэхүү заалт төдийлөн хэрэгжиж чадахгүй байна.

2014 оны тоо баримтаар Монгол улсын хүн амын 2,8% буюу 120 мянга орчим нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байна. Үүнээс хөдөлмөрийн насны 42’645 иргэд байгаагын дөнгөж 20,7% нь хөдөлмөр эрхэлж байна. Тус тоо баримтаар 33’818 иргэд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн гэсэн шалтгаанаар хөдөлмөр эрхэлж чадахгүй, тэднийг дэмжсэн бодлогын хэрэгжилт үгүйлэгдсээр байна.

Хуулийн заалт хэрэгжиснээр хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд бүрэн ажил эрхлэх боломжтойг тоо баримт харуулж байна. Монгол улсын хэмжээнд 25-аас 49 ажилтантай 3827 аж ахуй нэгж, компани байна. 50-иас дээш ажилтантай 2392 аж ахуй нэгж, компани байна. Тухайн нэг байгууллагын 4% нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн ажиллана гэж үзэхэд  8-10 хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн ажиллах боломжтой. Нийт аж ахуй нэгжийн тоонд харьцуулахад 38 мянган хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэн ажлын байртай болох боломжтой юм.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хөдөлмөр эрхлэлт, ажил олгогчтой ойлголцох байдлын талаар Би чадна ТББ -ын тэргүүн Б.Отгонтуяа ярилцлагадаа ажил олгогчид хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдтэй ойлголцолд хүрч чадахгүй байгаа тухайн хөгжлийн бэрхшээл, чадамж алдалттай холбоотойгоор ажилд авах хүсэл сонирхол маш бага байгааг хэлсэн.

Мөн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн хувьд сургалтаар дамжуулан авсан мэргэжил, өөрийн үндсэн мэргэжлээрээ ажиллах боломж олдохгүй байна. Хөдөлмөр эрхлэх чин хүсэл эрмэлзлэлийг нь дэмжиж ажиллахыг аж ахуй нэгжүүдэд уриалах хэрэгтэйг хэлсэн.

Хөдөлмөр эрхлэлттэй холбоотой хууль бодлогын хэрэгжилт дутмаг байгаа ч халамж, тэтгэмжийн байдал хэвийн явагдаж байгаа. Гэвч Ерөнхийлөгчийн зөвлөсөнөөр тэднийг халамжаар бус хөдөлмөр эрхлэлт, бусадтай ижил түвшинд авч үзсэн ажилтай орлоготой байлгах бодлого, түүний хэрэгжилт хэрэгтэй байна.

  • Сонсголын болон хэл ярианы бэрхшээлтэй иргэдийн хувьд гараараа оёж хатгах, шинэ зүйлийг хийх, аливаад бүтээлч хандахдаа маш давуу талтай байдаг.

  • Тэргэнцэртэй, портецтой иргэдийн хувьд суугаа, компютер техник хэрэгсэлтэй харилцсан бичиг хэрэг, хэлний мэдлэгтэй бол орчуулагч, сэтгүүлч, эсвэл банкны теллер, харилцагчийн үйлчилгээний ажилтан гэх мэт ажлыг хийхэд ямар ч бэрхшээлгүй юм.

  • Мөн хараагүй иргэд бариа засал, мужааны, урлалын чиглэлээр ажилладаг тухайн зүйлээ урлагын бүтээл түвшинд хүртэл ажиллаж байгаа иргэд байдаг.