1990 оноос хойш зогсонги байдалд орсон хэмээн шүүмжлэл дагуулах болсон Монголын төмөр замд бүтээн байгуулалтын их ажил ундрах нь. Эдийн засгийн томоохон тулгуур болсон уул уурхайн салбараас олборлох ашигт малтмалын хэмжээ жилээс жилд нэмэгдэж байгаа нь төмөр замын салбарыг ч шинэчлэл хийхийг шаардаад буй. Иймд УИХ-аас 2010 оны зургадугаар сарын 24-нд Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлого баталсны дагуу эхний шатанд 1100 км урттай төмөр зам барихаар болсон билээ. Шинээр тавигдах төмөр зам нь Даланзадгад-Таван толгой-Цагаан суварга-Зүүнбаян-Сайншанд-Баруун-Урт-Хөөт-Чойбалсанг дайрч баригдах гэнэ. Засгийн газрын 283 дугаар тогтоол гарч, дээрх чиглэлийн төмөр замын суурь бүтэц барих ажлыг Монголын төмөр зам төрийн өмчит хувьцаат компанид олгожээ.

 

Энэ дагуу Төмөр замын газрын дарга А.Батболд "Монголын төмөр зам" төрийн өмчит хувьцаат компанийн дарга Б.Батзаяад төмөр зам барих тусгай зөвшөөрлийг гардуулсан юм. Энэ үеэр ЗТБХБ-ын сайд X. Баттулгаас хөнгөлөлт тарифын талаар тодруулахад "Ерөнхий сайд С. Батболдын ОХУ-д хийсэн айлчлалын үед санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Тэр дагуу гэрээ хийхээр ярилцаж байгаа. Өчигдөр, өнөөдөр ч ЗТБХБ-ын дэд сайд А.Гансүхээр ахлуулсан ажлын хэсэг яг энэ асуудлаар холбогдох хүмүүстэй уулзалт хийж байгаа. Нааштайгаар шийдэгдэх байх" хэмээлээ.Монголын төмөр зам төрийн өмчит хувьцаат компани нь энэ хавраас дээрх чиглэлийн замын тендер зарлах, барилгын ажил гүйцэтгүүлэх бүх л ажилд Монгол Улсыг төлөөлж ерөнхий захиалагчаар оролцох гэнэ.

 

Судалгаанаас үзэхэд шинээр баригдах төмөр замыг даган Өмнөговь, Дорноговь, Хэнтий, Сүхбаатар, Дорнод зэрэг аймгийн дэд бүтэц хөгжиж, түүнийг дагасан хот, суурин газар бий болох, жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэх, ажлын байр шинээр нэмэгдэж, хүн амын амьжиргааны төвшин дээшилж, төв рүү чиглэсэн нүүдэл саарна гэж үзжээ. Түүнчлэн Таван толгойн нүүрсний бүлэг орд, Цагаан суваргын зэсийн орд, Адуунчулуун, Чандаган, Тал булаг, Хөөт зэрэг нүүрс болон зэс, вольфрам, цайр, жоншны ашигт малтмалын томоохон ордууд ашиглалтад орж, экспортод гаргах, бүтээгдэхүүний хэмжээ жилд дунджаар 50 орчим сая тонн болохоор байгаа гэнэ. Иймд төмөр замаар тээвэрлэж байгаа одоогийн ачааны хэмжээ 3.5 дахин нэмэгдэнэ гэсэн үг.

 

Түүнчлэн далайд гарцгүй манай улсын гадаад худалдаа, хамтын ажиллагаа өргөжиж, уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг ОХУ-д болон гуравдагч орнуудад ОХУ-ын Алс Дорнодын боомтыг ашиглан экспортлох боломж нээгдэнэ. Мөн Зүүн болон говийн бүсүүд төмөр замаар холбогдож, хот суурин газрууд бий болно хэмээн үзжээ. Өнгөрсөн сард энэ чиглэлд тавигдах төмөр замын нарийвчилсан чиглэл буюу трасс батлагдаж, одоо нарийвчилсан ТЭЗҮ болон геологи, геодезийн ажлууд хийж хийж байгаа аж.

 

Т.БАЯР