НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ.

НИЙТЛЭГ ҮНДЭСЛЭЛ

            1 дүгээр зүйл.

Хуулийн зорилт

            1.1.Энэ хуулийн зорилт нь улсын болон орон нутгийн төсөв, улсын болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгийг үр ашигтай захиран зарцуулах зорилгоор төсвийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх шийдвэр, үйл ажиллагаа ил тод, нээлттэй, ойлгомжтой байх, түүнд олон нийт хяналт тавих мэдээллийн тогтолцоо /цаашид “шилэн данс” гэх/-г бүрдүүлэхэд оршино.

2 дугаар зүйл.

Шилэн дансны тухай хууль тогтоомж

    2.1.Шилэн дансны тухай хууль тогтоомж нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Төсвийн тухай хууль, Мэдээллийн ил тод байдал ба мэдээлэл авах эрхийн тухай хууль, Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль болон эдгээртэй нийцүүлэн гаргасан хууль тогтоомжийн бусад актаас бүрдэнэ.

            2.2.Монгол Улсын олон улсын гэрээнд энэ хуульд зааснаас өөрөөр заасан бол олон улсын гэрээг дагаж мөрдөнө.

3 дугаар зүйл.

Хуулийн үйлчлэх хүрээ

            3.1.Дор дурдсан байгууллага, түүний эд хөрөнгө захиран зарцуулах эрх бүхий албан тушаалтан энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарна:

3.1.1.хууль тогтоомжийн дагуу төсвийн байгууллагад тооцогдох бүх төрлийн төрийн өмчит, орон нутгийн өмчит хуулийн этгээд;

                        3.1.2.төрийн өмчит үйлдвэрийн газар;

                        3.1.3.хяналтын багц буюу түүнээс дээш хэмжээний хувьцааг нь төр, орон нутаг болон тэдгээрийн нэгдмэл сонирхолтой этгээд эзэмшиж буй компани;

                        3.1.4.улс болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгөөр хөрөнгө оруулалт, төсөл, хөтөлбөр, арга хэмжээ, ажил, үйлчилгээ гүйцэтгэж буй аж ахуйн нэгж, байгууллага;

3.1.5.төрийн чиг үүрэгт хамаарах ажил, үйлчилгээг хууль тогтоомж, гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгэгч.

3.2.Энэ хуульд дараах төсөв санхүүгийн үйл ажиллагааны төлөвлөлт, гүйцэтгэл, хэрэгжилт, тайлагнал эдгээртэй холбоотой мөнгөн болон бусад гүйлгээ хамаарна:                      

3.2.1.улс, орон нутаг, Нийгмийн даатгалын сан, Хүний хөгжил сангийн төсөв;

3.2.2.орон нутгийн хөгжлийн сан;

                        3.2.3.Засгийн газрын тусгай сан;

                        3.2.4.төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах үйл ажиллагаа;

                        3.2.5.Засгийн газар, орон нутгийн өрийн бичиг, санхүүгийн бусад хэрэгсэл;

                        3.2.6.Засгийн газар, орон нутгийн гадаад болон дотоод зээл, буцалтгүй тусламж;

                        3.2.7.төр болон хувийн хэвшлийн түншлэл, концесс;

3.2.8.Засгийн газар, орон нутгийн баталгаа болон төсвийн өр, авлага үүсгэх аливаа бусад шийдвэр. 

            3.3.Төрийн нууцад хамаарах төсөв, үндэсний аюулгүй байдлыг хангахтай холбогдсон гүйцэтгэх ажил эрхлэх эрх бүхий байгууллагын гүйцэтгэх ажилтай холбоотой төсвийн төлөвлөлт, гүйцэтгэл, хэрэгжилт, тайлагнал энэ хуульд хамаарахгүй. 

            3.4.Төрийн нууцад хамаарахаас бусад төсвийн төлөвлөлт, гүйцэтгэл, хэрэгжилт, тайлагналыг байгууллагын нууцад хамааруулан нийтэд мэдээлэхээс зайлсхийхийг хориглоно.

4 дүгээр зүйл.

Шилэн дансны зарчим

            4.1.Энэ хуулийг хэрэгжүүлэхэд дараах зарчмыг баримтална:

                        4.1.1.мэдээлэл үнэн зөв, бодитой, иж бүрэн байх;

                        4.1.2.мэдээлэл ойлгомжтой,  ач холбогдолтой байх;

                        4.1.3.тогтоосон хугацаанд, тогтмол, шуурхай мэдээлдэг байх;

                        4.1.4.хуулийн дагуу нууцад хамааруулснаас бусад бүх мэдээлэл нээлттэй байх.

ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ.

 

ШИЛЭН ДАНСНЫ СТАНДАРТ

5 дугаар зүйл.

Шилэн дансны мэдээлэл хүргэх хэлбэр

                5.1.Байгууллага нь шилэн дансны мэдээллийг өөрийн цахим хуудсаар хүргэх бөгөөд цахим хуудас нь дараах шаардлагыг хангасан байна:

5.1.1.шилэн дансны бие даасан цэстэй байх;

5.1.2.мэдээлэл татаж авах, хэвлэх боломжтой байх;

5.1.3.тодруулга өгөх албан тушаалтны нэр, холбоо барих утас, цахим хаягийг байршуулсан байх;

5.1.4.мэдээллийг тогтмол шинэчилж байх, өөрчлөлт орсон тухай бүр өмнөх мэдээллийг цахим хуудасны архивт хадгалах, архивын мэдээллийн санд нэвтрэх, татаж авах, хэвлэх боломжтой байх.

           

            5.2.Шилэн дансны мэдээллийг дуу болон дүрс бичлэгийн хэлбэрээр байрлуулж болно.

           

            5.3.Энэ хуулийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотойгоор шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудастай байна. Шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудас ажиллуулж эхлэх хугацааг энэ хуулийн хэрэгжилтийн байдлыг харгалзан Засгийн газар 2015 оны 06 дугаар сарын 30-ны өдрөөс өмнө байхаар тогтоох бөгөөд уг хуудсыг Төсөв, санхүүгийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага эрхлэн хөтөлнө.

            5.4.Энэ хуулийн 5.1 болон 5.3-т заасан цахим хуудсанд тавигдах нийтлэг стандарт, агуулга, түүнд мэдээлэл тавих журам, хэлбэрийг санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын саналыг үндэслэн Засгийн газар тогтооно. 

            5.5.Шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудасны цэс нь энэ хуулийн 3.2-т заасан ангиллыг баримталсан байх бөгөөд мэдээллийг бүрэн тусгасан байна.

5.6.Энэ хуулийн 3.2.5-3.2.8-д заасан шийдвэр энэ хуулийн 5.3-т заасан хугацаанаас хойш шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудаст байршсанаар хүчин төгөлдөр болно.

5.7.Орон нутгийн төсөв, орон нутгийн төсвийн захирагчийн шилэн дансны мэдээллийг энэ хуулийн 5.1-д заасан цахим хуудастай эсэхээс үл хамааран хэвлэмэл хэлбэрээр тухайн байгууллагын мэдээллийн самбарт байрлуулна.

5.8.Мэдээллийн самбар нь түүнд тавигдсан мэдээлэлтэй чөлөөтэй танилцах боломжийг хангасан, түүнд тавигдсан мэдээлэл нь энэ хуулийн 7 дугаар зүйлд заасан албан тушаалтны гарын үсгээр баталгаажсан байна. 

6 дугаар зүйл.

Шилэн дансны мэдээлэл

6.1.Энэ хуулийн 3.1.1-3.1.2-т заасан байгууллага, албан тушаалтан дараах мэдээллийг тогтмол мэдээлнэ:

6.1.1.тухайн жилийн төсөв, худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөө, орон нутгийн хөгжлийн сангийн төлөвлөлтийг жил бүрийн 01 дүгээр сарын 10-ны өдрийн дотор;

6.1.2.хагас жилийн төсвийн гүйцэтгэлийг жил бүрийн 8 дугаар сарын 15-ны өдрийн дотор, өмнөх оны төсвийн гүйцэтгэлийг жил бүрийн 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн дотор, сар, улирлын гүйцэтгэлийг дараа сарын 08-ны өдрийн дотор;

6.1.3.дараа жилийн төсвийн төслийг жил бүрийн 9 дүгээр сарын 15-ны өдрийн дотор;

6.1.4.жилийн эцсийн санхүүгийн тайланг дараа жилийн 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн дотор, хагас жилийн тайланг 8 дугаар сарын 15-ны өдрийн дотор;

6.1.5.төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн төсвийн багцад хийсэн аудитын дүгнэлтийг бүрэн эхээр нь тухайн жилийн 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн дотор, аудитын тайлан, дүгнэлтэд тусгагдсан асуудлын мөрөөр авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээг тухайн жилийн 7 дугаар сарын 01-ний өдрийн дотор;

6.1.6. төсвийн хэмнэлт, хэтрэлт, түүний шалтгааны тайлбарыг улирал бүр.

           

6.2.Энэ хуулийн 6.1.1-д заасан мэдээлэл дараах байдлаар илэрхийлэгдсэн байна:

                        6.2.1.эрх бүхий байгууллагаас баталсан жилийн төсөв, гүйцэтгэлийг хэмжих шалгуур үзүүлэлт;

6.2.2.орлого (үндсэн үйл ажиллагааны орлого, төсөвт байгууллагын өөрийн орлого);

6.2.3.урсгал зардал (цалин хөлс, нийгмийн даатгалын шимтгэл, бусад урсгал зардал, хөрөнгийн зардал, татаас шилжүүлэг);

6.2.4.хөрөнгийн зардал, хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ, концессын зүйлсийн жагсаалт;

6.2.5.улсын төсөв болон орон нутгийн төсөвт төвлөрүүлэх орлого, тэдгээрийн задаргаа;

6.2.6.зардлыг санхүүжүүлэх эх үүсвэр (улсын төсөв, орон нутгийн төсөв, өөрийн орлого.

 

6.3.Энэ хуулийн 6.1.2-т заасан мэдээлэл дараах байдлаар илэрхийлэгдсэн байна:

6.3.1.Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн энэ хуулийн 6.2.1-д тодорхойлсон үзүүлэлт, хүрсэн үр дүн, хэрэгжилтийг хэмжих тоон болон чанарын үзүүлэлт;

6.3.2.төсвийн гүйцэтгэлийг батлагдсан төсвийн төлөвлөгөөтэй харьцуулсан харьцуулалт;

6.3.3.төсөв хэмнэгдсэн болон хэтэрсэн бол холбогдох шалтгааныг тайлбарласан тайлбар;

6.3.4.өмнөх оны төсвийн зарлагын хэмнэлт, туслах үйл ажиллагааны орлогын давсан хэсгийг урамшуулалд зарцуулсан бол зориулалтыг заасан байх;

6.3.5.хандив, тусламжийн хэмжээ, түүний зарцуулалт.

6.3.6. хөрөнгийн болон урсгал зардалд тусгагдсан арга хэмжээг тендер зарлаж, сонгон шалгаруулсан бол шалгаруулалтын ерөнхий мэдээлэл;

6.3.7.хөрөнгө оруулалтын зарлага, санхүүжилтийг төсөл, объект нэг бүрээр;

6.3.8.тусгай сангийн орлого, зарлага, хөрөнгө оруулалт;

6.3.9.орон нутгийн хөгжлийн сангийн гүйцэтгэл.

 

6.4.Энэ хуулийн 3.1.1-3.1.2-т заасан байгууллага дараах мэдээллийг 7 хоногийн дотор мэдээлнэ:

6.4.1.тухайн жилийн төсөвт орсон нэмэлт, өөрчлөлт;

6.4.2.тухайн байгууллагын хууль тогтоомжийн дагуу төвлөрүүлэх төлбөр, хураамж, зохицуулалтын үйлчилгээний хөлсний хэмжээнд орсон өөрчлөлт;

6.4.3.тендерийн баримт бичиг, тендер шалгаруулалтыг явуулах журам, тендерийн урилга, тендерт оролцохыг сонирхогчид тавих шалгуур үзүүлэлт, тендерт шалгарсан болон шалгараагүй оролцогчийн талаарх товч мэдээлэл, шалгарсан болон шалгараагүй шалтгаан, нөхцөл, хуулийн үндэслэл;

6.4.4.нэг сая төгрөгөөс дээш дүн бүхий худалдан авсан бараа, ажил үйлчилгээний нэр, төрөл, хэмжээ, чанар, нэгжийн үнэ, нийт үнэ, төлбөр хийсэн санхүүжилтийн хэмжээ, нийлүүлэгчийн нэр, хаяг;

6.4.5.нэг сая төгрөгөөс дээш дүн бүхий орлого, зарлагын мөнгөн гүйлгээг гүйлгээ тус бүрээр, гүйлгээний агуулга, хүлээн авагчийн нэр;

6.4.6.худалдан авах ажиллагаанд хийсэн аудитын тайлан, дүгнэлт болон бусад хяналт, шалгалтын дүн;

6.4.7.байгууллагын батлагдсан орон тоонд орсон өөрчлөлт;

6.4.8.Бонд, зээл, өрийн бичиг, баталгаа, түүнтэй адилтгах санхүүгийн бусад хэрэгслүүд, төр болон хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээ, концесс,төсөв, өмч, хөрөнгө, мөнгө зарцуулах, өр, авлага үүсгэсэн аливаа шийдвэр;

6.4.9.хууль тогтоомжид заасан бусад мэдээлэл.

6.5.Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага энэ хуулийн 6.1, 6.4-т зааснаас гадна дараах мэдээллийг гаргана:

                        6.5.1.улсын төсөв, Нийгмийн даатгалын сангийн төсөв, Хүний хөгжил сангийн төсвийн орлого, зарлага, хөрөнгө оруулалт, төсвийн нэгдсэн үзүүлэлтийг  хагас жилийн байдлаар тухайн жилийн 7 дугаар сарын 01-ний өдрийн дотор, жилийн эцсийн байдлаар дараа жилийн 01 дүгээр сарын 02-ны өдрийн дотор;

            6.5.2.улсын төсвийн нэгдсэн үзүүлэлтийг макро эдийн засгийн үзүүлэлт, холбогдох бусад үзүүлэлтүүдтэй уялдуулсан судалгаа, тооцоог улирал бүр;

                        6.5.3.Засгийн газрын гадаад зээл, тусламжтай холбоотой тооцоо судалгааг улирал бүр;

                      6.5.4.Засгийн газрын гадаад, дотоод өрийн мэдээллийг улирал бүр;

6.5.5.улсын төсвийн хэмнэлт, хэтрэлт, түүний шалтгааны тайлбарыг улирал бүр;

6.5.6.нэгдсэн төсвийн сарын гүйцэтгэлийн мэдээг сар бүрийн 15-ны дотор;

6.5.7.төсвийн гүйцэтгэл болон аудит хийсэн санхүүгийн нэгтгэсэн тайланг дараа жилийн 8 дугаар сарын 25-ны өдрийн дотор.

6.6.Эдийн засгийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага энэ хуулийн 6.1, 6.4-т зааснаас гадна дараах мэдээллийг гаргана:

6.6.1.концессын зүйлийн жагсаалт болон түүнд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг батлагдсанаас нь хойш 7 хоногийн дотор;

6.6.2.концессын гэрээ болон түүнд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтийг байгуулагдсанаас нь хойш 7 хоногийн дотор;

6.6.3.концессын гэрээ байгуулсан тухай бүрд концесс эзэмшигч, түүний байгууллагын нууцад хамаарахаас бусад мэдээлэл, концессын зүйл, гүйцэтгэх ажил, үзүүлэх үйлчилгээний талаарх мэдээллийг 7 хоногийн дотор;

          6.6.4.төсвийн алдагдал болон хөрөнгө оруулалтыг санхүүжүүлэх зорилгоор гаргасан Засгийн газрын гадаад, дотоод үнэт цаасны мэдээллийг улирал бүр.

 

6.7.Нийгмийн даатгалын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв болон бусад төрийн захиргааны байгууллага нийгмийн даатгалын сангаас тэтгэвэр, тэтгэмж, төлбөр авах эрх бүхий этгээдийн жагсаалтыг тухайн этгээдийн эцэг /эх/-ийн нэр, өөрийн нэрийн хамт цахим хуудсандаа ойлгомжтой байдлаар байрлуулан тухай бүр шинэчлэнэ.

            6.8.Энэ хуулийн 3.1.3-т заасан байгууллага дараах мэдээллийг 7 хоногийн дотор мэдээлнэ:

6.8.1.тухайн байгууллагад холбогдох энэ хуулийн 3.2.5, 3.2.7, 3.2.8-д заасан шийдвэр;

6.8.2.худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөө, тендерийн баримт бичиг, тендер шалгаруулалтыг явуулах журам, тендерийн урилга, тендерт оролцохыг сонирхогчид тавих шалгуур үзүүлэлт, тендерт шалгарсан болон шалгараагүй оролцогчийн талаарх товч мэдээлэл, шалгарсан болон шалгарч чадаагүй шалтгаан, нөхцөл, хуулийн үндэслэл;

6.8.3.нэг сая төгрөгөөс дээш дүн бүхий худалдан авсан бараа, ажил үйлчилгээний нэр, төрөл, хэмжээ, чанар, нэгжийн үнэ, нийт үнэ, төлбөр хийсэн санхүүжилтийн хэмжээ, нийлүүлэгчийн нэр, хаяг;

6.8.4.Төр болон орон нутаг 50 буюу түүнээс дээш хувийг нь эзэмшиж буй компанийн гаргасан их хэмжээний хэлцэлд тооцогдохуйц баталгаа, батлан даалт.

6.9.Нийт арван сая төгрөгөөс дээш дүнгээр улс, орон нутгийн төсөв, Засгийн газрын болон орон нутгийн тусгай зориулалтын сан, орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө оруулалт, санхүүжилт, Засгийн газар болон түүний харьяа байгууллагаас гаргасан бонд, үнэт цаас, өрийн бичиг, баталгаа, төр болон хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээний дагуу хэрэгжүүлж буй төсөл, хөтөлбөр, арга хэмжээгээр санхүүжиж буй энэ хуулийн 3.1.4-3.1.5-д заасан этгээд нь нийт төсөвт өртөг, хэрэгжилтийн явц, үе шат, зарлага, санхүүжилтийн мэдээллийг Засгийн газраас тогтоосон журмын дагуу улирал бүр хөрөнгө оруулалт, санхүүжилтээ хүлээн авсан төсвийн байгууллагын цахим хуудас, мэдээллийн самбар, шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудсанд байрлуулах ба шаардлагатай гэж үзвэл олон нийтийн бусад цахим хуудас, өөрийн цахим хуудсаар мэдээлж болно. Мэдээллийг төсвийн байгууллагын цахим хуудас, мэдээллийн самбар, шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудсанд байрлуулахад энэ хуулийн 3.1.4-3.1.5-д заасан этгээд үнэ төлбөр төлөхгүй.

6.10.Шилэн дансны мэдээлэл, мөнгөн гүйлгээ бүрт түүнд холбогдох эрх бүхий этгээдийн шийдвэрийнэх хуулбар, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 8 болон 9 дүгээр зүйлд заасан мэдэгдлийг хавсаргасан байна.

6.11.Шилэн дансны мэдээллийг мянган төгрөгийн нарийвчлалтайгаар гаргана.

7 дугаар зүйл.

Мэдээлэх албан тушаалтан

7.1.Шилэн дансны мэдээллийг энэ хуулийн дагуу иргэд, олон нийтэд хүргэх үүргийг дараах албан тушаалтан хүлээнэ. Үүнд:

7.1.1.Засгийн газрын бонд, зээл, өрийн бичиг, баталгаа, түүнтэй адилтгах санхүүгийн бусад хэрэгслүүд, төр болон хувийн хэвшлийн түншлэлийн гэрээ, концесс, төсөв, өмч, хөрөнгө, мөнгө зарцуулах, өр, авлага, худалдан авах үйл ажиллагаатай холбоотой аливаа шийдвэр гаргасан, гарын үсэг зурсан, үйл ажиллагаа явуулсан албан тушаалтан;

7.1.2.энэ хуулийн 7.1.1-д заасан этгээдэд үүрэг өгсөн албан тушаалтан;

7.1.3.тухайн зарлага, санхүүжилт, төлбөрийн даалгаварт 1 болон 2 дугаар гарын үсэг зурж гүйлгээ хийсэн албан тушаалтан.

            7.2.Энэ хуулийн 7.1-т заасан албан тушаалтан мэдээлэх үүргээ бусдад шилжүүлсэн нь түүнийг хариуцлагаас чөлөөлөх үндэслэл болохгүй.

ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ.

 

ШИЛЭН ДАНСНЫ ХЯНАЛТ, ХАРИУЦЛАГА

8 дугаар зүйл.

Хуулийн хэрэгжилтэд тавих хяналт

8.1.Энэ хуулийн 3.1-д заасан этгээдүүдийн шилэн дансны үйл ажиллагаанд тавих хөндлөнгийн хяналтыг бүх шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, иргэдийн Нийтийн Хурал, Төрийн аудитын байгууллага хэрэгжүүлнэ.

8.2.Энэ хуулийн 3.1.1-д заасан төсвийн байгууллага, албан тушаалтны шилэн дансны үйл ажиллагаанд тавих дотоод хяналтыг Төсвийн тухай хуулийн 69 дүгээр зүйлд заасны дагуу Төсвийн ерөнхийлөн захирагч хэрэгжүүлнэ.

8.3.Төрийн аудитын байгууллага нь өөрийн санаачилгаар шилэн дансны мэдээлэлд аудит хийж болно.

8.4.Төрийн аудитын байгууллага нь энэ хуулийг зөрчсөн байгууллага, албан тушаалтанд хариуцлага хүлээлгэх тухай мэдэгдлийг тухайн албан тушаалтныг томилох эрх бүхий этгээдэд хүргүүлж, үр дүнг олон нийтэд мэдээлнэ.

8.5.Холбогдох байгууллага, албан тушаалтны ажлын тайлан, мөн түүнчлэн дээд шатны байгууллагын хяналт шалгалтад энэ хуулийн хэрэгжилт бие даасан гол бүрэлдэхүүн хэсэг байна. 

9 дүгээр зүйл.

Иргэний хяналт

9.1.Энэ хуулийн хэрэгжилтийн явц, зөрчил, дутагдлын талаар иргэн, хуулийн этгээд шилэн дансны мэдээллийг гаргасан байгууллага, албан тушаалтанд мэдэгдэх, зөрчлийг засахыг шаардах эрхтэй.

9.2.Энэ хуулийн хэрэгжилтийн явц, шилэн дансны мэдээллийн зөрчил, дутагдал болон энэ хуулийн 9.1-т заасан шаардлагыг байгууллага, албан тушаалтан хүлээн аваагүй бол энэ талаарх гомдол, мэдээллийг иргэн, хуулийн этгээд Иргэдээс төрийн байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу Төрийн аудитын байгууллагад гаргах бөгөөд энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарах байгууллагын үйл ажиллагаанд аудитын дүгнэлт гаргуулах хүсэлт гаргаж болно.

9.3.Төрийн аудитын байгууллага нь гомдол, мэдээллийн мөрөөр тодорхой арга хэмжээ авч, үр дүнг тухайн иргэнд бичгээр болон олон нийтэд мэдээлнэ.

10 дугаар зүйл.

Хууль тогтоомж зөрчигчид хүлээлгэх хариуцлага

            10.1.Шилэн дансны тухай хууль тогтоомж зөрчсөн төсвийн байгууллагын албан тушаалтанд зөрчлийн шинж байдлыг харгалзан түүнийг томилсон эрх бүхий этгээд Төрийн албаны тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд заасан сахилгын шийтгэлийн аль нэгийг ногдуулна.

            10.2.Энэ хуулийн 3.1.1-д зааснаас бусад энэ хуулийн үйлчлэлд хамаарах байгууллага, түүний албан тушаалтан Шилэн дансны тухай хууль тогтоомж зөрчсөнийг шүүх, эрх бүхий улсын байцаагч тогтоосон бол зөрчлийн шинж байдлыг харгалзан гэрээний хариуцлага ногдуулах буюу нэг талын санаачилгаар гэрээ цуцлах ба цаашид төсвөөс аливаа хэлбэрээр санхүүжих, худалдан авах ажиллагаанд оролцох эрхийг таван жил хүртэл хугацаагаар хязгаарлана.

            10.3.Энэ хуулийн 10.2-т заасан байгууллагыг төсвийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага бүртгэж шилэн дансны нэгдсэн цахим хуудсаар нийтэд ил тод хүргэнэ

            10.4.Энэ хуулийн 5.4-т заасан журам батлагдаагүй нь байгууллага, албан тушаалтан энэ хуулийг хэрэгжүүлэхгүй байх үндэслэл болохгүй.

11 дүгээр зүйл.

Хууль хүчин төгөлдөр болох 

            11.1.Энэ хуулийг 2014 оны ...-р сарын ... -ны өдрөөс эхлэн дагаж мөрдөнө