Архитектурч Б.Баяртогтохтой ярилцлаа. 

- Архитектурчдийн хувьд хүний тав тухтай орчинд амьдрах нөхцлийг бүрдүүлэх үүрэгтэй хүмүүс байх? 

Архитектурчийн гаргасан зураг төслийн дагуу барьсан барилга нь улс орны баялгийн нэг хэсэг, хөгжил дэвшлийн илэрхийлэл болж байдаг. Энэ утгаараа нийгмийн өмнө маш өндөр хариуцлага хүлээдэг.

Муу барьсан барилгыг ашиглах нэг хэцүү, нураах нэг хэцүү. Тиймээс зураг төсөл гаргахын тулд маш нарийн судалгаа хийх хэрэгтэй. Харамсалтай нь өнөөдөр өөрийгөө муухан архитектурчаас дээр гэж үздэг мэргэжлийн бус хүмүүс олон болсон.

- Зураг төсөл гаргахад юуг баримталж ажилладаг вэ?

Зураг төсөл боловсруулахад бүх ШУ-ны наад захын мэдлэгтэй байх шаардлагатай. Тухайн орон сууц, түүний эргэн тойрон дахь орчинг төлөвлөхдөө байршил, дэд бүтэц, инженерийн шугам сүлжээ, эрүүл аюулгүй байдал зэргийг харгалзан үзэж, төлөвлөж тусгадаг. Мөн түүнчлэн хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд амьдрах таатай орчин нөхцлийг ч давхар бодолцдог.

Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд амьдрах таатай орчин нөхцлийг ч давхар бодолцдог.

Тухайлбал, агаарын солилцоо муутай орчинд хүүхдийн биеийн өсөлт, дархлаа сул байдаг.  Тиймээс өдрийн турш нар тусдаг талд хүүхдийн цэцэрлэг барих ёстой. Цонхоо нээж агаарын солилцоо оруулъя гэхээр өөр барилга тулгаад барьчихсан байна гээд төсөөлөөд үз дээ. Өглөө сэрээд цонхоороо орчноо хараад тэр хүний дотор нь давчдаж эхэлнэ. Тиймээс энэ бүхнийг бодож, аль болох хүний тав тухтай орчинд амьдруулах нь миний үүрэг.

Бидний хийсэн бүтээсэн зүйлс хүний сэтгэл санааны байдал, амьдралын хэв маягт шууд нөлөөлдөг.

Харамсалтай нь манай улсад нэг газар баригдсан барилга аятайхан санагдвал зураг төслийг нь хямдхан худалдаж аваад өөр газар барьчихдаг жишээ олон бий. Ингэхдээ тухайн байршил, түүний эргэн тойронд яг тэр зураг төслөөр явахад тохирох эсэхийг тэр болгон тооцдоггүй.

- Монголд орчин үеийн орон сууцны архитектурын ямар чиг хандлага, урсгал давамгайлж байна?

Хэдэн жилийн өмнө манай иргэд орон сууц сонгохдоо халуун хүйтэн устай л бол хамаагүй, аль хямдыг нь авдаг байлаа. Хүмүүсийн худалдан авах чадвараас шалтгаалж үүссэн энэхүү эрэлтийн нөлөөгөөр хүний тав тухтай амьдрах орчин нөхцлийг орхигдуулсан, бага талбайтай орон сууцнууд олноор баригдсан.

Жил ирэх бүр хүмүүсийн хандлага өөрчлөгдөж, гэр бүлийнхэнтэй аль болох урт удаан хугацаанд тааламжтай амьдрах орон сууцыг эрхэмлэдэг болсон байна. Энэ хандлагыг дагаад архитектурчдын хувьд мэргэжлийн түвшинд ажиллаж бүх орчин нөхцлийг цогцоор нь шийдсэн зураг төсөл гаргахын тулд нарийн, нухацтай судалгаа хийж байна.

Сүүлийн үед хувийн амины орон сууцыг төвлөрсөн дэд бүтцийн боломжид тулгуурлан хотхон маягаар цогцоор нь шийдэж байна.

- Гадаад орчин, тохижилтын тухайд ийм байхад дотоод засалын хувьд ямар байна?

Тэр байшинд амьдрах хүмүүсийг ойлгож мэдэрч чадсан хүн л сайн интерьер хийж чадна. Гаднаасаа гоё сайхан харагдах нь чухал биш, гол нь хүний хэрэгцээ, тав тухтай байдалд нийцсэн уур амьсгал бүрдүүлсэн байх хэрэгтэй гэсэн гол шалгуур байдаг. Мэдээж энэ бүхнийг мэдэж судлахад тодорхой цаг хугацаа орно.

Дотоод заслын чиг хандлагын тухайд сонгодог, орчин үеийн, контемпорери болон үндэсний онцлог, хэв маягийг тусгасан гэх зэргээр тодорхойлж болно. Тэр дотроо хэд хэдэн чиглэлд задардаг. Манай орон сууцнуудын дотоод засал ихэвчлэн орчин үеийн буюу модерн болон сонгодог хэв маягтай байна. Орчин үеийн дотроо элегант, урбан, скандинав зэрэг чиглэлээр тохижуулах хүсэлтэй байгаагаа үйлчлүүлэгчид хэлдэг. Ер нь тухайн хэрэглэгчийн захиалсан тавилгад зохицсон интерьер л хийж байна даа.

- Та яриандаа хувийн амины орон сууцны талаар дурдсан. Иргэд хувийн амины орон сууцтай болоход юуг анхаарах нь зүйтэй вэ?  

Хаусын барих зардал бага ч ашиглалтын зардал өндөр байх талтай тул урьдчилан тооцоолох нь зүйтэй.

Хувийн орон сууц барихаасаа өмнө дэд бүтэц, инженерийн шугам сүлжээг хэрхэн шийдвэрлэсэн байршил вэ, цаашид урсгал зардал ямар байх бол гэдэг дээр анхаарах хэрэгтэй. Мөн хөрс, газрын нөхцлийг судалж, цэвдэгтэй газар барьж хэрхэвч болохгүй. Өөрөөр хэлбэл барих зардал бага ч ашиглалтын зардал өндөр байх талтай тул урьдчилан тооцоолох нь зүйтэй.

- Гадны амины сууцны загвараар Монголд байшин барих нь хэр оновчтой вэ?

Хамгийн гол нь барих газартаа тохирч байна уу гэдэг нь чухал. Шууд барьж болдог загвар гэж байдаггүй. Заавал ямар нэгэн өөрчлөлт ордог. Гадна талыг яаж ч дэглэж болно.

- Хувийн орон сууцны төсөл барьчихаад “БИ ЧАДНА” гэсэн маш олон хүн байдаг. Тэднээс хэн нь сайн гэдгийг яаж ялгах вэ?

Хараад ялгах аргагүй. Өмнө нь хийж гүйцэтгэсэн ажлуудыг нь харах хэрэгтэй. Сайтар боловсруулсан зураг төсөлтэй, тэр төслөө ягштал баримталж ажиллавал чанартай барилга барихад асуудалгүй.