“Байгаль орчинд ээлтэй тогтвортой тээвэр” Азийн форум амжилттай үргэлжилж байна. Форумын нээлтэд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Н.Цэрэнбатын хэлсэн үгийг бүрэн эхээр нь хүргэж байна.

Эрхэм хүндэт зочид, төлөөлөгчид өө,
Та бүхний энэ өглөөний амар мэндийг эрье.

“Байгаль орчинд ээлтэй тогтвортой тээвэр” Азийн 11дүгээр чуулга уулзалтыг Монгол Улсын Засгийн газартай хамтран зохион байгуулж байгаа НҮБ-ын Ази, Номхон далайн бүс нутгийн Эдийн засаг, нийгмийн комисс, НҮБ-ын Бүсийн хөгжлийн төв, Япон Улсын Байгаль орчны яам болон дэмжлэг үзүүлсэн түнш байгууллага, форумд оролцож байгаа хүндэт зочид төлөөлөгчид Та бүхэнд гүн талархал илэрхийлье.

Хотжилт эрчимтэй явагдаж, хүн амын төвлөрөл улам бүр нэмэгдэж байгаа нь агаар, орчны бохирдол, зам тээврийн хэт ачаалал, хүлэмжийн хийн ялгарал зэрэг байгаль орчин, нийгэм, эдийн засгийн олон асуудлуудын эх үүсвэр болж байна.

НҮБ-ын “Тогтвортой хөгжил-2030 хөтөлбөр”-ийн 11 дүгээр зорилт нь хотуудын тогтвортой хөгжлийг дэмжих, “ногоон хот”-ын үндсэн шалгуур үзүүлэлт болох нөөцийн хэмнэлттэй, хүлэмжийн хийн ялгарал, хаягдал багатай байх зарчмыг нэвтрүүлэх тухай бөгөөд энэхүү зорилтыг хэрэгжүүлснээр харилцан нягт уялдаа бүхий тогтвортой хөгжлийн нийт 17 зорилт, тэр дундаа Уур амьсгалын өөрчлөлт, түүний сөрөг нөлөөллийг бууруулах 13 дугаар зорилт, Эх газрын экосистемийг хамгаалах, нөөцийг зохистой ашиглах 15 дугаар зорилтыг хэрэгжүүлэхэд ихээхэн түлхэц болох юм.

Монгол Улсын Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030, Ногоон хөгжлийн бодлого, Агаар, орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хөтөлбөр зэрэг бодлогын баримт бичигт “ухаалаг”, “ногоон” хотыг хөгжүүлж, нүүрстөрөгчийн ялгарал багатай, байгаль орчинд халгүй, ая тухтай нийтийн тээврийг нэвтрүүлэх, төмөр зам, агаарын болон авто тээврээс агаарт ялгарах хүлэмжийн хийг бууруулах, хотын нийтийн тээвэрт “Тусгай замын автобусны үйлчилгээ”-г нэвтрүүлэх, унадаг дугуйн хэрэглээг нэмэгдүүлэх зэрэг зорилт, арга хэмжээг тусган хэрэгжүүлж байна.

Уур амьсгалын өөрчлөлтийг сааруулах “Парисын хэлэлцээр”-ийн дагуу Монгол Улс дэлхийн хамтын нийгэмлэгийн орнуудын нэгэн адил Үндэсний зорилтот хувь нэмрээ тодорхойлж, 2030 он гэхэд хүлэмжийн хийн ялгарлыг 14 хувиар бууруулах зорилт тавьсан бөгөөд энэхүү зорилтыг хэрэгжүүлэхэд тогтвортой тээвэр чухал үүрэг гүйцэтгэнэ.
Хотыг оновчтой төлөвлөж, ухаалаг тээврийн системийг нэвтрүүлэх нь агаар, орчны бохирдлыг бууруулж, нүүрстөрөгчийн ялгарлыг багасгахын зэрэгцээ иргэдийн тав тухтай, аюулгүй, түргэн шуурхай зорчих нөхцөл бүрдэх давхар өгөөжтэй тул үүнд бүх талын хамтын ажиллагаа нэн чухал гэж үзэж байна.

Цаашид олон улс, бүс нутаг, үндэсний хэмжээний төмөр замын болон авто замын томоохон төслүүдэд стратегийн үнэлгээ хийж, салбар хоорондын уялдааг хангах, байгаль орчинд ээлтэй, хүний эрүүл мэнд, биологийн олон янз байдалд сөрөг нөлөөгүй дэд бүтэц, тээврийн сүлжээг хөгжүүлэх, хот хоорондын автозам дагуу ногоон шийдэл бүхий түр буудаллах үйлчилгээний цогцолбор байгуулах, нийтийн тээврийн үйлчилгээний төрөл, хүртээмжийг сайжруулах, замын түгжрэлийг сааруулах уулзвар, зам гүүрийг барьж байгуулахад хамтран ажиллах шаардлагатай байна.

Хот төлөвлөлт, тээвэртэй холбооотой асуудлаас гадна Монгол орны хувьд өргөн уудам газар нутагт тархан нутагшсан олон зүйл зэрлэг амьтдыг хамгаалах асуудал тулгардаг. Энэ онцлогийг харгалзан зэрлэг ан амьтдын чөлөөтэй шилжин нүүдэллэх хөдөлгөөнийг нь хангах үүднээс “Авто зам, төмөр замын зэрлэг амьтдад ээлтэй гарц гарам байгуулах” үндэсний стандартыг батлуулж, “Зэрлэг амьтдын нүүдлийн зүйлүүдийг хамгаалах олон улсын конвенц”-ийн хэрэгжилтийг хангаж, дэд бүтцийн байгууламжийг байгальд ээлтэй байдлаар төлөвлөж хэрэгжүүлэх шаардлагыг тавиад байна.

Түүнчлэн бид тогтвортой тээврийн асуудлыг хөндөхдөө ашиглалтаас хасагдсан тээврийн хэрэгсэл, тэдгээрийн хаягдлын талаар орхигдуулж болохгүй. Тухайлбал, ашигласан дугуй, аккумлятор, баттерей зэргийг дахин боловсруулах, дахин ашиглах, байгаль орчинд халгүй аргаар устгах чиглэлээр төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлэх, Үйлдвэрлэгч, импортлогч нь хог хаягдлын менежментийг хариуцах зарчмыг нэвтрүүлэх, аюулгүй ажиллагаа, байгаль хамгааллын стандартыг мөрдүүлэх шаардлагатай гэдгийг онцлон тэмдэглэх нь зүйтэй.

Энэхүү чуулга уулзалтыг бид байгаль орчинд ээлтэй, хүртээмжтэй, эрсдэлгүй тээврийн төрөл, үйлчилгээг хөгжүүлэх чиглэлээр оролцогч талууд санал бодлоо нэгтгэж, хамтын ажиллагаандаа томоохон дэвшил гаргасан арга хэмжээ болно гэдэгт итгэж байна. БОАЖЯ-ны зүгээс тус чуулга уулзалтаас гарсан шийдлийг хэрэгжүүлэхэд идэвхтэй хамтран ажиллах болно.

Чуулга уулзалтын үйл ажиллагаанд амжилт хүсье. Баярлалаа