Сайн тал

Дэлхий даяар газрын тос болон газрын тосны бүтээгдэхүүний ханш огцом буурч эхэллээ. Өчигдөр үдийн байдлаар олон улсад нэг баррель /154 литр/ брент маркийн газрын тос 98.63 ам.долларын ханштай байв. Харин хаалтын ханш 97.11 ам.доллар дээр тогтлоо.

“Oil-price.net”, “Bloomberg” зэрэг томоохон агент­лагуудын мэдээлж буйгаар Ойрх Дорнод, ялангуяа Иран, Ирак, Саудын Араб нефть үйлдвэрлэлээ нэмэх бодлого баримталж буй аж. Хамгийн сүүлд авсан мэдээллээр тус бүс нутаг асар богино хугацаанд олон улсын зах зээлд 17 сая баррель нефть нийлүүлсэн байна. Энэ нь “бар” улсуудын байр суурьтай шууд холбоотой гэнэ.

Учир нь Ираны цөмийн хөтөлбөрөөс болж Европын холбоо эмбарго-хориглох бодлого баримталсан бол Цагаан ордон Ойрх Дорнодтой цоо шинэхэн нийлүүлэлтийн гэрээ байгуулсан.

Олон улсын нефтийн амьдралын гол үйл явдлыг ОПЕК тодорхойлж байгаа бөгөөд Зүүн Европын ор­нууд хандлагаа Персийн булан руу чиглүүлж эхлэв. Тиймээс дэлхийн та­лыг тосоор хан­гадаг ОХУ бод­логоо зөөл­лөж, гаалийн татвараа буурууллаа.

Ийнхүү Персийн булан­гаас үлээсэн дулаан салхи монголчуудын үнэ ихтэй бензинийг хямдруулах нөх­цөлийг бүрдүүлсэн нь яах аргагүй сайн тал юм.

Муу тал

Олон улсад зэсийн ханш 3252 ам.долларын ханштай байв. Энэ нь буурсаар байгаа үзүүлэлт. Төмрийн хүдэр ч ялгаагүй хямдарч, тонн нь 135 ам.доллар болжээ.

Металлын үнэ ийнхүү буурч байгаа нь Хятадын эдийн засагтай шууд холбоотой гэж шинжээчид үзсэн байна. Учир нь тус улсын бадарч байгаа эдийн засаг сүүлийн үед доройтох болсон бөгөөд дэлхийн гигант зах зээлийн уналт ийнхүү түүхий эдийн ханшид нөлөөлжээ.

Зэсийн ханш буурч байгаа нь импортлогчдод зол болж буй нь тодорхой. Харин экспортлогчдын хувьд аравдугаар сар хүртэл тооцоолоогүй эрсдэлтэй тулгарах болов. Учир нь зэс болон бусад металлын үнэ оны эцэс болтол нэг их өөдлөхгүй нь бололтой.

Эндээс харахад зэсээ зарж амьдардаг монголчуудын төлөвлөгөө бага зэрэг өөрчлөгдөж магадгүй. Гэхдээ толгой эдийн засагчид элдэв эрсдлийг тооцоолж төсвөө зохиосон байх. Харин түүхий эддээ дулдуйдажавсан их өр, зээлийг чухам хэрхэн барагдуулах вэ гэдэг том асуулт гарч ирнэ гэж байна.