Эрчим хүч хэмнэлтийн тухай хуулийн төслийг боловсруулахад Германы олон улсын хамтын ажиллагааны нийгэмлэгийн “Эрчим хүчний системийн үр ашиг төсөл”- өөс техникийн туслалцаа үзүүлсэн юм. Тиймээс сэргээгдэх эрчим хүчний зөвлөх, ГОУХАН –ы хуулийн зөвлөх А.Кауппын санал зөвлөмжийг хүргэе.

Манай улсын хувьд эрчим хүч хэмнэх ямар нөөц боломж байна вэ?

Эрчим хүчний эрэлт хэрэгцээ дэлхийн улс орнуудад хурдацтай өсөн нэмэгдэж байгаа. Тиймээс шинээр цахилгаан станц барьснаар энэ хэрэгцээг хангах боломж аль ч улсад тааруу.

Их хэмжээний хөрөнгө хэрэгтэй болно. Тиймээс үйлдвэрлэсэн эрчим хүчээ сайн тооцоолж бүрэн чадлаар нь ашиглах гэдэг их чухал. Мэдээж хэрэг улс орнууд эрчим хүч үйлдвэрлэхдээ өөрийн нөөц бололцоонд түшиглэж нүүрс юмуу, атомын эх үүсвэрийг ашигладаг.

Үйлдвэрлэсэн эрчим хүчээ сайн тооцоолж бүрэн чадлаар нь ашиглах гэдэг их чухал.

Мэдээж энэ бол нэг талаар бохир эрчим хүч үйлдвэрлэж байгаа хэрэг. Харин нөгөө талаас нь харвал зардлын хувьд ашигтай хэмнэлттэй салбар юм. Монгол улсын хувьд хуучин уламжлалт эх үүсвэрийг ашиглахаас гадна сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрийг ашиглах тал дээр бодолцож ажиллах хэрэгтэй.

Аж үйлдвэрийн салбарын хүмүүс эрчим хүч хэмнэлтийн хууль гарсанаар эрчим хүч хэмнэхээр үйлдвэрлэл багасна гэж ойлгоод байгаа нь буруу. Харин эсрэгээрээ иргэд зардалаа хэмнэж, ашиг олох боломж бүрдэж байгаа юм. Жишээ нь: Ган үйлдвэрлэх үйлдвэр байлаа гэхэд нэг тонн ган үйлдвэрлэхэд хэрэглэж байгаа эрчим хүч нь багасах болохоос биш үйлдвэрлэл багасахгүй учир өмнө нь зарцуулж байсан зардлаа хэмнэж тухайн салбарт ашиг олох боломж бүрдэх юм.

Эрчим хүч хэмнэлтийн хуулинд байгаль орчин, иргэдэд ач тустай ямар заалт орсон байгаа бэ?

Эрчим хүч үйлдвэрлэхэд ихэвчлэн нүүрсийг ашиглаж байгаа нь тоосонцор болон бусад хийн хор ялгарч иргэдийн эрүүл мэндэд сөргөөр нөлөөлдөг. Харин хэмнэлтийн хууль хэрэгжсэнээр эрчим хүч бага хэрэглэж эргээд нүүрсний хэмжээ буурах, тоосонцор, хийн хор буурах учир байгаль орчинд эерэгээр нөлөлөх ач холбогдолтой.

IRENA олон улсын байгууллагын Улс орнууд болон хамтын ажиллагааны газрын дарга Гаури Сингх:

Манай улс сэргээгдэх эрчим хүчний салхин болон нарны цахилгаан станц байгуулахад хамгийн тохиромжтой. Өнгөрсөн оноос ашиглалтад оруулсан салхитын цахилгаан станц зардлаа орлогоороо нөхөж ашигтай ажиллаж эхэлсэн гэдгийг албаныхан хэлж байна.

Монгол улс бол сэргээгдэх эрчим хүчний нөөц асар баялаг. Ашиглах хамгийн тохиромжтой нь усан цахилгаан станц. Мөн асар их нарны нөөцтэй жилд 250 гаруй нарлаг өдөр тохиодог байна.

Монгол улсад эдгээр сэргээгдэх эрчим хүчний технологийг ашиглан аж үйлдвэрийн шинэ технологийг дэмжих хэрэгтэй.

Маш их хэмжээний цацраг Монголын газар нутагт буудаг судалгаа бий. Тиймээс нарны нөөцийг ашиглах хэрэгтэй. Монголд уул уурхайн салбар хурдацтай хөгжиж байгаа ч уул уурхайн аж үйлдвэрлэл төвлөрсөн бүс нутгаас хол байдаг.

Монгол улсад эдгээр сэргээгдэх эрчим хүчний технологийг ашиглан аж үйлдвэрийн шинэ технологийг дэмжих хэрэгтэй.

Мэргэжилтнүүдийн тооцооллоор салхин цахилгаан станцаар жилд 2.55 триллон квот цаг эрчим хүч үйлдвэрлэх боломжтой гэсэн судалгааг гаргасан байна.

А.Каупп: Улс орнууд эрчим хүч үйлдвэрлэхдээ өөрсдийн нөөц боломж дээр тулгуурладаг