ТВ9 телевизийн Энэ өдрийн зочноор  УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн оролцож байна.

Оюутолгойн асуудлаар Лондон руу шинэхэн туузын гишүүд яваад хэлэлцээрт суугаад ирсэн. Мөн Монгол дахь хэлэлцээр эхлэх гэж байна. яг энэ үед монголын талд ашигтайгаар гэрээгээ хийх хэрэгтэй байгаа. Таны байр суурь ямар байна. аль аль зүйл заалтыг бид хамгийн түрүүнд харах ёстой вэ?

Өчигдөр бие даагчдын зөвлөлөөс хэлэлцээрийн ширээний ард байгаа энэ үед ямар байх ёстой талаар байр сууриа илэрхийлсэн. Нэгдүгээрт 57-р зүйлийн хэрэгжилтийг анхаарах хэрэгтэй. Энэ бол Оюутолгой хэний мэдэлд байх вэ гэдгийг шийдэж байгаа. Өнөөдөр 66 хувийг Туркис хилл гэдэг компани эзэмшиж байгаа. Энэ компанийн 50.8 хувь нь Рио тинтод байна. Тэгэхээр Рио тинто энэ хувийг гадны нэг оронд зарчихвал манай Оюутолгойн 66 хувь дагаад явна.

Тэгэхээр үүнийг л хамгаалах, Оюутолгойн 51 хувь ашгаа нөхөж авсны дараа монголд үлдэх хамгийн чухал. Хоёрдугаарт хөрөнгө оруулалтын гэрээний 9.10.3-т байгаа Оюутолгойн баяжмал зарагдаад түүнээс олох бүх орлогоо гадаадын банканд хадгалж зарцуулна гэж заасан. Ийм гэрээ байгуулсанд бид их харамсаж байгаа. Энэ алдаагаа одоо л засах хэрэгтэй.

Оюутолгойн 51 хувь ашгаа нөхөж авсны дараа монголд үлдэх хамгийн чухал.

Өнөөдрийн бидний тулгамдаад байгаа гол асуудал бол валютын нөөц. Нөөц багасаад төгрөгийн ханш сулраад, эдийн засагт сөргөөр нөлөөлж байгаа. Ирэх жил Оюутолгой Эрдэнэтийн хэмжээний борлуулалт хийнэ. Гэтэл оюутолгойгоос ашиг орж ирдэхгүй бол валютын нөөц нэмэгдэхгүй. Энэ заалтыг өөрчлөх ёстой. Мөн хөрөнгө оруулалтын хэмжээг одооноос тодорхой болгох ёстой.

Гэрээний нэг алдаа нь баялгаа гаргаж байгаа хэрнээ Монголын нэг хэсгийг худалдаж авсан хэрэг. Бид нар баялгаа зүгээр өгөөд баялаг дээр барьж байгаа барилгын 30 хувийг өөрсдөө зээлж авсан. Энэ хэмжээ өсвөл зээл нэмэгдээд, хүү өсөөд монголын ашиг буурах аюултай. Эхнээсээ ямар хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж хэдийг нь манайх хариуцаж байгаа гэх мэт анхны хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээ тодорхой болгох хэрэгтэй.

- Хамаг орлогоо гадны банканд байршуулаад, мөн нэмэгдээд татварын орчинг хөнгөлөөд өгчихсөн. Ингээд татвараас мөнгө олох боломжгүй болж байна. Тэгэхээр татварын орчноо өөрчлөх үү?

Татварыг тогтворжуулсан учир төвөгтэй асуудал байгаа. Гэтэл гэрээнд тусгаж авсан татвараа хөнгөлөх тухай яриад байна. Монголын алтыг авахын тулд татварынхаа 2.5 хувийг байхгүй болгох тухай ярьж байгааг ойлгохгүй байна. Бид Эрдэнэт компанийн хөрөнгө оруулагчидтай зохицоод болж байгаа шүү дээ.

Мөн Оюутолгойн 66 хувийг эзэмшиж байгаа Туркис хилл компанийн хувьцааны 49 хувь нь янз бүрийн хүмүүсийн мэдэлд нээлттэй арилжаалагдаж байгаа болохоор Монгол хүн худалдан авах боломжтой. Хувьцаатай бол оролцох эрх үүснэ. Тэр талаасаа харах юм бол Туркис хилийн нээлттэй арилжаалж байгаа хувьцааг эзэмших эрх бий.

- Аливаа хууль маань баялгаа гадагшаа гаргахад чиглээд байгаа мэт харагдаад байна?

Харин өөрийн авах хэмжээг бууруулах гээд байгааг ойлгохгүй байна. Одоогийн хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээр ашиггүй ажиллах гээд байгаа мөртлөө дахиад хөнгөлөлт өгий гээд байгааг ойлгохгүй байна. Ямар ч гэсэн бие даагч зөвлөлийн хувьд алтны хөнгөлөлтийн тухай асуудлыг дэмжихгүй.

Үргэлжлэлийг бичлэгээс ....