Засгийн газар 2015.04.30-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх эсэх талаар УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцлээ.

Энэ удаагийн хэлэлцүүлэгт гишүүд Тахарын албыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газартай нэгтгэх нь зөв буруу талаар голчлон санал хэлсэн юм. Тахарын албыг одоогоос 2 жилийн өмнө байгуулсан ч өөр байгууллагын харьяанд шилжүүлэх Д.Дорлигжав сайдын саналыг олон гишүүн шүүмжиллээ. Ингээд хуралдааныг хүргэе.

Хууль зүйн сайд Д.Дорлигжав: “Энэ онд 13 тэрбум төгрөгийг Тахарын албанд төсөвлөсөн. Гэхдээ бодит байдал дээр илүү их хөрөнгө шаардлагатай. Би Х.Тэмүүжин гишүүнтэй ам зөрөөд, энэ байгууллагыг татан буулгах гээд байгаа юм биш. Энд өөр хандлага бий. Би тийм хүн биш. Тэгээд ч өнгөрсөн хугацаанд энэ албаар цөөн тооны хүн үйлчлүүлсэн” гэсэн юм.  

УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт: “Ховдод очоод Тахарын албаныхантай уулзахад их иргэнлэг, цомхон баг бүрдээд ажил нь зүгширч байгаа юм байна. Гэтэл одоо тэднийг тараах хэрэг байна уу. Зарим гишүүн шүүгчдийн цалинг бууруулах тухай ярилаа. Ийм зүйл байж болохгүй. Хууль зүйн одоогийн болон өмнөх сайд хоёулаа л АН-аас гарсан. Гэтэл хоорондоо ингэж толхилцон, нэгнээ ёжилж байгаа нь биднийг их муухай харагдуулж байна”.

УИХ-ын гишүүн Ц.Оюунгэрэл: “Тахарын албаны тухай хуулийг хүчингүй болгохыг эсэргүүцэж байна. Хэн нь мөнгөтэй вэ гэдгээр буюу Тахарын алба Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэхийн хэн нь их төсөвтэй гэдгээр асуудалд хандаж болохгүй. Иргэд хэнд итгэх вэ гэдэг нь л чухал.

Би хорих байгууллагад очиж, хүчирхийллийн улмаас хэрэгтэн болсон эмэгтэйчүүдтэй уулзлаа. Та нар гэр бүлийн хүчирхийллийнхээ талаар цагдаад хэлж болдоггүй юм уу гэхэд 3-5 цаг л хориод явуулчихдаг. ТББ-д хандахаар 14 хоног л биднийг хамгаалах байранд байлгадаг гэж байна.

Одоо тэд Тахарын албанд л горьдлого тээж байна. Жижиг, цөөн үйлчлүүлэгчтэй гэж голж болохгүй. Гэр бүлийн хүчирхийллийн гэрч, хохирогчид цэрэгжсэн байгууллага болох ШШГЕГ-т итгэхгүй. Монгол Улсын сүүлийн 25 жилд хүний эрхийн салбарт гаргасан хамгийн том дэвшил нь Тахарын тухай хууль байсан. Би тэр энэ сайд гэмээргүй байна. Төсөвгүй байж болно. Бага багаар нь сайжруул. Ийм улс төрийн зорилготой байх нь л чухал.

УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин: “Хүний эрхийн асуудал АН-ын салшгүй хэсэг байсан ч манай нам төр барьж буй үед Тахарын албыг татан буулгах гэж байгаад харамсаж, эмгэнэж байна. Өмнө нь хохирогчдыг хамгаалж, тэдэнтэй харилцдаг байсан хамгаалагчид гэрч, хохирогчдыг хамгаалах болж байна.     

УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан: Гэрийн хорио гэдэг ялын хэрэгжилтэд хэн хянах вэ? Суурин газарт үйлчлэх ч Увсын Тэс суманд энэ заалт хэрэгжих үү. Цахилгаан гав хэрэглэх үү. ШШГЕГ-ын ажилтнууд маш их бухимдал дунд амьдардаг. 

Хамаг муу ажлыг цагдаа, шүүхийн шийдвэрийнхэн л хийдэг юм шүү. Тэдний нийгмийн асуудлыг бичээч ээ. Нийтэд тустай ажил гэхээр ганц хог цэвэрлэх биш, өвс хадлан бэлтгэх, мод тарих, тариа будаа тариалах зэргээр өргөжүүлмээр байна.

УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: “Би энэ хуулийг дэмжинэ. Шүүхийн хуяг гэдэг хамгаалалт шүүхийг хамгаалсаар ирсэн. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар ганц ялтантай харьцдаггүй. Хүнийг айлгах гээд байна уу. Тахарны албыг татан булгаагүй, өөрчилж байна. Гэтэл заавал УИХ-д оруулж ирэх хэрэг байна уу. Засгийн газар өөрсдөө шийдвэр гарган, Цөмийн энерийн газар шиг татан буулгаж болно.

Тахарын албыг ШШГГ-тай нийлүүлэх нь зөв. Салсан гэр бүл олон байна. Нөхөр нь тэтгэмжээ өгдөггүй. Гэтэл ганц бие эмэгтэй давхар хохирч байна. 8 хувийн зээл авч чадахгүй байна. Бүтцийн байгууллагаа түшиж л таарна. Борооны дараах мөөг шиг олон байгууллага байх шаардлагагүй. Тагнан турших үйл ажиллагааг нарийвчилж оруулж ир”

УИХ-ын гишүүн Баянсэлэнгэ: “Маш их эмзэглэлээ. Сайд нарын итгэл үнэмшлээр хуулиа өөрчлөөд байх юм уу. Манайд ийм сонин жишиг бий болчихлоо. Нийгмийн хөгжлөө дагаад хууль боловсруулах ёстой. Яагаад өмнөх сайдтайгаа ярихгүй байгаа юм бэ. Ийм ёс зүй алга уу.

Тахарын албанаас гэр бүлийн хүчирхийллийн тухай хэрэгжих эсэх нь шууд шалтгаална. Гэтэл Тахарын албыг шилжүүлэхээр юу болох вэ. ТББ-ууд Х.Тэмүүжинг, хүчний байгууллагууд нь Д.Дорлигжав сайдыг дагаж байна. Ингэж бид нийгмээ хуваагаад байх уу.  Улстөрчид та нар арыг нь даах уу”

УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин: “Энэ хуулийн дотор дэмжүүштэй заалтууд бий. Гэвч би дэмжихгүй. Баялаг бүтээгчдээ дэмжих хөшүүрэг үгүйлэгдэж байна.

Өмнөх дэвшилтэт алхмуудаа ухрааж байна. Матрын нулимс л унагаагаад байна. Миний оруулсан өмнөх төслийг татаж авч байна. Тахарын албыг нэг нэгэндээ амны алчуур шиг бэлэглэж байна” гэв.

Ингээд санал хураахад хуралдаанд оролцсон 54 гишүүний 33 нь дэмжсэнээр дахин хэлэлцэх боллоо.