УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль болон Цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаар хэлэлцлээ

Хуулийн төслүүдтэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ.

 УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд:

Би ганцхан асуулт асуух гэсэн юм. Цэцийн тухай, Цэцэд маргаан хянан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцээд болж өгвөл энэ чуулганаараа батлах гэсэн байр суурьтай байгаа. Түрүүн өмнөх асуултад хариулахдаа Мөнх-Оргил гишүүн хэлж байна гээд, тэр болгон бүрдээд байхгүй яг тодорхой нөхцөл байдалд нийгмийн уур амьсгал ялангуяа одоо салбарынхны дунд үүссэн ойлголцол тэгэхээр энэ үед батлаад авахгүй бол дахиад цаг алдана аа гэсэн үндэслэлтэй би бүрэн дүүрэн санал нийлж байна. Дараагийн их хурлаар гарч ирээд 32 жил Цэцийг тойрсон салбарт хуримтлагдсан асуудлуудыг судлаад  нэгдсэн ойлголтод хүрнэ гэхэд бол бас л их цаг алдах болов уу гэж бодоод байгаа юм. Одоо гишүүдийн юунаас харж байхад гол маргаантай асуудал хүний үндсэн эрхтэй үндсэн хуулиар олгосон үндсэн эрхтэй холбоотой асуудлуудыг тойрсон зүйлүүд их гарч байна. Ингэхээс ч өөр арга байхгүй процедуртай холбоотой, гишүүдтэй холбоотой, томилгоо, элдэв янзын зохион байгуулалтын асуудалтай зүйлүүд нь бол нэг их маргаан дагуулахгүй явж явчих болов уу л гэж бодож байгаа. Манай АН-ынхан завсарлага л авч байгаа юм байна  ярихаар ойлголтуудад авах болов уу гэж бодож байна. Бид нар, манай нам дээр сүүлийн 3 жил 800 гаруй хуульд бүх хуульд дүн шинжилгээ хийгээд үзэхэд 840 гаруй хуульд хүний эрхийн зөрчилтэй холбоотой заалтууд байна гэсэн ийм дүгнэлт гарсан юм. Тэрний дагуу хийгдэж байгаа ажлуудын олон ажил бий. Бид нарын баталсан олон хуульд тэр судалгаануудаар гарсан заалтууд орж хөндөгдсөн өөрчлөгдсөн зүйлүүд байгаа. Тэгээд энэнээс харахад ч гэсэн үнэхээр Цэц дээр юм уу аль нэг газар хүний үндсэн эрхийг хамгаалдаг энэ тогтолцоог зохицуулалтуудыг хийхгүй бол болохгүй нь ээ гэдэг 32 Жилийн дүгнэлттэй бид нарын судалгаа зориод байгаа юм шиг хэлж байгаа юм. Тэгээд миний асуулт юу вэ гэхээр за ингээд хэлэлцэх эсэхээ шийдчихлээ гэж бодъё тийм ээ Мөнх-Оргил гишүүн ээ. Тэгээд хэрэв энэ хүний үндсэн эрхийг тойрсон асуудал одоо яг гишүүдийн асуугаад байгаа шиг асуудлууд яригдаад энэнээс болоод энэ 2 хууль явахгүй болоод ирвэл, жишээ нь хууль санаачлагчдын зүгээс ажлын хэсгийн зүгээс энэ зүйлүүдээ яг ямар хүрээ аль хязгаар хүртэл заримаас нь татгалзаж болох вэ? Бүрэн аваад хаячихвал харамсалтай байна яг үүнтэй холбоотой асуудлаар энэнээс цааш бол уг нь явмааргүй байгаа юм даа ядаж энэ хүртэл нь зогсоогоод эхний алхмыг нь хийчихмээр байна ер нь татгалзаж болох уу? Түрүүлсэн хүүхдийнх нь талаар асуухаар хариулахад хэцүү байж магадгүй. Үүнийг асуугаад ойлголцоод явбал магадгүй хоёр хуулиа бүр шийдэхгүй, наагуур нь дундыг баримтлаад шийдчих хувилбар байх юм болов уу даа гэж би дотроо бодож суудаг. Энэ бол ердөө л миний ганц асуулт. Ер нь ингээд энэ нийгмийн, эдийн засгийн, хуулийн шинжлэх ухаанууд бол байгалийн хууль шиг гээд л физик, химийн хуулиуд шиг ямар ч тохиолдолд нэг урвал үзэгдэл томьёонд эцсийн үр дүн нь яг хэвээрээ байдаг ийм зүйлүүд биш нийгмийн хөгжлийн шаардлагын дагуу заавал өөрчлөгдөж магадгүй нийгмийн шинжлэх ухаануудын ганц өөрчилж болохгүй ойлголцдог үнэн зүйл нь бол нийгмийн улс төрийн амьдралын шаардлага цаг үе тухайн үедээ тохирсон өөрчлөлт бол одоо заавал орж байхынх ёстой.