Төрийн банк орон сууцны зээл олгохоо зогсоосон уу?
"100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөр дашийн шог болох уу.
Асуухын учир нь Төрийн банк хөтөлбөрт хамрагдаж, зургаан хувийн хүүтэй зээлээр орон сууц авахаар материалаа бүрдүүлж өргөдөл өгөх гэсэн иргэнд өчигдөр “Санхүүжилт зогссон. Энэ онд зээл өгөхгүй” гэсэн хариулт өгчээ.
Төрийн банкийг ирэх онд хувьчлахаар болж, хувьчлалын орлогоос 80 тэрбум төгрөгийг төсөвт төвлөрүүлж, Засгийн газрын бондын төлбөрийн эргэн төлөлтийг хангахаар болсон. Энэ нь Төрийн банк “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн үйл ажиллагаагаа түр зогсооход нөлөөлөв үү. Энэ талаар тус банкны Бизнесийн хөгжлийн төвийн захирал Н.Ганбаатараас лавлахад “Ирэх онд Төрийн банк хувьчлагдах талаар одоогоор мэдэгдсэн юм алга. Иргэдээс зээл хүссэн өргөдөл, материалыг хүлээж авч байгаа. Зээлээ ч олгож байгаа” гэв.
Өмнөх Засгийн газар Төрийн банкийг байгуулахын тулд гаргасан 100 тэрбум төгрөгийн бондыг хүүгийн хамт 100 хувь төлж барагдуулахаас өмнө хувьчилж болохгүй гэсэн чиглэлийг баримталж байсан бөгөөд өнгөрөгч онд хувьчлах аж ахуйн нэгжийн жагсаалтад Төрийн банкны нэр багтаж, төсвийн орлогын тодорхой хувийг бүрдүүлэх ёстой байв. Монголбанк ч “Төрийн банкийг аль болох хурдан хувьчлах шаардлагатай” гэсэн байр суурийг илэрхийлж байсан ч дээрх бондын өр зээлээс болж хувьчлах ажил удааширсан.
Нэгэнт арилжааны статусаар байгуулсан болохоор төр тэр бүр халамжлаад байхгүй нь тодорхой байсан Төрийн банкны нийт актив 180 тэрбум, зээлийн хэмжээ 48 тэрбум, чөлөөт эргэлтийн мөнгө 100 тэрбумд хүрсэн. Гэтэл “Зоос” банкнаас шилжүүлсэн 70 тэрбумын өрөө төлчихсөн мөртлөө Засгийн газрын бондын өрийг төлөхдөө хэтэрхий хойрго хандаад байгаа нь тус банкийг хувьчлах шалтгаан болж буй бололтой. Анх гаргасан 100 тэрбумын бонд нь ч будлиантай байсан байж магадгүй гэх хардлагыг УИХ-ын зарим гишүүн цухалзуулж байсан.
Тэгвэл Төрийн банкийг хувьчлах нь бүү хэл, бондын өрийг нь эхлээд төлүүлэх ёстой баймаар.
Нөгөө талаар “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрт хамрагдаж, өмнө нь байр, орон сууцтай байгаагүй гэдэг алгын чинээхэн бичгийг авахын тулд Эд хөрөнгийн улсын бүртгэлийн газрын босгыг элээж, тавхайгаа эргэтэл явж буй иргэд яах вэ. Үнэхээр Төрийн банкны хувь заяа ээдрээтэй болж, зургаан хувийн хүүтэй зээл авч орон сууцтай болох гэсэн иргэдийн мөрөөдөл талаар болбол иргэдээрээ тоглосон төр буруутай болж үлдэнэ.
Түүнчлэн барилгын компаниудтай гэрээ хийж, урьдчилгаа төлбөрөө төлсөн иргэд ч цөөнгүй байгаа. Иргэдээс урьдчилгааг нь авчихаад Төрийн банкнаас мөнгө орж ирэхийг хүлээж байгаа барилгын компаниудын хохирлыг хэн төлөх вэ гэдэг асуудал гарна. Зээлээр байр авахыг хүссэн бага, дунд орлоготой 2000 орчим иргэний хүсэлт ОССК-иас Төрийн банкинд ирчихээд байгаа. Харин Төрийн банк эдгээрээс 150 орчим хүнд зээл олгосон гэх ч, яг таг тоо хэлчих хүн одоогоор алга байна. Төрийн банкинд “100 мянган айлын орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд мөнгө байршуулах Хөгжлийн банк нь ч таг чиг болчихсон. Энэ мэт бүрхэг асуудлууд хариулт нэхсээр байна.