Ипотекийн зээлийг цаашид тууштай хэрэгжүүлнэ
Ипотекийн зээлд нийтдээ 73.949 иргэн хамрагджээ.
Засгийн газар, Монгол-банктай хамтран орон сууцны найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлж буй. Тус хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэнээс хойш нийтдээ 73.949 иргэн зээлд хамрагдан, орон сууцтай болсон гэсэн дүн бий. Энэ талаар Монголбанкны дэд ерөнхийлөгч Э.Батшугар “Энэ хөтөлбөр манай улсад маш их хэрэгтэй.
Хөтөлбөр дундаж давхаргын хуримтлалыг нэмэгдүүлэхэд чухал алхам болсон. Цаашид энэ хөтөлбөрийг тууштай хэрэгжүүлнэ. Үүнд ямар ч эргэлзээ байхгүй. Хүүний тухайд инфляци буураад зургаан хувь ба түүнээс бага болвол хүү нь долоон хувь болж буурна гэж журамд заасан.
Найман хувийн хүүтэй ипотекийн зээлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхэлснээ олон өрх айлд орон сууцтай болсон. Орлогоо хуримтлал болгох, идэвхтэй зөв амьдрах боломжтой болсон. Тиймээс Монголбанкнаас банкуудын зээлийн эрсдэлд тогтмол хяналт тавьж, шаардлагатай тохиолдолд холбогдох арга хэмжээг шуурхай авч хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байгаа” гэсэн. Өмнөх жилүүдэд ч Монголбанк орон сууцны нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх шат дараатай арга хэмжээг авч ажилласаар ирсэн. Тухайлбал, Барилга хот байгуулалтын яамтай хамтран хэрэгжүүлсэн “Барилгын салбарыг дэмжих, улмаар орон сууцны үнийг тогтворжуулах” дэд хөтөлбөрийн хүрээнд барилгын гол нэр төрлийн материалын нийлүүлэлтийн тасралтгүй, тогтвортой байдлыг хангах, нөөц бүрдүүлэх, улирлын нөлөөллийг бууруулах үүднээс 235 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг 100 компанид олгож байв.
Түүнчлэн дэд хөтөлбөрийн санхүүжилтээс гадна орон сууцны барилгын нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд зориулж 355 тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийсэн. Үүнээс 42 компанийн 221 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг банкууд шийдвэрлэжээ. Ингэснээр 2013-2014 онд нийт 34 мянган айлын орон сууц шинээр ашиглалтад орох боломж бүрдсэн аж. Харин энэ оны наймдугаар сард нийт 1106 зээлдэгчид 60.9 тэрбум төгрөгийн ипотекийн зээл шинээр олгосон гэсэн дүн бий.
З.Баянсэлэнгэ: 10 хувийн урьдчилгааг хэрэгжүүлэхэд цаг хугацаа хэрэгтэй
УИХ-ын гишүүн, Барилга хот байгуулалтын сайд З.Баянсэлэнгэ
Харин орон даяар эдийн засаг хямраад буй өнөө цагт Засгийн газар, банкны салбарынхантай хамтран барилгын салбарыг түших шийдвэр гаргасан. Энэ нь орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийг 10 хувь болгосон явдал. Ингэснээр хүн амьдрахад бэлэн болсон хэдий ч зах зээлийн нийлүүлтэд орж чадахгүй байгаа 34 мянган орон сууцны 10 мянга орчим нь эзэнтэй болно гэсэн үг.
Бүр тодруулбал, Барилга, хот байгуулалтын сайд асан Д.Цогтбаатар ”Орон сууцны урьдчилгаа төлбөр 10 хувь боллоо” гэж мэдэгдсэн. Мөн тэрбээр зээлд хамрагдах зорилтот бүлгийг “Өрхийн мэдээллийн сан” болон бусад журмын дагуу сонгох болсныг ч дуулгасан. Үүний хүрээнд үлдсэн 20 хувьд нь Засгийн газраас 200 тэрбум төгрөг хүртэл баталгаа гаргана. Тэгвэл энэ талаар одоогийн сайд З.Баянсэлэнгэ Яаманд хамгийн их ирж байгаа өргөдөл, гомдлын дийлэнхи хувийг 10 хувийн урьдчилгааны тухай асуудал эзэлдэг.
Энэ арван хувийн асуудлыг өмнөх сайд Д.Цогтбаатар эхлүүлсэн. Гэхдээ үүнийг арай түүхий байх үед нь ярьчихсан юм болов уу даа гэж харж байгаа. Энэ бол ганцхан манай яамтай холбоотой асуудал биш. Олон газар энд хамтарч ажиллана. Тухайлбал, 20 хувь хүртэлх баталгааг 2016 оныг дуустал Хөгжлийн банкаар дамжуулж Засгийн газар гаргана. Оноос хойш арилжааны банкуудаар зээлийн баталгаагаа гаргах уу, яах вэ гэсэн асуудлууд хэлэлцэгдэж байна. Үүн дээр таван талт гэрээг хийнэ.
Энэ гэрээний төсөл боловсруулагдаад явж байна. Харин Засгийн газрын тогтоол гарчихсан. Тогтоолыг хэрэгжүүлэх үүднээс гэрээг байгуулах хэрэгтэй. Гэрээний дараа дагаж, мөрдөх журам гарна. Дагаж, мөрдөх журам гарсны дараа зээлээ хэлэлцэнэ. Яг одоо энэ бүхэн яригдаж байгаа учраас тодорхой хэлж болохгүй байна” гэсэн. Мөн тэрбээр “Нөгөө талаас иргэд энд эрсдлээ тооцож үзэх хэрэгтэй. Тухайлбал, арван хувиа төлөөд байранд орчихлоо гэж бодьё. Үлдсэн 90 хувийг 30 жилийн хугацаанд хүүгийнх нь хамт эргүүлж төлнө. Гэтэл энэ нь магадгүй арван жилийн дараа иргэдэд өрийн дарамт болох бий гэсэн эрсдлийн тооцоог гаргах хэрэгтэй” гэсэн. Гэвч үүнийг бодитой ажил хэрэг болгохын тулд энэ салбарт байгаа хугацаандаа өөрийн зүгээс шалтгаалах бүхнийг хийнэ гэдгээ ч хэлж байв.
Үндэслэлгүйгээр үнэ хөөрөгдсөн компаниудад хариуцлага тооцно
Ямартай ч өдрөөс, өдөрт гэр хорооллоор хүрээгээ тэлж буй нийслэлд төдийгүй орон нутагт орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийг 10 хувь болгосон нь иргэдийн дунд эерэг мессэж өгсөн. Гэвч энэ босгыг давж гарахад олон тооцоо, судалгааг хийх шаардлага бий. Гэтэл үунийг хэзээнээс хэрэгжиж эхлэхийг хүлээсэн, хүлээлт нийгэмд бий болоод удлаа.
Энэ тал дээр эдийн засагчид эрсдэл боломжоо сайтар тооцох хэрэгтэй хэмээж буй. Энэ талаар Монголын бизнес хөгжлийн холбооны Удирдах зөвлөлийн гишүүн, эдийн засагч Б.Дөлгөөн “Урьдчилгаа 10 хувь болж байгаа нь тогтмол орлоготой иргэдэд давуу тал болно. Учир нь бага мөнгөөр орон сууцтай болох боломж бүрдэж байгаа юм. Иргэн, банк хоёр аль аль талдаа боломж, эрсдлээ зөв л тооцоолох хэрэгтэй” гэжээ.
Тэгвэл Засгийн газар Хөгжлийн банкаар дамжуулан уг зээлийн баталгааг гаргахаар болсон. Энэ талаар Хөгжлийн банкны албаны эх сурвалжаас тодруулахад, “Журмыг эцсийн байдлаар батлахын тулд таван байгууллагын таван талт гэрээ байгуулах ёстой. Үүний дараа журмыг олон нийтэд танилцуулна. Одоогоор энэ ажил 70-80 хувьтай үргэлжилж байна” гэлээ.
Цаашлаад ипотекийн зээлээр орон сууцтай болох нь өнөө цагт нүдээ олсон зөв хэрэг. Тийм боловч нөгөө талаас орон сууцны урьдчилгааг 10 хувь болгосноор сууцны үнийн хөөрөгдөл үүсч болзошгүй гэсэн болгоомжлол бий. Тэгвэл үүнийг албаны хүмүүс үгүйсгэж байна. Учир эрэлт нь нийлүүлэлтээ давахгүй энэ тохиолдолд орон сууцны үнийн хөөрөгдөл гарахгүй гэж үзжээ. Мөн орон сууцны үнийг үндэслэлгүй нэмсэн компаниуд болон холбогдох байгууллагуудад хариуцлага тооцох аж.
Харин ипотекийн зээлээр орон сууцтай болоход асуудал дагуулдаг нэг зүйл нь ипотекийн зээлээр олгогдож буй орон сууцны нийт талбайн хэмжээ 80м2-аас дээшгүй байх ёстой гэсэн шаардпага юм. Тийм ч учраас ипотекийн зээлээр олгосон нийт орон сууцны 77 хувийг 80м2-аас бага талбай бүхий орон сууц эзэлж байгаа. Тэгвэл үүнийг ч гэсэн өөрчилж, хязгаарыг нэмэх талаар Монголбанкны зүгээс анхааран судалж байгаа аж.
“Буянт-Ухаа-2” Хорооллын орон сууц эрэлттэй байна
“Буянт-Ухаа-2” Хороолол
Буянт-Ухаа 2” хорооллын захиалга 80-90 хувьтай байна. Төрийн орон сууцны корпорацийн захиалгаар баригдаж буй тус хороололд эхний ээлжинд 1620 айлын орон сууц ашиглалтад орно. Эндээс иргэд 39.30, 4.9.,23, 56.08 м.кв гэсэн талбайтай хоёр өрөө байруудаас гадна 68.59 м.кв гурван өрөө байрнаас сонголтоо хийж буй.
Учир нь тус хороолол нь ипотекийн зээлд хамрагдах шаардлагыг хангасан. Мөн бүрэн цутгамал. Сургууль, цэцэрлэг гээд бүх зүйлийг цогцоор нь шийдэж өгсөн гэдгээрээ давуу талтай. Энэ талаар Төрийн орон сууцны корпорацийн Маркетинг, борлуулалтын хэлтсийн дарга Т.Гэрэлт-Од “Төрийн байгууллагууд ажилчидцаа квотоор байр захиалж болдог. Харин хувийн хэвшлийнхэнд ийм боломж байдаггүй. Тиймээс хувийн байгууллагад ажилладаг иргэд 10 хувийн урьдчилгаагаа төлөөд манай хороололд байр захиалах бүрэн боломжтой. Энэ эрх нээлттэй” гэв.