Дизайнер Мүн Сү-жон ажлын дараа хамт олонтойгоо хөгжилдөн суухаар болов. Түүнийг архи уухаас татгалзтал жирэмсэн болсныг нь тэр дороо гадарлав. Дарга нь баяр хүргэхийн оронд зэмлэж гэнэ. Хамт олон нь түүнийг бусаддаа ачаа болж, байхгүйд нь түүний ажлыг хийх хэрэг гарлаа гэж буруушаахын хажуугаар хэзээ ажлаасаа гарахыг нь шалах аж.

Мүн Сү-жон энэ талаар компанийнхаа хүний нөөцийн мэргэжилтэнд гомдол мэдүүлтэл түүний жирэмсэн болсон нь компанид хохирол учруулсан гэдэгтэй санал нийлж буйгаа илэрхийлжээ. Түүнчлэн эрэгтэй хүмүүсийг илүүтэй ажилд авна гэж дарга нь хэлсэн байна. Ингээд уг явдлаас хойш таван сарын дараа ажлаасаа бүр мөсөн гарчээ. Мөн хоёр дахь хүүхдээ төрүүлснийхээ дараа хоёр дахь компаниасаа гарсан байна. Хадам ээж нь хүүхэд харахад нь туслаж чадахгүй гэсэн тул одоо бол хувиараа ажил хийдэг болжээ.

Ер нь бол ажил эрхэлдэг солонгос эмэгтэйчүүд түүний мөрөөр явдаг. Ажлын хатуу бас урт цагийг хүүхэд харахтай хослуулна гэдэг тэдний хувьд том даваа. Гэр бүл, карьерыг зэрэг авч явах нь тийм ч хялбар ажил биш юм. Мүн Сү-жоны хувьд тушаал дэвших боломжоо хүүхдээ хадмаараа харуулдаг эмэгтэйчүүдэд алдаж байсан туршлагатай.

Өнгөрсөн оны статистик судалгааг харахад 3000 гаруй компанийн 80 хувь нь жирэмсний амралтаа авсан эмэгтэйчүүдийн гуравны нэгийг ажилд нь буцааж авсан гэсэн мэдээлэл өгчээ. Гэхдээ эрх зүйн бодлогын хүрээнд асуудал гэх зүйл байхгүй. Эмэгтэйчүүдэд нэг жилийн цалинтай чөлөөг олгох үүргийг компаниуд хуулийн дагуу хүлээсэн байдаг.

БНСУ-ын төдийгүй Зүүн Азийн анхны эмэгтэй ерөнхийлөгч Парк Кын Хе 2013 онд албан тушаалаа хүлээн авахдаа эмэгтэйчүүдэд зориулсан 1,7 сая ажлын байрыг бий болгож, эмэгтэйчүүдийн хөдөлмөр эрхлэлтийг 62% хүртэл нэмэгдүүлнэ гэжээ. Ингэхдээ цөөн тооны эмэгтэй албан хаагчидтай компанийн нэрсийг олонд илчилнэ хэмээн амлалт өгсөн билээ.

... Харамсалтай нь эмэгтэйчүүдэд карьер хөөж, хүүхэдтэй албан хаагчдад тохирсон ажиллах орчныг бүрдүүлэх ажилд солонгосчууд нийтээрээ хойрго хандаж, дурамжхан байгаа юм ...

Хөдөлмөр эрхэлдэг эмэгтэйчүүдийн тоо 2000 онд арай гэж 50 хувьд хүрсэн бол өнөөдрийг хүртэл ердөө л таван хувиар нэмэгдсэн байна. “OECD” буюу “Эдийн засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн байгууллага”-ын гишүүн орнууд дундах эрэгтэй болон эмэгтэй үндсэн албан хаагчдийн орлогын зөрүү хамгийн өндөр үзүүлэлттэй улс бол БНСУ. Өнгөрсөн арван жилд тус тоон үзүүлэлт ердөө гурван хувиар буурчээ. Эмэгтэй хөдөлмөр эрхлэгчдийн орлого эрэгтэйчүүдийн орлогын 63%-тай тэнцдэг. Солонгосын толгой топ 10 компанийн эмэгтэй дарга нар нь хувьцаа эзэмшигчдийн гэр бүлийн хүн, эсвэл хамаатан садан нь байдаг.

Тус улсад эмэгтэйүүдээс илүү эрэгтэйчүүд хөдөлмөр эрхлэх учиртай. Учир нь тэд бол ахлах тогооч гэсэн суртал одоо хүртэл мэдрэгддэг. “Солонгос эрчүүд” хэмээх эрэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалагч нийгэмлэгийнхэн ‘Гэр бүл, хүйсийн тэгш байдлын яамнаас эрчүүдийг гадуурхсан ажлуудаа зогсоохыг шаарджээ’. Үүний нэг жишээ бол зөвхөн эмэгтэйчүүд л машинаа тавьж болох зогсоол.

Гэхдээ нөгөө талааараа эрэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалсан нийгэмлэг үүсэн байгуулагдсан нь эрэгтэйчүүд давамгайлсан нийгэм байхаа больсныг илтгэж байгаа юм. 1990-иэд онд 117 эрэгтэй хүүхэд тутамд 100 охин хүүхэд мэндэлдэг байсан. Тухайн үед охидууд сургуульд суралцаж чадахгүй, ахынхаа боловсролыг дэмжихийн тулд зарцын ажил хийдэг байв. Харин одоо бол энэ байдал өөрчлөгдсөн. Хөвгүүд гэхээс илүү охин хүүхэдтэй болохыг хүссэн хандлага дэлгэрснээс хүйсийн харьцаа тэнцвэртэй болж чадсан юм. Түүнчлэн нийт охидуудын дөрөвний гурав нь их сургуульд суралцаж байгаа нь хөвгүүдийн гуравны хоёр нь суралцдаг гэсэн үзүүлэлтэд тун дөхөж очжээ.

Гэвч ажил олгогчид шинэ хандлагад нэг л дасаж өгөхгүй байгаа аж. Олон тооны чадварлаг эмэгтэйчүүд сонгогдож чаддаггүй.

.... Хүний нөөцийн багийн хийсэн судалгаагаар гурван компани тутмын нэг нь эрэгтэйчүүдтэй яг ижил түвшний чадвартай эмэгтэйчүүдэд татгалзсан хариу өгдөг байна. Тус судалгаанд хамрагдсагдын гуравны нэг нь “Тухайн ажлыг зөвхөн эрэгтэйчүүд хийж чадна” гэсэн хариу өгчээ....

Энэ байдалд эмэгтэйчүүд хүлцэнгүй хандсангүй. Тэдний тэмцэл нэгэнт эхэлжээ. Тухайлбал Дэегү хот дахь шар айрагны үйлдвэрийн эмэгтэй албан хаагч даргыгаа шүүхэд өгчээ. Үүний шалтгаан бол түүнийг гэрлэхийнхээ өмнө ажлаасаа гар хэмээн хүчээр тулган шаардсан байна.

Харин энэ явдлыг гадны компаниуд тун овжноор ашиглаж байна. Нэгэнт эмэгтэйчүүд чадвар доогуур үнэлэгддэг тул өртөг нь хамаагүй бага. 2013 оны судалгааг үзэхэд гадаадын Үндэстэн дамжсан корпорациуд эрдмийн зэрэгтэй олон эмэгтэйг ажилд авчээ. Энэ нь ч тэдний хөрөнгийн өгөөжийг нэмэгдүүлсэн байна.

Хөдөлмөр эрхэлдэг эмэгтэйчүүдийн ачааг хөнгөвчлөх хамгийн хялбар арга бол эрэгтэйчүүдийн хийх гэрийн ажлыг нэмэгдүүлэх билээ. Саяхны судалгаагаар солонгос эмэгтэйчүүд хөлсгүй ажил буюу гэр орны ажлын 83%-ийг хийдэг байхад америк эмэгтэйчүүд 62%-ийг хийдэг гэсэн тооцоо гарчээ. Уул нь бол БНСУ-ын хуулиар хөдөлмөрийн тэгш хуваарилалтыг дэмжсэн нь “Аав нар эцэг болсны 53 долоо хоногийн цалинтай амралтыг авах эрхтэй” болгосон юм.

2014 онд явагдсан судалгаагаар эрэгтэйчүүдин 64% нь нийгмээрээ хүлээн зөвшөөрдөг болвол, мөн санхүүгийн хувьд боломжтой бол хүүхэд асрах ажлыг хуваалцмаар байна гэдгээ илэрхийлжээ. Учир нь хуулийн дагуу тэдний амралтын мөнгө нь цалингийн 40 хувьтай тэнцэх бөгөөд энэ нь арай гэж нэг сая вон хүрдэг байна. Гэхдээ л ийм хэмжээний тэтгэмж авах хүн бас л цөөн. Үүнээс гадна “Чамайг буцаж ирэхэд ширээ чинь алга болчихож магадгүй шүү” гэсэн дарга хошигнол энгийн нэг тоглоом шоглоом биш байх аж.

Солонгосын эмэгтэй албан хаагчид эрхийнхээ төлөө хөдөлж эхэллээ