УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар /2017.06.09/ Монгол Улсын Засгийн газар, Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх олон улсын сангийн хооронд байгуулсан “Зах зээл ба бэлчээрийн удирдлагын хөгжил” төслийн нэмэлт санхүүжилтийн хэлэлцээрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Хэлэлцүүлгийн үеэр УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва асуулт асуув.

Нилээдгүй үе шаттай хэрэгжиж байгаа муугүй төсөл. Гэхдээ урьд өмнө нь хэрэгжиж байсан төслүүдээс зээлийн хүү нь нэмэгдсэн байх шиг байна. Угтаа бол сайн хэрэгжиж байгаа төслүүдийн зээлийн хүү буурдаг баймаар юм. Эсвэл би буруу санаад байна уу?

Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх олон улсын сан, Дэлхийн хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллага гээд олон улсын томоохон байгууллагуудтай Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам хамтран ажиллаж байна. Төсөл хөтөлбөрийг сайн хэрэгжүүлэхийн хэрээр үр дүн нь сайн байдаг. Энэ ч үүднээс төсөл хөтөлбөрийн үр дүн улам сайжирч байгаа. ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн Итали улсад томилолтоор явж, уг төслийн нөхцөлийг сайжруулсан гэж бодож байна. Энэ эрчээрээ нэгэнт эхэлсэн төсөл хөтөлбөрүүдийг сайжруулах нь зүйтэй.

Олон улсын төсөл хөтөлбөр хэрэгжлээ гэхэд олон улсын зөвлөх, ажилтнуудыг цалинжуулахад их хэмжээний мөнгө зарцуулдаг. Өөрөөр хэлбэл, зээл тусламж олгож байгаа нэрээр буцаагаад мөнгөө авчихдаг тохиолдол бий. Харин сүүлийн үеийн төсөл, хөтөлбөрүүд дээр манай мэргэшсэн менежерүүд ажиллах болсонд баяртай байдаг. Эдгээр мэргэшсэн мэргэжилтнүүд дэмжих нь зүйтэй.

Гадаадын зээл, тусламжийн тухай мэдээ материалд Эдийн засгийн байнгын хороо дүн шинжилгээ хийж байгаа. Зарим төсөл давхардсан, зарим нь үр дүнтэй байгаа. Төсөл, хөтөлбөрийн системтэйгээр хэрэгжүүлснээр төсөл, хөтөлбөрүүд ар араасаа хэрэгжиж, олон улсын байгууллага ч манай улстай хамтран ажиллахдаа таатай байх болно.

ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн:

Өмнө хэрэгжиж байсан төсөл бол 0,75 хувийн хүүтэй байсан. Энэ удаад 1,25 хувийн хүүтэй болсон.

Энэ нь Монгол Улсын амьжиргааны түвшин тодорхой хэмжээнд дээшилж, өмнө нь бага орлоготой улсын тоонд багтдаг байсан бол одоо бага, дунд орлоготой оронд тооцогдож байна. Үүний улмаас зээлийн хүү нэмэгдсэн гэж хэлж болно. Төсөл, хөтөлбөрүүд дээр мэргэшсэн туршлагатай боловсон хүчнүүдийг тогтвортой ажиллуулах бодлого барьж ажиллана.

Тодруулга, УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва:

Үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа таван жил гэж байна. Гэтэл зарим төсөл, хөтөлбөрийн үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа 10 жил байна. Тиймээс үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацааг уртасгах, хүүг бууруулах зэргээр тохиролцож болохгүй гэж үү? ОУВС бол манай улсын зээлжих зэрэглэлийг бууруулсан шүү дээ.

ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн:

Зээлийн хэлэлцээ хийх үед энэ асуудлыг нилээд ярьсан. Хүүгээ нэмэхгүй байхыг гуйсан. Хүн амын амьжиргааны түвшин дээшилснээс гадна олон улсын зээлжих зэрэглэл буурсан учраас зээлийн хүүгээ нэмсэн байх магадлалтай. Мөн уг сан буцалтгүй тусламжаар 2 сая ам.доллар манай улсад өгөх асуудал яригдсан.

Хөдөө аж ахуйг хөгжүүлэх олон улсын сангаас хэрэгжүүлж буй төсөл нь анх хэрэгжихдээ 6 сая ам.доллар, төслийн менежментэд 3 сая ам.доллар зарцуулна гэж тооцсон байсныг нэмэлт хэлэлцээрийн хүрээнд Монгол Улсад оруулах мөнгө нь 8 сая ам.доллар, төслийн менежментэд 1 сая ам.доллар зарцуулна гэж тохиролцсон.

Д.Тэрбишдагва: Зээлийн хүү яагаад өсөв?