-Санкт-Петербургийн бизнес эрхлэгчдийн анхаарлыг Монгол руу хандуулав-

ОХУ-д албан ёсны айлчлал хийж байгаа Монгол Улсын Их Хурлын дарга Д.Дэмбэрэл энэ сарын 11-ний өглөө SU-839 дугаарын аяллын онгоцоор Оросын эртний түүхт Санкт-Петербург хотод хүрэлцэн ирэв.

Тус хотын Хууль тогтоох хурлын орлогч дарга С.А.Анденко УИХ-ын даргыг Марийнскийн ордны Улаан зааланд хүлээн авч уулзаж, Монгол Улсын Их Хурлын дарга албан ёсны айлчлалынхаа үеэр эртний түүхтэй, монголчуудын сайн мэддэг тус хотод зочилж буйд баяртай байгаагаа илэрхийлээд Санкт-Петербург хотод тавтай зочлохыг ерөөв. Тэрбээр хэлэхдээ, Хууль тогтоох хурал нь байнгын үйл ажиллагаатай, тус хотын хууль тогтоох дээд байгууллагын хувьд хотын төсөв, Засгийн газрын бүтэц, нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн хөтөлбөр зэргийг батлах, хотын төсөвт төлөгдөх татвар, хураамж болон бусад төлбөрийн хэмжээг тогтоох, хотын өмчийн асуудлыг шийдвэрлэх, өөрийн орон нутаг дахь төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг зохицуулах, хуулийн төсөл санаачлан ОХУ-ын Төрийн Думд өргөн барих, хотын нэрийн өмнөөс байгуулах гэрээ, хэлэлцээрийг батлах, хотын дүрэм, төсөв, хөгжлийн хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилтэд хяналт тогтоох эрхтэй. Гурван долоо хоногийн өмнө хотын ирэх оны төсөв болон 2011-2012 оны төсвийн төлөвийг баталсан. Санхүү, эдийн засгийн хямралтай байгаа хэдий ч хотын ирэх оны төсвийн орлого 318 тэрбум рубль, зарлага нь 333 тэрбум рубль байхаар батлаад байгаа.

Хотын гүйцэтгэх засаглал болон хууль тогтоох байгууллагын хамтын үйл ажиллагааны үр дүнд дээд байгууллага маань манай хотын ирэх оны төсвийг бусад хотуудаас илүү нааштай хүлээж авсан. Эдийн засаг, санхүүгийн байдал сайн байсан өнгөрсөн жилүүдэд бид гадаад бүх өр төлбөрөө шийдвэрлэсэн нь хямралыг давахад тус болж байна. Хэдийгээр хямрал дэлхийг хамраад байгаа ч манай хотын хувьд өмнө нь хуримтлуулсан хөрөнгө мөнгөө зарцуулж, гаднаас зээл авахгүйгээр ажиллаж байгаа” гэлээ.

Санкт-Петербург хот нь манай хоёр орны харилцаанд чухал үүрэг гүйцэтгэсээр ирснийг монголчууд ямагт үнэлж, дурсаж байдгийг УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл тэмдэглээд 1910 онд манай эх орончид тус хотод хүрэлцэн ирж эх орныхоо тусгаар тогтнолын тухай ярилцаж байсан тэр түүхэн үйл явдлын 100 жилийн босгон дээр зочилж буй нь сонин тохиол юм гэдгийг уулзалтын эхэнд онцлов. Энэ хотод бүр 1920-иод оноос эхлэн манай олон үеийн шилдэг сэхээтнүүд боловсрол эзэмшиж, миний хот, миний сурч байсан газар хэмээн хүндлэн дурсаж явдаг. ОХУ-д одоогоор манай улсын 1500 гаруй оюутан суралцаж байгаагаас 200 гаруй нь тус хотод суралцаж буй нь бидний хамтын ажиллагаа шинэ цаг үед ч өргөжиж буйн илрэл юм гэдгийг онцлов.

УИХ-ын дарга цааш нь хоёр орны уламжлалт харилцаа, хамтын ажиллагаа худалдаа, эдийн засаг, соёл, шинжлэх ухаан, хүмүүнлэгийн гээд бүх хүрээг хамран улам өргөжиж буйг дурьдаад тэр дундаа хоёр орны хууль тогтоох байгууллагуудын хооронд байнгын чухал харилцаа тогтоод байгаа. Өчигдөр ОХУ-ын Төрийн Думын дарга ноён Б.В.Грызловтой хэлэлцээ хийж хууль тогтоох байгууллагуудын харилцааг улам ойртуулах, парламентын бүтцийн байгууллагууд болох байнгын хороод, Тамгын газрын хэлхээ холбоог бэхжүүлэх, гишүүдийн уулзалт яриа хэлэлцээ, харилцан айлчлал зэрэг уламжлалт харилцааг хадгалж туршлага, санаа бодлоо хуваалцах боломжийг бүх талаар дэмжихээр тохиролцсоноо дуулгаад тус хотын Хууль тогтоох хуралтай энэ бүх чиглэлээр хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлэв. Түүнчлэн Монгол Улс газрын доорхи нөөц баялгаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, ашигт малтмалын томоохон ордод түшиглэсэн хамтарсан үйлдвэр байгуулахаар эрмэлзэж буй энэ үед дотоодын хууль тогтоомжоо олон улсын эрх зүйн нөхцөл байдалд нийцүүлж шинэчлэх зайлшгүй шаардлага тулгарч байгаа тул энэ чиглэлээр туршлага судлах, суралцах зүйл чухал байгаа. Мөн ашигт малтмалын ордыг ашиглах, түүнийг тойрсон дэд бүтцийн салбарыг хөгжүүлэхэд ОХУ-ын зүгээс оролцох оролцоог хүлээж буйгаа хэлээд тус хотын бизнес эрхлэгчид, аж ахуйн байгууллагууд энэ бүх салбарт хамтарч ажиллах, олон улсын түвшинд байгуулах манай томоохон үйлдвэрүүдэд хөрөнгө оруулах, хувьцааг нь эзэмших боломжтойг тэмдэглэв.

Хоёр талын харилцаа, хамтын ажиллагаа, тэр дундаа парламент хоорондын харилцааг бэхжүүлэх талаар УИХ-ын даргын саналыг дэмжиж буйгаа Санкт-Петербург хотын Хууль тогтоох хурлын удирдлагууд илэрхийлээд олон улсын гэрээ, хэлэлцээрийн эрх зүйг боловсруулахад хамтарч ажиллах, туслалцаа үзүүлэх, Эрмитажийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа Монголын түүх, соёлын холбогдолтой зүйлсийг судалж шинжлэхэд монголын талаас эрдэмтэн судлаачдыг оролцуулах, мөн тус хотын худалдааны төвийг Улаанбаатар хотод байгуулахад дэмжлэг үзүүлэх боломжтой гэлээ.

-Манай хоёр улсын дээд түвшний харилцаа маш өндөр хэмжээнд байгаа нь үнэхээр сайшаалтай юм. Монгол Улсын Их Хурлын даргаар ажиллаж байсан Р.Гончигдорж 1997 онд, С.Төмөр-Очир 2002 онд, Н.Энхбаяр 2005 онд манай улсад айлчилсан. Одоо ноён спикер Та зочилж байна. Зөвхөн энэ 2009 онд л гэхэд манай улсын Ерөнхийлөгч, Холбооны Зөвлөлийн дарга, Засгийн газрын дарга нар Монгол Улсад айлчилсан нь ховор тохиол, харилцаа, хамтын ажиллагаандаа үнэхээр их ач холбогдол өгч буйн жишээ юм гэдгийг Хууль тогтоох хурлын орлогч дарга онцолж байлаа. Уулзалтад оролцсон Хууль тогтоох хурлын депутат А.А.Кобалев “Танай улсын мал аж ахуйн бүтээгдэхүүн чанар сайтай, бас экологийн байдлаараа онцлогтой. Иймээс ОХУ-ын бусад субъектуудын харилцахдаа үндэсний бүтээгдэхүүнээ Оросын зах зээлд оруулах сурталчилгааг сайн хийх нь чухал юм. Тэр бүр мэдээд байдаггүй нутаг хязгаар ч бий шүү дээ” гэж байв.

Санкт-Петербург хотын Хууль тогтоох хурал нь хууль тогтоох, төсөв-санхүүгийн гэсэн хоёр дэд хороотой. Хурлын 50 депутатыг хотын бүх иргэд нийтийн шууд сонгуулиар таван жилийн хугацаатай сонгодог аж. Хууль тогтоох хурлын хуралдааныг долоо хоног бүрийн лхагва гаригт хийдэг агаад ээлжит бус хуралдааныг Хурлын дарга болон хурал дахь фракцуудын санаачлагаар зарлан хуралдуулдаг байна. Хууль тогтоох хурал байгуулагдсаны 15 жилийн ойгоо энэ сарын 16-нд тэмдэглэхээр юм байна.

УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл дагалдан яваа төлөөлөгчдийн хамт мөн өдрийн үдээс хойш дэлхийд алдартай Эрмитажийг үзэж сонирхов. Энэ үеэр тэрбээр одоогоор үзмэрт тавигдаагүй, Эрмитажийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа Монголын түүх, соёлын холбогдолтой музейн фондын хэсэгтэй танилцав. Одоогоор сэргээн засварлаж байгаа эдгээр үзмэрүүдийг 2012 он гэхэд Эрмитажид тавьж нийтэд үзүүлэхээр төлөвлөж байгаа юм байна.

УИХ-ын дарга бямба гаригт Пушкин хот дахь “Хааны тосгон” дархан цаазат газар, музей цогцолбор, хотын түүхийн музейг үзэж сонирхоод оройдоо Москва хотод буцаж ирлээ.
Спикерийн айлчлал өндөрлөөгүй байхад үр дүн нь мэдрэгдэж эхэллээ

УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл ОХУ-ын хууль тогтоох байгууллагын удирдлагуудтай Москвад уулзаж ярилцах үедээ санал болгож байсан зарим асуудал нааштайгаар шийдэгдэж байгаа таатай мэдээ сонсогдож байна. Тухайлахад Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын ажил хэргийн бүрэлдэхүүн ирэх оны эхээр Улаанбаатар хотод ажил хэргийн уулзалт, арга хэмжээ хийх санал тавьж, дэмжлэг үзүүлэхийг хүсч байсны дагуу уг арга хэмжээг 2010 оны нэгдүгээр сарын сүүлчээр Монголын нийслэлд хийхээр шийдвэрлэжээ. УИХ-ын даргын албан ёсны айлчлалын бүрэлдэхүүнд багтсан Гадаад харилцааны яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Д.Цогтбаатар энэ өдрүүдэд тус байгууллагын нарийн бичгийн дарга нарын газрын удирдлагуудтай уулзахдаа ингэж тохиролцжээ.

Мөн тэрбээр Монгол Улсаас ОХУ-д мал, малын мах болон мал аж ахуйн гаралтай бусад бүтээгдэхүүн нийлүүлэх, түүнчлэн хоёр улсын хилийн бүсэд хамтарсан махкомбинат байгуулах тухай УИХ-ын даргын хөндөж тавьж байсан саналын дагуу ОХУ-ын Хөдөө аж ахуйн хяналтын албаны даргатай уулзаж санал солилцсон байна. Энэ нь манай улсаас мал аж ахуйн гаралтай бүтээгдэхүүнийг Оросын зах зээлд гаргаж борлуулах замаар малчдын ашиг орлогыг нэмэгдүүлэхэд чухал ач холбогдолтой уулзалт боллоо гэж Москва дахь манай Элчин сайдын яам үзэж байгаа юм байна гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, сурталчилгааны хэлтэс мэдээлэв.

Д.Дэмбэрэл: Санкт-Петербургийг санан дурсдаг Монгол хүн олон бий