УИХ-ын чуулганы /2025.05.30/-ны өдрийн хуралдаанаар Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн Д.Рэгдэл:

1. УИХ-ын ажлын хэсэг дээр БОАЖЯ хуулийн төслүүдийн танилцуулга хийсэн. Ажлын хэсгээс Байгаль орчны хуулиудыг багцаар нь оруулж ирэх нь зүйтэй гэсэн чиглэл өгсөн. Багцаар нь оруулж ирэхэд тодорхой хүндрэл байвал үндсэн суурь хуулиудынхаа өөрчлөлтийг оруулж ирээд түүнийгээ дагуулаад бусад хуулиндаа нэмэлт өөрчлөлт оруулаад явах илүү боломжтой гэж үзсэн. Багц хууль дундаас яагаад энэ хуулийг гэнэтхэн оруулж ирж байгааг асууя.

2. Үнэлгээний шинэчилсэн ангилалтай холбоотой асуулт байна. Төсөл хэрэгжүүлэгчийн эрх ашгийг их хамгаалсан. Бизнесийн үйл ажиллагааг саадгүй явуулах гэх мэт талаасаа зөв мэт боловч нөгөө талдаа байгаль орчноо хамгаалах, иргэний эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах эрхийг нь хангах, хүний үйл ажиллагааны улмаас байгаль орчны тэнцвэрт байдал алдагдахаас сэргийлэх зэрэг асуудлыг ерөнхийд нь авч үзээгүй. Байгаль орчны тэнцвэрт байдал явж явж урт хугацааны тогтвортой хөгжлийн суурь болох юм. Ангиллаа шинэчилчихээд нийт үнэлгээ хийх төслүүдийн ерөнхий үнэлгээ рүү шилжчихсэн. Энэ болохгүй. Бараг 40 хувийг нь нарийвчилсан үнэлгээнээс чөлөөлдөг нь байгаль орчныг хамгаалахын эсрэг үйл ажиллагаа болчихвол яах вэ? Яагаад зөвхөн төсөл хэрэгжүүлэгчийн эрх ашгийг дээгүүрт тавиад байна вэ? Харин нөгөө талаас Иргэдийн нийтийн хурлыг хасаад явчихсан. Энэ бас буруу. Хамгийн түрүүнд иргэдийн нийтийн хурлаар хэлэлцэх ёстой. Хэлэлцэхдээ ИТХ-д материалаа өгөөд 10 хоногийн дотор хариу өгнө. Хэрэв өгөхгүй бол зөвшөөрсөнд тооцно гэдэг заалт нэмж өгөх нь зүйтэй.

3. Ажлын хэсэг энэ хуулийг хэлэлцэж байхад би маш тодорхой санал хэлсэн. Нарийвчилсан үнэлгээг ААН, мэргэжлийн байгууллага хийх ёстой. ААН гэдэг чинь эцэстээ ганц хүнтэй нэгж байдаг. Судалгааны байгууллагуудаар яваад цөөхөн хэдэн төгрөг өгөөд гаргачихаад байгаа юм. Байгууллага гэдэг үгийг нэмж оруулаагүйгээс болоод энэ шийдвэрүүд хүчингүй болох том үндэслэл бий. Соёлын өвийг хамгаалах тухай хууль дээр төсөл хэрэгжүүлж байгаа газрыг түүх соёлын дурсгал, авран хамгаалах хайгууль хийнэ гэж заасан. Нарийвчилсан үнэлгээний хуулийн заалтад төсөл хэрэгжих газрыг түүх соёлын үнэт зүйлсийн тухай материалыг оруулж ирнэ гээд байгаа юм. Энэ үнэт зүйлсийг мэргэжлийн эрдэм шинжилгээний байгууллага хийнэ гээд Соёлын өвийн тухай хуулинд заасан байхад энд ААН гээд хүчээр тулгаад байж болохгүй.

Түүний асуултад БОУАӨ-ийн сайд С.Одонтуяа хариуллаа.

Сэтгүүлч

. Б.Цэцэгсүрэн