Бүгдэд ээлтэй хандив

эрүүл мэнд,спортын яам

2015.07.31

Бүгдэд ээлтэй хандив

Товчхон

Цусны доноруудын тоо жил бүр эрчимтэй нэмэгдэж байна. Цусны хэрэгцээ жил ирэх тусам нэмэгдэж байгаа ч донор хангалттай учир санаа зоволтгүй

Цусны доноруудын тоо жил бүр эрчимтэй нэмэгдэж байна

Сүхбаатар дүүргийн цагдаагийн I хэлтсийн 27 оюутан цагдаа өчигдөр сайн дураараа цусаа хандивлалаа. Эдгээр залуу нь Улаанбаатар хотод ажиллаж байгаа, цусаа хандивлах аянд нэгдсэн 84 оюутан цагдаагийн хэсэг нь. Энэ мэт сайн дурын аянууд сүүлийн үед эрчээ авсан.

Албан байгууллагууд хамт олноороо хамрагдах “моод” дэлгэрснийг онцлууштай. Зөвхөн аж ахуйн нэгжээр зогсохгүй фейсбүүкийн группээр нэгдэн цусаа хандивлах болсон. Нийгмийн энэ сүлжээний “Үнэртний клуб” группийн гишүүд гэхэд байнгын донор болоод нэлээд хугацаа өнгөрчээ.

Цусны доноруудын тоо жил бүр эрчимтэй нэмэгдэж буй. Энэ онд л гэхэд цусаа хандивласан хүний тоо өнгөрсөн оныхтой харьцуулахад даруй 13.3 хувиар өсчээ. Таван жилийн өмнөх үзүүлэлтийг харахад бүр ч том ялгаа харагдана. Тухайлбал, 2010 онд орон даяар 9504 хүн цусаа өгсөн нь одоогийнхоос даруй хоёр дахин бага юм.

Дундаж орлоготой орнуудын хүн амын 1.5 хувь нь цусаа өгөх шаардлагатай тухай ДЭМБ-ын шаардлагад манай улсын үзүүлэлт хүрэхгүй байгаа тухай саяхныг хүртэл яригдаж байсан. Манай улсын хувьд одоогоор хүн амын 0.9 хувь нь донор аж.

Гэхдээ энэ нь цус дутагдаж байгаа гэсэн үг биш хэмээн Цус сэлбэлт, судлалын үндэсний төвийн захирал Н.Эрдэнэбаяр онцлов. Цусны хэрэгцээ жил ирэх тусам нэмэгдэж байгаа ч донор хангалттай учир санаа зоволтгүй гэж тэрбээр ярьсан юм.

Цусны хэрэгцээ жил ирэх тусам нэмэгдэж байгаа ч донор хангалттай учир санаа зоволтгүй

Харин улирлын шинжтэй зарим дутагдал байгааг тэрбээр хэлж байлаа. Өдийд албан хаагчид, оюутнууд амардаг учраас донорын урсгал мэдэгдэхүйц саардаг нь цус дутагдахад хүргэдэг аж. Урьд нь зуны цагт цусны эрэлт багасдаг байсан бол сүүлийн жилүүдэд эсрэг үзэгдэл ажиглагдах болжээ. Энэ нь хүн амын нягтаршил, хэрэглээ зэрэг олон зүйлээс шалтгаалж буй.

Дээрхийг эс тооцвол Монгол Улсын хэмжээнд донор хангалттай байна хэмээн Н.Эрдэнэбаяр захирал ярилаа. Цус, цусан бүтээгдэхүүний хадгалалтын горим, онцлог янз бүр байдгаас зарим төрлийг нь нөөцлөх боломжгүй. Эдгээр төрлийн бүтээгдэхүүн, тодорхой бүлгийн цус дутагдах нь донорын тоогоороо үнэмлэхүй, хөгжингүй орнуудад ч тулгардаг асуудал аж.

Цус сэлбэлт, судлалын үндэсний төвийн хамгийн гол зорилт нь донорын тогтвортой байдлыг хангах болоод буй. Улсын хэмжээнд цусны байн- гын донорын эзлэх хувь 40 орчим. Өнгөрсөн онд 20 мянга орчим иргэн донорын эгнээнд элссэний 11.3 хувь нь идэвхтэн болж “зэрэг дэвшжээ”.

Донорын тогтвортой байдлыг хангахын тулд өнгөрсөн онд тус төвийнхөн тоон урамшууллын систем нэвтрүүлсэн бөгөөд байнгын донорууд шагналаа хэдийнэ хүртээд эхэлжээ. Тухайлбал, тогтмол буюу жилд зургаан удаа цусаа хандивласан хүнд усны сав зэрэг урамшуулал бэлэглэх аж.

Мөн байнгын донорууд эрүүл мэндийн байгууллагуудад хөнгөлөлттэй, дараалалгүйгээр үйлчлүүлэх, нийтийн тээврээр төлбөргүй зорчих гээд олон улсад нийтлэг хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж байна. Одоогоор Улаанбаатар хотын хэмжээнд нийтийн тээврээр төлбөргүй зорчдог 220 гаруй донор бий.