УИХ-ын чуулганы /2016.01.26/  ээлжит бус хуралдаанаар дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. 

Монгол Улсын урт хугацааны тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал /2016-2030 он/ батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ.

Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы өнөөдрийн /2016.01.26/ үдээс хойших нэгдсэн хуралдаанаар “Монгол Улсын урт хугацааны тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал /2016-2030 он/ батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцлээ. Хууль санаачлагчийн илтгэл, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг үдээс өмнөх хуралдаанаар танилцуулсан.

УИХ-ын гишүүн Д.Дэмбэрэл, Б.Бат-Эрдэнэ, Д.Сарангэрэл, Д.Лүндээжанцан, Л.Энх-Амгалан, Н.Номтойбаяр, Д.Сумьяабазар, А.Тлейхан, С.Баярцогт нар асуулт асууж, хариулт авсан.

Гишүүд дээрх бодлогын баримт бичгийг боловсруулахад эрдэмтэд, судлаачид, Засгийн газрын саналыг авч тусгасан эсэхийг тодруулж байлаа.

Гишүүд дээрх бодлогын баримт бичгийг боловсруулахад эрдэмтэд, судлаачид, Засгийн газрын саналыг авч тусгасан эсэхийг тодруулж байлаа. Мөн өмнө нь батлагдсан Монгол Улсын Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлого хэр хэрэгжсэнийг лавласан. Түүнчлэн одоо хэлэлцэж буй бодлогын баримт бичгийн хэрэгжилтэд хэрхэн хяналт тавих, зорилтуудаа яаж хэрэгжүүлэх, хэдий хэмжээний хөрөнгө шаардагдахыг тооцож үзсэн эсэхийг асууж байлаа.

 Монгол Улс 2030 онд нэг хүнд ногдох орлогоороо дунд орлоготой орнуудын тэргүүлэх эгнээнд хүрсэн, тогтвортой өсч байгаа эдийн засгийн олон салбартай, нийгмийн хүрээнд дундаж болон чинээлэг дундаж давхарга давамгайлсан, унаган байгаль, экологийн тогтвортой байдлыг хадгалсан, тогтвортой ардчилсан засаглалтай улс болно хэмээн тогтоолын төсөлд тусгасан бөгөөд дээрх бодлогыг хэрэгжүүлэхэд 35-40 их наяд төгрөгийн хөрөнгө оруулалт шаардагдана гэж тооцсон байна. Ингэхдээ улсын төсвөөс гадна дотоод, гадаадын хөрөнгө оруулалт, гадны зээлийг ашиглана хэмээн тооцоолсон талаар Ажлын хэсгээс хариулсан юм.

Хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхтэй холбогдуулан гишүүд үг хэлж байр сууриа илэрхийлсний дараа санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 83.6 хувь нь хэлэлцэхийг дэмжсэн 

Тариалангийн тухай хуулийн төслийг эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүллээ

Үүний дараа Тариалангийн тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн анхы хэлэлцүүлгийг хийлээ. Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Ж.Энхбаяр танилцууллаа.

 УИХ-ын гишүүн А.Бакей, Х.Болорчулуун, Д.Оюунхорол нар асуулт асууж, хариултаа авсан.

Үүний дараа Байнгын хорооноос танилцуулсан зарчмын зөрүүтэй болон найруулгын шинжтэй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулж дуусган хуулийн төслүүдийг эцсийн хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Байгаль орчин, хүнс, хөдөө аж ахуйн байнгын хороонд шилжүүллээ.

Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжлээ

Үүний дараа Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Уул уурхайн сайд Р. Жигжид танилцуулсан юм.

Хууль санаачлагчийн илтгэл болон Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан асуулт асууж, хариулт авлаа.

Хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 68.6 хувь нь хэлэлцэхийг дэмжсэн учир анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүллээ. 

Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзлээ

Мөн энэ өдрийн хуралдаанаар Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Эрүүл мэнд, спортын сайдын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ц.Оюунбаатар танилцуулсан. Хуулийн төсөл 7 бүлэг, 24 зүйл, 106 хэсэг, 101 заалттай бөгөөд эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний зохион байгуулалт-эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний төрөл, тэдгээрийн зохион байгуулалт, өрх, сум, тосгоны эрүүл мэндийн төвийн чиг үүрэг, иргэн өрхийн эмчийг сонгон бүртгүүлэх, лавлагаа шатлалын тусламж, үйлчилгээ авах асуудлыг дэлгэрэнгүй тусгажээ.

 Төрийн болон орон нутгийн өмчит төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлэг, нэгдсэн эмнэлгийн гүйцэтгэх удирдлага, эрх, үүрэгтэй холбоотой зохицуулалтыг оруулсан байна.

 Эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний санхүүжилт-эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний байгууллага бүрийн үзүүлэх тусламж, үйлчилгээний санхүүжилтийн төлбөрийн арга, эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний санхүүжилтийн зохицуулалтыг мөн тусган эмчийн тусгай эрх, үүрэг-резидент болон мэргэшсэн эмчийн эрх, үүргийн ялгааг зааж өгсөн байна.

Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн төслийг анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүллээ

Үүний дараа Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Эрүүл мэнд, спортын сайдын үүргийг түр орлон гүйцэтгэгч Ц.Оюунбаатар танилцууллаа.

 Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлд эмийн чанар аюулгүй байдлыг хангахад оролцох байгууллагын үүрэг, хариуцлагыг тодорхой заах, эмийн бүртгэл, чанарын хяналтын лабораторит тавигдах шаардлагыг боловсронгуй болгох, эмийг зах зээлд гарсны дараа аюулгүй байдлын тандалт, судалгаа хийх, эргүүлэн татах, буцаах эрх зүйн орчныг бий болгохоор тусгажээ. Мөн эмийн зохистой хэрэглээг төлөвшүүлэх зорилгоор хэд хэдэн зарчмын өөрчлөлтийг хуулийн төсөлд тусгасан байна.

Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжив

Дараа нь Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай болон холбогдох хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцсэн юм. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Хөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан танилцуулав.

Хуулийн төсөл батлагдсанаар мэргэжилтэй ажилтан бэлтгэх тогтолцоог олон улсын жишигт нийцүүлж шинэчлэх, төгсөгчдийн ур чадварыг өндөржүүлэх, тэднийг ажлын байртай болгох боломжийг баталгаажуулахад чиглэж, хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх бодитой үр дүн гарах болно хэмээн Хөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан хэлсэн. Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хороо хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзсэн талаар УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт гишүүдэд танилцуулсан. Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан асуулт асуусаны дараа хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 86.5 хувь нь хэлэлцэхийг дэмжлээ.

Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг анхны хэлэлцүүлэгт шилжүүллээ

Мөн энэ өдөр Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэв. Хууль санаачлагчийн илтгэлийг Хөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан танилцууллаа.

Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хууль 2001 онд батлагдаж, 2011 онд шинэчлэн найруулсан бөгөөд уг хуулиар хүн амын хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих үйл ажиллагааны төрөл, хэлбэр, хамрах хүрээг тогтоож, үйл ажиллагаанысанхүүжилт, хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагын тогтолцоотой холбогдсон харилцааг зохицуулж байна.

Энэхүү зохицуулалтыг бий болгосноор эхлэл төдий бизнесийн үйл ажиллагааг дэмжих, улмаар төсвийн бүрдүүлэлт, нийгмийн даатгал талаас эдгээр аж ахуйн нэгжүүдийн нийгмийн хариуцлагыг дээшлүүлж, жижиг, дунд үйлдвэрт шилжүүлэх боломжийг бүрдүүлэх юм байна.

Ингээд санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 90.7 хувь нь хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзсэн учир анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хороонд шилжүүллээ.

Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэхээр шийдвэрлэлээ

Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэв. Нэр бүхий 16 гишүүний санаачилсан хуулийн төслийн талаар УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт танилцуулсан.

Тэрбээр, Хөдөө орон нутгаас нийслэл рүү чиглэсэн шилжилт хөдөлгөөн, хүн амын хэт төвлөрлөөс үүдэлтэй экологи, орчны бохирдол, авто замын ачаалал, төрийн үйлчилгээний чанар, хүртээмжтэй холбоотой олон бэрхшээлт асуудлууд нийслэлд тулгамдаж, иргэдийн эрүүл, аюулгүй, ая тухтай амьдрах боломж нөхцөл хязгаарлагдмал байна. Иймээс хөдөө орон нутгийг хөгжүүлэх, хот хөдөөгийн хөгжлийн ялгааг бууруулах бодлогын хүрээнд бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлалыг Улсын Их Хурал 2001 онд батлан гаргасан байдаг.

Уг бодлогын баримт бичигт “Монгол Улсын бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлал”-ыг баталж, бүсчлэлээр дамжуулан нутаг дэвсгэрийн хөгжлийн тэнцвэрийг хангах,аймаг, орон нутгийн хөгжлийг дэмжих төрийн бодлого, зохицуулалтын тогтолцоог бий болгох, орон нутгийн хөгжлийг төсөв, татвар, хөрөнгө оруулалт, мөнгө зээлийн бодлогоор дэмжих, бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд аж ахуйн нэгж, байгууллага, иргэдийн оролцоог дэмжин урамшуулах талаар тусгасан. Мөн “хөдөөгийн хүн амын ядуурлыг бууруулах, ажил эрхлэлтийг дэмжих сум дундын зориулалтын санхүүгийн механизм бий болгох, алслагдсан болон говийн бүс нутагт ажлын байр бий болгосон хөрөнгө оруулагчдыг татварын бодлогоор урамшуулах” гэж тодорхой зааж өгсөн хэмээсэн.

 Манай Улс 2007 онд Жижиг дунд үйлдвэрийн тухай хуультай, 2009 оноос жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих чиглэлд хөнгөлөлттэй зээл олгож эхэлсэн нь тус салбарын хөгжилд ахиц авчирсан билээ. Гэвч зах зээлийн зарчмаар хүн амын төвлөрөл, эрэлт хэрэгцээ, дэд бүтцээ дагасан бизнес, үйлдвэрлэл үйлчилгээ төвлөрч, харин алслагдмал хөдөө орон нутагт тээвэрлэлтээс эхлээд үйл ажиллагааны өртөг зардал өндөртэй тул бизнесийн үйл ажиллагаа эрхлэхэд хүндрэлтэй байсаар байна гэж УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт танилцуулсан юм.

Гишүүд байр сууриа илэрхийлсний дараа төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 86.6 хувь нь хэлэлцэхийг дэмжсэн учир анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр Төсвийн байнгын хороонд шилжүүлснээр чуулганы хуралдаан өндөрлөсөн юм.