“Доктор авто сүлжээ” ХХК-ны Салбарын захирал Ишжамцын Баярсайхантай ярилцлаа.

Сайн байна уу танд нийт уншигчдынхаа өмнөөс энэ өдрийн мэндийг  хүргэе. Юуны өмнө та өөрийгөө товч танилцуулна уу?

Намайг Ишжамцын Баярсайхан гэдэг. 1999 онд 10 жилийн 16-р дунд сургууль, 2003 онд УБ-ДС-ийг Бизнесийн удирдлага, маркетингийн менежер мэргэжилтэнээр төгссөн. 10 жилийн сурагч байхаасаа Дэнжийн 1000-н зах дээр янз бүрийн юм зардаг, хүүхдийн уралдаант Бамбар гэдэг нэвтрүүлэг хөтөлдөг, МХО-ны драмын дугуйланд явдаг, оюутан байхдаа ФМ радио, бар ресторан, зочид буудалд ажилладаг ер нь л нилээн хөдөлгөөнтэй хүүхэд байсан даа (инээв)

10-р ангидаа Зиг Заг компанид хагас бүтэн сайнд ажиллаж автомашины суудлын бүрээс хийдэг байж байгаад ДС-иа төгсөөд Зиг Заг компанидаа орж одоог хүртэл 7 дахь жилдээ ажиллаж байна даа.

Зиг заг компанийн байгууллагын маркетингийн ямар бодлого баримтлан ажилладаг вэ? Мөн өөрийн баримталдаг зарчим болон арга барилаа бусадтай хуваалцвал?

Зиг Заг компани маань дотроо 6 охин компанитай, автомашин болон түүний дагалдах бараа бүтээгдэхүүний худалдаа, засвар үйлчилгээ, гэр ахуйн өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний худалдаа, суудлын бүрээс үйлдвэрлэл, барилга, хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр ажилладаг бөгөөд маркетингийн нэг албатай. Мэдээж компани тус бүрт, брэндүүдэд баримтлах бодлого маань өөр өөр боловч бидний баримталдаг гол үндсэн бодлогыг хэрэглэгч, үйчлүүлэгчиддээ болон гадагшаа олон нийтэд өгч буй мэдээлэлтэйгээ дүйцэхүйц, түүнээсээ давсан бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хэрэглэгчддээ барих гэж ойлгож болно оо.

Харин хувийн зарчмын тухайд аливаа зүйлийг сэтгэлээсээ, хичээнгүй хийхийг хичээдэг. Ажлын арга барилын хувьд барьж авсан ажлаа детальчилж, нэг бүрчлэн хэсэгчлэн хуваарилаж хийдэг. Ер нь хүнд аливаа зүйлсийг хийж бүтээхэд хамгийн гол СЭТГЭЛ, ЗҮТГЭЛ хоёр чухал гэж үздэг, мэдээж дээр нь хийж бүтээх гэж байгаа ажилтай холбоотой мэргэшсэн мэдлэг, туршлага, авъяас амжилтад чухал нөлөөтэй.

Танай компанийн нэр их өвөрмөц  байдаг. Энэ нэрийг  хэрхэн  өгсөн, утга агуулгыг манай сэтгүүлийн уншигч олонд тайлбарлавал?

Манай компани анх 1998 онд автомашины суудлын бүрээсний үйлдвэрлэлээр үйл ажиллагаагаа эхлэж байсан. Зиг Заг гэдэг маань дээш доошоо хэрсэн хэрээсэн оёдлын нэр л дээ. Та бүхэн Google image-р  zig zag гээд хайхад ямар оёдол болохыг нь харж болно шүү. Харин урлаг, уран зурагт zig zag гэдэг нь шинэ содон, давтагдашгүй. өвөрмөц, хэв маягийг эвдсэн гэдэг утгаар тайлбарлагддаг.

Зиг заг компанийг авто машинтай хэрэглэгч хүн бүр мэддэг нь танай байгууллагын зах зээл дээр амжилттай ажиллаж байгаагийн үндэс болж өгдөг. Энэ амжилтанд хүрсэн гол хүчин зүйлүүдээсээ хуваалцана уу?

Зиг Заг гэхээр ихэнх хүмүүсийн санаанд Зиг Заг суудлын бүрээс, Зиг Заг автомашины засварын газар, зарим нэг хүмүүст Зиг Заг Наалдан Пад цавуу гэх мэтээр санаанд нь буудаг. Таны асуулттай холбоотойгоор энд би 3 зүйлийг онцолж хэлмээр байна.

Үүнд хамгийн түрүүнд Зиг Заг нэрээр худалдаанд гарч байгаа суудлын бүрээсний маань чанарын асуудал яригдана. Аливаа бараа үйлчилгээ чанартай байна гэдэг зах зээлд удаан оршин тогтнож, амьдрах чадвар өндөртэй байдаг. Хоёрдугаарт гэвэл уг чанартай бараа үйлчилгээг хэрэглэгчдэд таниулах маркетингийн арга хэлбэр, сурталчилгаа идэвхжүүлэлтийн санаа, хөтөлбөр маш чухал. Зиг Заг суудлын бүрээс маань анх зах зээлд гарч байх 90-д оны сүүлд тухайн үеийн шар хэвлэлүүлээр маш сонин содон үг хэллэг, гарчиг бүхий төрөл бүрийн сурталчилгааг тавьж байсан. Аа, харин гуравдугаарт аливаа компанийн удирдлага болон ажилчид бүгдээрээ нэгэн зүгт харж, нэг зорилгын төлөө нэгдэн ажиллаж чаддаг байх нь маш чухал. Бид хамтдаа хөгжье, хамтдаа баяжья гэсэн уриатайгаар Зиг Заг компанидаа ажиллаж удирдлага болон ажилтан хооронд маш нээлттэй, шударга байх зарчмын дагуу ажилладаг. Бид бүгдээрээ Зиг Заг нэрээ хайрлаж, Зиг Заг гэсэн нэгэн том тогоонд буцалж байгаа хоолноос хамтдаа хооллож, урт удаан хугацаанд үр шимийг хүргэхийг хичээдэг.

Зиг заг компанийн зах зээл дээрх хэрэглэгчдийн зан төлөвийн онцлог?

Зиг Заг компанийн хэрэглэгчдийн гэж ерөнхийд нь асуувал хариулт маань ч маш ерөнхий болох байх. Харин жишээ болгож Заг Заг компанийн Доктор авто сүлжээний хэрэглэгчдийн зан төлвийн онцлог гэвэл? Баталгаатай засварын газарт, Чадварлаг засварчнаар. Гэрийнхээ ойрхон үйлчлүүлэх дуртай, дундаж Япон автомашин унасан, 28-45 насны жолооч нар гэж хэлнэ дээ.

Зиг заг компанийн зарим бүтээгдэхүүн үйлчилгээнүүд аль хэдийн брэнд болсон. Таны бодлоор брэнд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хэрхэн амжилттай бий болгодог вэ?

Аливаа бүтээгдэхүүн үйлчилгээг зах зээлд гаргах, хэрэглэгчдэд танил болгох гэдэг хялбархан. Харин түүнийг Хэрхэн? Яаж? тухайн зорилтот зах зээлдээ удаан байршуулж,  амьдруулах вэ? гэдэг нь хамгийн чухал асуудал.

Брэнд бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг зах зээлд амжилттай гаргахын тулд тухайн зорилтот зах зээл, хэрэглэгч, өрсөлдөгч гэдэг юм уу ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагуудаа маш сайн судалсан байх, тухайлбал тэдний болон өөрийн давуу болон сул талууд, бид бусдаас хэрхэн яаж ялгарах вэ? Бидний онцлог юу вэ? гэдгийг бүрэн сайн тодорхойлсон байхын зэрэгцээ энэ зах зээлдээ анхдагч эсэх нь маш чухал. Үүн дээр маркетеруудын торгон мэдрэмж гэдэг чухал шүү. Ер нь брэндийг бий болгочихоод түүнийгээ амьд байлгах, хөгжүүлэх асуудал нь анх бий болгохоосоо ч хэцүү асуудал.

Танай компани дэлхийн зах зээл дээр брэнд болсон бүтээгдэхүүнүүдийг дотоодын зах зээл рүү нийлүүлдэг. Дотоодын зах зээл дээр гадаадын брэнд бүтээгдэхүүнийг амжилттай байршуулах талаар ямар арга хэрэгсэл  ашиглаж байсан бэ? Тухайн арга хэрэгслийн давуу сул талыг дурьдвал?

Манай компани автомашины болон ахуйн хэрэглээний олон улсад танигдсан олон брэнд бүтээгдэхүүнийг Монголын зах зээлд нийлүүлдэг тухайлбал Narva гэрлийн ламп,HiGear автохими, GP баттерей, Kangaroo Silver  гутал арчилгааны бүтээгдэхүүн г.м Бид эдгээр брэндийн бүтээгдэхүүнээ Монгол ахуй, Монгол хэрэглэгчдийнхээ зан төлөв, сэтгэхүйд тохирсон сурталчилгааны агуулга, хэлбэрийг сонгодог. Жишээ нь: Narva энэ бол ОУ-н Е1 стандартад нийцсэн дэлхийн шилдэг бүтээгдэхүүн гэхээсээ ТҮНЭР харанхуйг гэрэлтүүлэгч Narva. Жолооч та Гэрэлтэй бол Итгэлтэй, бүр Төгс итгэлтэй гэх ч юмуу, эсвэл GP Азийн №1 батерей гэх үү? Эсвэл оронд нь Та 1 удаа аваад 1.000 удаа цэнэглэ гэх үү...  гэх мэтээр

Сурталчилгааны хэлбэрийн хувьд уг бүтээгдэхүүн үйлчилгээ маань ямар насны, ямар түвшний юу сонирхдог хэрэглэгчдэд зориулсан бэ? гэдгээсээ шалтгаалан сурталчилгааны хэлбэр, сувгаа сонгоно л доо. Жишээ нь: нийтэд зориулсан Наалдан Пад цавууны сурталчилгааг интернэт маркетинг, мэйл сурталчилгаа ашиглан сурталчлаад байвал хүртээмж нь хир байх вэ? Эсвэл хотоос зайдуу байдаг амралтын газрын танилцуулга зурагт хуудсыг нийтийн тээврийн троллейбус дотор наачихвал энэ сурталчилгаа маань гол эзэндээ хүрэхгүй шүү дээ.

Тиймээс маркетерууд маань олон нийтэд их хүртээмжтэйг нь бус зөвхөн өөрийн зорилтот хэрэглэгчид рүү аль сувгаар хамгийн бага зардлаар, шууд, хурдан хүргэх вэ? гэдгээ сайн бодож сурталчилгааны арга хэрэгслээ сонгох нь цаг хугацаа болон хамгийн гол нь зардлаа хэмнэж чадна.

Таны бодлоор хамгийн хүртээмжтэй сурталчилгааны хэрэгсэл?

Хамгийн хүртээмжтэй нь мэдээж зурагт, үүний дараа сонин. Сүүлийн үед интернэт маш хүчтэй, хурдан нэвтэрч байна. Жишээ нь: бидний өдөр тутамдаа хэрэглэдэг yahoo messenger-р таны нэр дээр олон янзын зар, онигоо, мэдээллүүд өдөрт хэд хэдээрээ л ирж байгаа биз дээ.

Гэхдээ бас нэгэн зардал багатай, үр дүнтэй суваг бол амнаас аманд буюу нэг үйлчлүүлэгчээс тань түүний найз болон гэр бүлд нь очих мессеж, мөн энэ нь цаашаа түүний гэр бүл болон ойр орчных нь хүмүүст хүрэх мессеж шүү. Аа бас, үр хүүхдээр нь дамжуулан эцэг эхэд нь нөлөөлж болно.

Жишээ нь та 5 наснаас 1,2-р анги хүртэлх насны хүүхэдтэй айлын эцэг эх хэзээ ч тэдэнтэйгээ зурагтын суваг булаацалдахгүй, тэдний үзэж байгаа Унагалдай ч юм уу Лоолойн нэвтрүүлгийг хүчээр үзэж, бас амралтын өдрөөрөө тэдний хүссэн дэлгүүрээр орж, зурагтаар үзсэн, рекламдаад байсан амттанг авч өгч байгаа биз?

Маркетингийн мэргэжлээр сурч буй оюутан залуусын тухайд юу гэж  зөвлөх вэ?

3-р курсийн эхний семистертээ л би төгсөөд яг ямар салбарт ажиллах вэ? Аль салбар ирээдүйтэй вэ? Би өөрөө аль салбарт амжилт гаргах боломжтой вэ? Миний авьяас сонирхол юу билээ? гэдгээ сайтар бодоод шийдвэрээ гаргачихсан байх хэрэгтэй. Үүнийхээ ч дагуу танилцах болон үйлдвэрлэлийн дадлагаа хийж, диплом курсийн ажлаа хийвэл чи улам илүү мэдээлэлтэй болж, дадлагад гарсан байгууллагадаа төгсөөд ажиллах ч боломжтой болж болно шүү дээ.

Гэхдээ шийдвэрээ гаргахынхаа өмнө тухайн салбарын мэргэжлийн хүмүүстэй нь уулзаж зөвлөгөө авах, эцэг эх, багш нартайгаа зөвлөх, холбогдох мэдээллээ хаанаас олж авахаа мэддэг болчихсон байх хэрэгтэй. Жишээ нь Fortune ч юм уу CNN-н сайт руу ороход л дэлхийд тэргүүлж байгаа шилдэг компаниуд аль салбарынх болох, аль салбарт ямар ямар компаниуд тэргүүлж байгааг төвөггүй мэдэж авна.

Шинээр бизнес эрхлэх гэж буй хүмүүст зориулж бяцхан зөвлөгөө өгөөч?

Та бизнесээ зоригтой эхэл. Бидэнд, Монголчуудад маш их боломж бий. Бидэнд өдөр бүр маш олон шинэ шинэ санаа, ашиг олох боломжууд, шинэ гарц, хувилбаруудын талаар санаа төрж байдаг, үүнийгээ бид сайтар боловсруулаад ажил хэрэг болгох хэрэгтэй. Нэгэн америк бизнесмен гудамжинд гараад энэ гудамжинд сая сая доллар болох өчнөөн сайхан санаанууд хөглөрч байна, эдгээрийг доллар болгох хэрэгтэй гэсэн гэдэг. Үүнтэй л адил. Бид Монголдоо Улаанбаатартаа хийж бүтээх, ашиг олох боломжтой шилдэг санаануудаа ажил хэрэг болгох хэрэгтэй.

Бид зах зээлийн системд шилжээд олон жил болчихсон, бизнесийн өрсөлдөөн гэдэг маш ширүүн, дээр нь шинээр бизнес эхлэх ямар ч боломжгүй болчихсон, маш олон хүн амтай, тэд нар нь бизнесийн салбар бүртээ шигчихсэн хэцүү зах зээлтэй Солонгос ч юм уу, Германд биш Хөгжингүй орны тоонд орсон Монгол улсад амьдарч байна. Харин тэднийг Монголд ирж бизнес хийж, бизнесээ өргөжүүлэхээс нь өмнө яаралтай эхлэх хэрэгтэй.

Гэхдээ мэдээж судалгаа, шинжилгээ, нарийвчилсан зөв төлөвлөгөө, том зорилго, хичээнгүй зүтгэлгүйгээр амжилтад хүрэхгүй гэдгээ сайтар ойлгох хэрэгтэй.

Монголын маркетингийн хөгжлийн төлөө таны санал?

Монголын маркетингийн өнөөгийн түвшин залуу, шинэ байна. Аливаа зүйлс ширүүн өрсөлдөөнтэй байж хөгждөг, та бүхэн харж байгаа биз дээ? Үүрэн телефоны оператор компаниуд болон арилжааны банкууд хоорондоо бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээрээ хэрхэн өрсөлдөж, маркетерууд нь ямар гоё шинэ шинэ шийдэл, санаа, хөтөлбөр гаргаж байгааг. Өрсөлдөөнд хэн МЭДЭЭЛЭЛТЭЙ, хэн ХУРДТАЙ, хэн МЭДРЭМЖТЭЙ нь ялна. Эндээс л хөгжил эхэлнэ.

Тиймээс манай том үндэсний компаниуд маань зөвхөн Монголын зах зээл дээрээ тоглож өрсөлдөх бус дараагийн дэвжээ болох Ази, Европ, Америкийн зах зээлд хүчээ үзэх хэрэгтэй. Ингэж байж бид улам илүү туршлагажина, улам илүү хүчирхэгжинэ. 

МАРКЕТИНГ СЭТГҮҮЛ, 2009 он