НҮБ-ын эмэгтэйчүүдийн асуудлаарх коммиссын 57 дугаар чуулганд УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнийн хэлсэн үг
УИХ-ын Гишүүн, Хүний Хөгжил, Нийгмийн Хамгааллын Яамны Сайд С.Эрдэнэ
2013.06.09

НҮБ-ын эмэгтэйчүүдийн асуудлаарх коммиссын 57 дугаар чуулганд УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнийн хэлсэн үг

Юуны өмнө Монгол Улсын Засгийн газар Эмэгтэйчүүдийн аж байдлын тухай Бээжингийн Тунхаглал, Түүний мөрөөр хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө, Ерөнхий Ассамблейн 23 дугаар тусгай Чуулганы шийдвэрийг эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүдэд тэгш боломж олгох, тэдний эрх тэгш байдлыг баталгаажуулах, охид, эмэгтэйчүүдийн эсрэг бүх төрлийн хүчирхийллийг таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэхэд чиглэсэн, шат дараалсан үндэсний хэмжээний арга хэмжээгээр дамжуулан хэрэгжүүлэхийн төлөө ажиллах улс төрийн хүсэл эрмэлзэл дүүрэн байгааг онцлон тэмдэглэж хэлэхийг хүсч байна. Түүнчлэн, Монгол Улсад хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх, түүнтэй тэмцэхэд чиглэсэн эрхзүйн үндсийг тавьж хэрэгжүүлэхэд ТББ-уудын зүгээс ихээхэн хувь нэмэр оруулж ирснийг зориуд тэмдэглэж хэлье.

Хурлын дарга аа,

Өнгөрсөн жилүүдэд манай улс НҮБ-ын гэрээ, Конвенцид нэгдэн орж хэрэгжүүлэхийн зэрэгцээ Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай хууль, Хүн худалдаалах гэмт хэрэгтэй тэмцэх тухай хууль, Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай хууль зэрэг бие даасан хуулиудыг батлан охид, эмэгтэйчүүдийн эсрэг хүчирхийлэлтэй тэмцэх эрхзүйн үндсийг бүрдүүллээ. Ийнхүү бүрдүүлснээр Охид, эмэгтэйчүүдийн хүчирхийллийн бүхий л хэлбэрийг таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэх асуудал төрийн бодлого, хөтөлбөрүүдэд тусгагдан ахиц гарч эхэлж байгаа хэдий ч хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн эсрэг хүчирхийлэл, бэлгийн дарамт, хүний наймаа зэрэг жендэрт суурилсан нийгмийн олон асуудал тулгамдсан хэвээр байна.

НҮБ-ын эмэгтэйчүүдийн асуудлаарх коммиссын 57 дугаар чуулганд УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнийн үг хэллээ

Хүн ам, нийгмийн хөгжил, эдийн засгийн байдлаас хамаараад зарим төрлийн хүчирхийллийн хэлбэр нь өсөх хандлагатай байна. Тухайлбал, гэр бүлийн хүчирхийллийн улмаас үйлдэгдсэн гэмт хэрэг нийт гэмт хэргийн 6,0 хувийг эзэлж байгаагаас гадна хүчирхийллийн хэргийн улмаас хохирсон хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн тоо сүүлийн 3 жилд өсөх хандлагатай байгаа нь бидний санааг зовоож байна.

Энэ нөхцөл байдалд нийгэмд гарч буй сөрөг үзэгдлүүдийг судлан үзэж, хүчирхийллийн шинэ хэлбэрүүдийг таньж мэдэх, тэдгээрийг цэглэхэд чиглэсэн бодит арга хэмжээг цаг алдалгүй авах, хуулийн хэрэгжилтийг сайжруулах, хүлээлгэх хариуцлагыг чангатгах, үндэсний чадавхийг бэхжүүлэхийн зэрэгцээ хүчирхийллийн суурь шалтгаан, нөлөөлөгч хүчин зүйлийг арилгахад чиглэсэн, урьдчилан сэргийлэх, шуурхай хариу үйлдэл үзүүлж, таслан зогсоох, хохирогчийг хамгаалах, сэтгэлзүйн нөхөн сэргээлтэд чиглэсэн цогц бодлого боловсруулан хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

Хурлын дарга аа,

Монгол Улсын Их Хурлын 2012 оны сонгуулийн үр дүнд байгуулагдсан Шинэчлэлийн Засгийн газрын бүтцэд Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яамыг шинээр байгуулж, улмаар яам, харъяа агентлаг, орон нутаг дахь хэлтсүүдэд гэр бүлийн хөгжлийг хангах үндсэн чиг үүрэг бүхий нэгжүүдийг бий болгосноор хүн амын хөгжлийн асуудлаарх тогтолцоо үндэсний хэмжээнд бий боллоо. Улмаар Монгол Улсын төрөөс гэр бүлд суурилсан “Хүн амын хөгжлийн талаар баримтлах цогц бодлого”-ыг шинэчлэн боловсруулах ажлыг эхлээд байна.

Шинэлчлэлийн Засгийн газар Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх, Хүн худалдаалах, ялангуяа хүүхэд, эмэгтэйчүүдийг бэлгийн мөлжлөгийн зорилгоор ашиглахаас хамгаалах үндэсний хөтөлбөрүүдийн хэрэгжилтийн явцад тулгарсан бэрхшээл, сургамждаа тулгуурлан эрхзүйн шинэчлэлийн дараагийн аяныг эхлүүлээд байна. Тухайлбал, шүүхийн шинэтгэлийг хийх томоохон зорилтын хүрээнд хүүхэд, эмэгтэйчүүдийн эсрэг үйлдэгддэг гэмт хэргүүдэд анхаарлаа хандуулж, Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх тухай, Гэр бүлийн тухай, Хүүхдийн эрхийг хамгаалах тухай хуулийг тус тус шинэчлэн боловсруулж, энэ ондоо багтаан УИХ-д өргөн барихаар ажиллаж байна. Түүнчлэн, Гэмт хэргийн тухай хуулийг одоогоор шинэчлэн найруулж байгаа бөгөөд гэмт хэргийн хохирогч охид, эмэгтэйчүүд хуулийн хамгаалалтыг бодит байдал дээр баталгаатай хүртэх нөхцөл бүрдүүлэхээр зорьж байна.

Гэр бүлийн болон бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн хохирогчдод үзүүлэх эмнэлэгт түшиглэсэн нэг цэгийн үйлчилгээний төв”-ийг байгуулан ажиллуулах практик алхмуудыг НҮБ-ын Хүн амын сангийн дэмжлэгтэйгээр хийж эхлээд байна.

Хүчирхийлэлтэй тэмцэх асуудлаар салбар дундын хамтын ажиллагаа, оролцоо сайжирч байна. Тухайлбал, “Гэр бүлийн болон бэлгийн хүчирхийлэлд өртсөн хохирогчдод үзүүлэх эмнэлэгт түшиглэсэн нэг цэгийн үйлчилгээний төв”-ийг байгуулан ажиллуулах практик алхмуудыг НҮБ-ын Хүн амын сангийн дэмжлэгтэйгээр хийж эхлээд байна.

Энэхүү дээд хэмжээний чуулганы өмнөхөн буюу 2 дугаар сарын 27-28-ны өдрүүдэд “Эмэгтэйчүүдийн хөгжлийн бодлого-шинэчлэл” Үндэсний чуулганыг ХАХНХЯ-наас зохион байгууллаа. Уг чуулганаар эмэгтэйчүүдийн өмнө тулгамдаж байгаа асуудлыг гэр бүлийн хөгжилд суурьлуулан авч үзэж, иргэний хүмүүжил, төлөвшлийг хүүхэд байхаас нь бий болгоход анхаарч, өрхийн гишүүн бүрийн хөгжил, оролцоонд тулгуурлан гэр бүлийн хүрээн дэх хүчирхийллийн асуудлыг шийдвэрлэхээр “Гэр бүлийн хөгжлийн хөтөлбөр”-ийг боловсруулан хэрэгжүүлэх болсныг дуулгахад таатай байна.

Хурлын дарга аа,

Олсон ололт амжилт, сургамждаа суурилан охид, эмэгтэйчүүдийн эсрэг хүчирхийллийг эрт шатанд илрүүлэх, мэдээлэх, цаг алдахгүй таслан зогсоох, дахин давтагдахаас урьдчилан сэргийлэх, хохирогчийг хамгаалах, нөхөн сэргээхэд чиглэсэн тогтолцоо, механизмыг бий болгохын тулд бид ойрын хугацаанд дараах алхмуудыг хийхийг зорьж байна. Үүнд:
   

- Охид, эмэгтэйчүүдийг хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх олон нийтийн ойлголтыг нэмэгдүүлэх, сөрөг хандлагыг өөрчлөх, хүчирхийлэлтэй тэмцэх асуудлаар үндэсний чадавхийг бэхжүүлэх;
- Гэр бүлд чиглэсэн үйлчилгээний нэр, төрлийг олшруулах, чанарыг нь дээшлүүлэх замаар гэр бүлийн хөгжлийг дэмжих, гэр бүлийн боловсрол олгох;
- Хохирогчдод олон талт, цогц үйлчилгээг хүргэх нэг цэгийн үйлчилгээ, салбар хоорондын зохицуулалт, механизмыг хуульчлах;
- Хохирогчдод чиглэсэн үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх замаар хохирогч өөртөө хамгийн ойр орших газраасаа аюулгүй байдлыг хамгаалах үйлчилгээг авах боломжийг бүрдүүлэх, үйлчилгээний төрөл, хэлбэрийг туршин хөгжүүлэх, шаардлагатай хөрөнгийг хуваарилах, санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх зэрэг болно.

Дээрх шинэчлэлийн алхмуудыг хийхэд НҮБ, түүний харъяа байгууллагуудын туршлага, аргазүй, техникийн туслалцаа маш чухал учраас хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэхийг хүсч байгаагаа илэрхийлэхийн ялдамд Монгол Улсын Засгийн газраас “Охид, эмэгтэйчүүдийн эсрэг хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх, олон талт, цогц үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, шаардагдах хөрөнгийг тусгайлан хуваарилах арга хэмжээ авч ажиллах болно гэдгээ илэрхийлье.