УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаан 51.3 хувийн ирцтэй эхлэв.

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар эхлээд Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын тухай, Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Ашигт малтмалын тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ.

Энэ тухай Эдийн засгийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг гишүүн Д.Батцогт танилцуулав. Тус байнгын хорооны хуралдаанаар хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийх үеэр төслийн “түгээмэл тархацтай ашигт малтмал” гэсэн тодорхойлолтод хүрмэн, боржин чулууг нэмж оруулах, хэд хэдэн аймаг болон нийслэлийг хамарсан түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг тухайн нутаг дэвсгэрийн харьяалах аймаг, нийслэлийн Засаг дарга олгох бөгөөд тусгай зөвшөөрлийг олгохтой холбогдсон харилцааг геологи, уул уурхайн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны байгууллагын баталсан журмаар зохицуулах,

Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөлийн дүгнэлтийг үндэслэн түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын хайгуулын үр дүнгийн тайлан, нөөц, ордыг ашиглах техник, эдийн засгийн үндэслэлийг Ашигт малтмалын газар хүлээн авах, иргэд ашиг олох зорилгогүйгээр ахуйн хэрэгцээндээ түгээмэл тархацтай ашигт малтмал ашиглаж болох зэрэг заалтыг шинээр нэмж тусгах зарчмын саналууд гаргасныг хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонх нь дэмжсэн байна.

УИХ-ын чуулган

Мөн хуулийн төслийн “тусгай хэрэгцээний газар” гэсэн тодорхойлолтыг Ашигт малтмалын тухай хуульд заасан агуулгын дагуу өөрчлөх, төслийн “түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын талаарх төрийн зохицуулалт” гэсэн бүлэгт УИХ, Засгийн газар, төрийн захиргааны төв байгууллагуудын бүрэн эрхийг нарийвчлан тодорхойлох зэргээр найруулгын болон хууль зүйн техникийн зохих засварууд хийхээр гишүүдээс гаргасан саналуудыг дэмжсэн байна.

 Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан гишүүн Д.Сарангэрэл МАН-ын бүлэг түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын металь нэг бүрд хамааралтай хуультай байх нь зохисгүй, тиймээс Ашигт малтмалын хуулиараа нэг мөр зохицуулаад явах нь зүйтэй гэсэн байр суурьтай байгаа, үүнийг яагаад хүлээн авах боломжгүй байгааг тодруулахад

ажлын хэсгийн ахлагч Д.Батцогт “Энэ хуулиар элс, хайрга дайрга, шавар, хүрмэн, боржин чулуу зэргийг ашиглах асуудлыг зохицуулахаар тусгасан. Бүтээн байгуулалт эрчимжиж байгаа энэ үед эдгээр ашигт малтмалыг ашиглах асуудлыг зохицуулсан хуулийг тусад нь гаргаж, зөвшөөрөл олгох асуудлыг аймаг, нийслэл шийдэхээр хөнгөвчилж өгч байгаа юм.

Үүнийг алт, зэс, нефть мэтийн ашигт малтмалтай хольж хутгах хэрэггүй юм” гэсэн хариулт өгөв. Мөн гишүүн Г.Уянга голын эрэг дагуух элс, хайргыг ухаж ашигласнаар усны нөөц багасах, байгаль орчинд сөрөг хандлага их гарч байгаа нь сэтгэл зовоож буйгаа хэллээ. Энэ талаар гишүүн Д.Батцогт энэ нь урт нэртэй хуулиар зохицуулагдаж байгаа, гол нь энэ хуулийг хэрэгжүүлэхэд анхаарах нь чухал байна гэдгийг хэлэв.

Харин гишүүн С.Бямбацогт Төрөөс эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлогын бичиг баримтад түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын асуудлаар тусгайлсан хууль гаргах шаардлагагүй гэж үзсэн, эрх зүйн зохицуулалт нь төрийн бодлогодоо нийцсэн байх учиртай, иймээс Ашигт малтмалын тухай хуулиа хурдан өргөн барьж намрын чуулганаар хэлэлцэж шийдвэрлэх хэрэгтэй биш үү гэдгийг тодруулсан юм.

Эрх зүйн зохицуулалт нь төрийн бодлогодоо нийцсэн байх учиртай.

Энэ талаар Уул уурхайн сайд Д.Ганхуяг хэлэхдээ, Төрөөс эрдэс баялгийн салбарт баримтлах бодлогын баримт бичгийг өнгөрсөн зун өргөн барьсан, харин Түгээмэл тархацтай ашигт малтмалын тухай хуулийн төслийг УИХ-ын ээлжит бус чуулганаар хэлэлцүүлэхээр өргөн барьсан ч хэлэлцэн шийдвэрлэж амжаагүй.

Бүтээн байгуулалтын ажлыг түргэвчлэхийн тулд Ашигт малтмалын тухай хууль батлагдаж гарахыг хүлээхгүйгээр тусгайлсан хуулиар зохицуулах цаг хугацааны болоод нийгэм, эдийн засгийн шаардлага байгаа гэлээ. Мөн гишүүн Ж.Батзандан, Ё.Отгонбаяр, Н.Батцэрэг, С.Ганбаатар нар ажлын хэсгээс асуулт асууж хариулт авлаа.

Ингээд дараа байнгын хорооноос гаргасан зарчмын зөрүүтэй саналын томъёоллуудаар санал хураалт явуулж эхлэх үед гишүүн С.Бямбацогт өмнө хэлсэн үндэслэлээ дахин тайлбарлаж, хэлэлцэж буй асуудлаар УИХ дахь МАН-ын бүлэг завсарлага авах хүсэлтэй байгааг илэрхийлсэн юм. Иймээс хуралдаан даргалагч МАН-ын бүлэгт таван өдрийн завсарлага өгснөөр дараагийн асуудлаа хэлэлцэхээр боллоо.