Энэ оны төсвийн тодотгопыг УИХ-аар хэлэлцээд дуусах шатандаа оржбайна. Төсвийн тодотгалын талаар Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч. Улаанаас цөөн асуултад хариулт авлаа.

-Төсвийн тодотгол хэлэлцээд дуусах шатандаа орлоо. Зорилгоо хэр биелүүлсэн тодотгол болов?

-Улс орны эдийн засаг, төсвийн байдлаа авч үзвэл бүх л зардлыг хэмнэх шаардлагагтай байгаа. Асуудал нь том жижигтээ биш, орлогодоо багтаж зардал гаргана гэсэн зарчим баримталбал бүх зардлыг хэмнэх ёстой болж байгаа. Харамсалтай нь тэгж чадсангүй.

-Төсвийн тодотголд нийт хэдий хэр хэмнэлт хийв?

-Яг бодохоор хэмнэлт хийсэн юм бага. Засгийн газрын төлөх 60-аад тэрбум төгрөгийн үнэт цаасны төлбөрийг хойшлууллаа. Төсвийн зардалд хөнгөлөлт болж байгаа учраас үүнийг хэмнэлт гэж тооцож болох байх. Төсвийн орлогод бодит хэмнэлт хийсэн зүйл алга. Дандаа зардал нэмэгдсэн өөрчлөлт орж байна.

-Зардал нэмээд байхаар дахиад эрүүл бус төсөв болохгүй юу?

-Дэд сайд нар, төлбөр хойшлуулсан зэрэг нь ороод зардал нэмэгдсэн, хасагдсан нь дүйж байгаа. Сангийн яамнаас оруулж ирсэн төсвийн тодотголын алдагдлыг таван хувьд багтаана гэсэн зорилтод өөрчлөлт ороогүй.

-Бондын төлбөрийг хойшлуулсан нь ирэх оны төсөвт өр болно. Дэд сайд нарыг цомхотгосон нь л бодит хэмнэлт болж таарав уу. Энэ нь хэдэн төгрөгийн хэмнэлт болж байгаа вэ?

-Дэд сайд нарын зардал 650 сая төгрөгнйн хэмнэлт болно.

-Өөр зардал хэмнэх боломж байгаагүй юу?

УИХ-ын гишүүн, Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч. Улаан

-Сайн авч үзвэл боломж байлгүй яах вэ. Ерөнхийдөө ирэх онд тэвчиж болох зардлыг 10-15 хувиар багасгахаар чиглэл гарч байна. Энэ оны хувьд Засгийн газрын оруулж ирсэн хэмжээнд хайрцаглаад төсвийн тодотгол батлагдлаа гэж болно. Гурав, дөрөв дэх хэлэлцүүлэг дээр санал, асуулт, санал хураалт явуулахгүй. Хэлэлцүүлгийнхээ дүнгээр төсвийнхөө үзүүлэлтүүдийг зохих өөрчлөлт оруулж баталгаажуулна.

-Дэд сайдын орон тоог хэзээнээс байхгүй болгох вэ?

-Төсвийн тодотгол батлагдангуут байхгүй болно. Тодотгол маргааш бараг эцэслэн батлагдчих байх.

-Төрийн албан хаагчдын цалинг хөдөлгөхгүйгээр шийдсэн үү?

-Цалингийн асуудлыг төсвийн тодотголоор хасалт, өөрчлөлт хийхгүйгээр шийдлээ.

-Энэ оны төсөвт дахин тодотгол хийж магадгүй гэсэн яриа байгаа?

-Баталж буй тодотгол маань оны эцэст энэ тооцсон хэмжээгээрээ биелэгдэх үү, үгүй юү гэдэг эрсдэлтэй. Яагаад гэвэл төсвийн тодотголыг есдүгээр сард боловсруулсан. Бид үүнийг хоёр сарын дараа хэлэлцэж, баталж байна. Үлдэж байгаа хоёр сарын хугацаанд байдал дахин өөрчлөгдөнө. Оны эцэст байдал өнөөгийнхөөс өөрчлөгдсөн байхыг үгүйсгэх аргагүй. Гэхдээ сайн тал руугаа өөрчлөгдөх найдлага харагдахгүй байна. Орлого, зарлага аль аль нь илүү хүндэрч, төсвийн тэнцэл, шалгуур үзүүлэлт муудах тал руугаа өөрчлөгдөж болзошгүй. Тэглээ гээд дахиж тодотгох хугацаа байхгүй.

Төсвийн тодотголыг оройтуулж хийсэн нь сөрөг үр дагавар дагуулж байна. Орлого нэмэгдүүлэх боломж байхгүй, гэтэл зарлага нэлээд гарчихсан. Хөрөнгө оруулалтын ажил болон бусад арга хэмжээнүүд хийгдээд эхэлчихсэн, төлбөрөө төлөх ажил л үлдчихсэн байхад төсвөө тодотгож байгаа учраас зардлаа хасаж чадахгүй байна. Ийм нөхцөлд төсвөө алдагдалтай батлах, эсвэл өр болгож он дамжуулахаас өөр замгүй. Өр болоод он дамжуулахаар ирэх оны төсөвт бөөн ачаа болно.

-Цалингаа тавьж чадахгүй байх нөхцөл байдал үүсэхэд ойрхон байгаа гэх юм?

-Цалингаа тавьж чадахгүйдээ ч арай тулахгүй байх. Зээл аваад яаж ийгээд аргалах байлгүй. Одоо ч гэсэн байдал хүвд байгаа шүү дээ. Төрийн сангийн хөрөнгийн үзүүлэлт хасах руу орчихсон яваа. Өөрөөр хэлбэл зээлээр цалингаа залгуулж байна гэсэн үг.

-Энэ оны төсвийн орлого яг хэдэн төгрөгөөр тасрахаар болчихов?

-Төсвийн орлого 900 тэрбумаас дээш төгрөгөөр тасрах төлөвтэй байна. 1.2 их наяд хүрч болзошгүй гэсэн тооцоо бий.

-Төсвийн тодотголоо баталчих байх. Ирэх оны төсөв задарч байгаа юм уу?

-Төсөв задарчихсан шүү дээ.

-Тэгэхээр төсвийн төслөө татна гэсэн үг үү?

-Төсвийн төслөө татаж авахаас өөр арга байхгүй. Бүх үзүүлэлтэд нь өөрчлөлт орж байгаа төсвийг Засаг өөрөө авч, хумьж оруулж ирэхээс өөр арга байхгүй.