УИХ-ын гишүүн З.Баянсэлэнгэтэй цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа.

-Парламентын шинэхэн гишүүний нэг нь та. Таны хувьд төрийн түшээгээр сонгогдон ажилласан УИХ- ын анхны намрын чуулган завсарлалаа. Өнгөрсөн хугацаанд хэр ачаалалтай ажиллав?

-Энэ удаагийн парламентад би УИХ-ын бүтцийн байгууллага болох Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны даргаар ажиллаж байна. Маш их ачаалалтай .ажиллалаа. УИХ-ын намрын чуулганаар 16 хууль баталсны 11-ийг нь манай байнгын хорооноос оруулсан юм.           

-Cap шинийн баярын өмнөх өдрүүдэд МАН, МАХН хоёр нэгдэнэ гэх яриа гарч, удирдлагууд нь энэ талаар санал бодлоо илэрхийлсэн. Харин Та ямар байр суурьтай байна вэ?

-Хувь хүнийхээ үүднээс хэлэхэд хоёр нам нэгдэхэд тодорхой цаг хугацааны шалгуур байх ёстой. Энэ асуудал тийм ч амар шийдэгдчихгүй. Ямартай ч, хоёр намын удирдлагууд гишүүд, дэмжигчдийнхээ байр суурийг сонсох ёстой байх.

Тэд буруугаа ойлгож, өөрсдийн хувийн эрх ашгийг хойш тавьж, Оюу толгойн гэрээг засахад нэгдэж, нийгмийн сайн сайхны төлөө хоёр нам нэгдэнэ гэвэл надад татгалзах зүйл алга.

Өнөөдрийн энэ байдал нь гишүүд дэмжигчдийнхээ санал бодлыг хөсөр хаяж, намынхаа нэрийг солихгүй гэж гишүүдийнх нь 80 хувь нь хэлж байхад үл тоон МАН хэмээх нэр авч, улс төрийн нөхцөл байдлыг хурцатгасан нь тус намын цөөн тооны хүмүүстэй холбоотой. Тэд буруугаа ойлгож, өөрсдийн хувийн эрх ашгийг хойш тавьж, Оюу толгойн гэрээг засахад нэгдэж, нийгмийн сайн сайхны төлөө хоёр нам нэгдэнэ гэвэл надад татгалзах зүйл алга.

Харин АН-ыг ялахын тулд МАН-ынхан манай намтай нэгдэнэ гэвэл эндүүрэл. Учир нь, нийт ард түмний 20 хувийн дэмжлэг хүлээсэн манай намыг хэтэрхий басамжилж болохгүй биз.

-"Шударга ёс" эвсэл АН- тай хамтарсан Засгийн газар байгуулах үеэрээ цаашид бүх шатны сонгуульд хамтарч оролцохоо мэдэгдэж байсан. Хэрвээ МАХН, МАН нэгдвэл энэ асуудал яах вэ?

-Одоо үүнийг ярихад эрт байна. Улс төрийн энэ үзэгдлүүд тодорхой цаг хугацааны дараа шийдэгдэнэ. Нэлээд хугацааны дараа энэ үйл явц ямар байдалд хүрэх вэ гэдгийг .намууд аль, аль нь тооцоолж зөв шийдвэр гаргах ёстой: Нэгдэх нийлэх асуудлыг яаран шийдэх нь оновчгүй.

-Хоёр нам нэгдэх асуудлыг танайх бүгд хурлаараа хэлэлцэж, шийдвэр гаргана биэ дээ?

-Энэ сарын 24-нд манай намын бага чуулган болно. Чуулганаар уг ,асуудал хэлэлцэгдэхгүй байх. Бид Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ямар байр суурьтай оролцох, цаашид ямар бодлого барьж ажиллах талаар хэлэлцэхээр төлөвлөсөн. Намын Гүйцэтгэх товчоо одоогоор хуралдаагүй,

-МАН, МАХН-ын ахмад гишүүд нэгдэх тухай мэдэгдлээ танай намын дарга Н.Энхбаярт өгсөн гэсэн. Танай намын гишүүд даргатайгаа энэ талаар ярилцсан уу?

МАН, МАХН-ын ахмад гишүүд нэгдэх тухай мэдэгдлээ намын дарга Н.Энхбаярт өгсөн

-Шинийн  гурванд намын даргатайгаа очиж золгосноос хойш уулзаагүй. Тэгэхээр энэ талаар мэдээлэл муутай байгаа. Аавын маань бие чилээрхүү байгаа болохоор эмнэлгээр явахаас эхлүүлээд хувь, хувьсгалын ажил давхцаад байна. Нэг угшилтай хоёр нам ч гэлээ нийгмийнхээ сэтгэл зүйг бас сонсох ёстой. Гишүүд, дэмжигчдээс заавал асуух шаардлагатай. МАН төрийн албан хаагчдыг хомроглон халж байна гэж шүүмжилж байгаа ч өөрсдийнх нь хийсэн алдаа шүү дээ. Гишүүд дэмжигчид нь нэрээ битгий солиоч ээ гээд удаа дараа хэлээд байхад өөрсдөө ийм алхам хийчихсэн. Түүнээс биш бид МАН-ын гишүүдэд хатуу үг хэлж, хоорондоо өс санаж яваагүй.

-МАН-ын ахмад гишүүд Ө.Энхтүвшин даргатай уулзах  үеэрээ олигархиудыг намаас зайлуулбал намын нэр нөлөө сэргэж, дээшилнэ гэж байсан. Нөгөөтэйгүүр, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд МАН-аас нэр дэвших хүн алга хэмээн ажиглагчид дүгнэн нь тэднийг танай намтай эвсэж сонгуульд оролцох шийдэлд хүргэсэн байж магадгүй?

Ерөнхийлөгчийн сонгууль дөхсөн энэ үед МАН-д лидер аяга. Залуу гишүүд нь намаа шинэчлэгдэх ёстой гэж байгаа. Гэхдээ хууччуул буюу Ц.Нямдорж, Д.Дэмбэрэл мэтийн хүн ямар бодолтой байгаа нь сонин. Шинэчлэгдэж чадах эсэх нь бас л эргэлзээтэй. Гагцхүү энэ дунд ард түмэн хохирох ёсгүй. Талцаж,  хуваагдаж байгаагийн золиос нь ард түмэн болоод байна шүү дээ. МАН өөрсдийнхөө эрч хүчимд бардамнаж байгаад УИХ. дахь намын бүлэггүй болох дөхлөө. УИХ-д сонгогдсон зарим гишүүдийг нь эргүүлэн татахаар ярьж байна. Нөгөө хэсэг нь өөр нам руу орж, зарим нь УИХ-ын гишүүнээсээ татгалзчихлаа. Энэ бүхэн нь МАН-ыг суларч байгаа улс төрийн хүчин гэдгийг илтгэж байна. MAН өмнө нь алсын хараатай ажилласан бол өнөөдөр арай ч ийм байдалд орохгүй байсан биз.

-УИХ-ын хаврын чуулганаар танай Байнгын хороо ямар хууль оруулж хэлэлцүүлэхээр төлөвлөж байна вэ?

Олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхчүүддээ гар таталгүйгээр улсаас жилд нэг удаа харж үзэх ёстой гэж үзээд чуулганаар хэлэлцүүлэхээр болсон

-Хаврын чуулганаар хэлэлцүүлэхээр бэлтгэх 15-16 хуулийн төсөл манай Байнгын хороон дээр бий. Өөрөөр хэлбэл, намрын чуулганд өргөн баригдаад батлагдах амжаагүй хуулийн төслөөс гадны ихэнх нь өмнөх парламентын үед санаачилсан төслүүд. Энэ бүгдээ шүүгээд үнэхээр шаардлагатай гэж үзсэн гол хуулиудаа хаврын чуулганаар хэлэлцүүлнэ. Тухайлбал Цэргийн албан хаагчийн цалин тэтгэврийн тухай болон Иргэний эрүүл мэндийн даатгалын Tyxай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг оруулна. Иргэний эрүүл мэндийн даатгалын тухай хууль нийгэмд үнэхээр хэрэгтэй байгаа Тиймээс даатгуулагчтай холбоотон зүйл заалтууд оруулж өгнө. Энэ ч утгаараа С.Одонтуяа гишүүнээр ахлуулсан ажлын хэсэг гарч, гадаадын орнуудаас туршлага судалж байна. Түүнчлэн Гэр бүлийн тухай хууль нэмэлт өөрчлөлт оруулах тyxaй хуулийг УИХ-аар хэлэлцэх эсэхээ шийднэ. Энэ хуульд гэр бүлийн суурь зүйлүүд хөндөгдсөн. Мөн олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхчүүдийг урамшуулах тухай хуулийг батлуулах талаар ажиллана. Байнгын xopooны гишүүд халамжийг хавтгайруулан хуулийн төсөл хэмээн шүүмжилсэн ч олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхчүүддээ гар таталгүйгээр улсаас жилд нэг удаа харж үзэх ёстой гэж үзээд чуулганаар хэлэлцүүлэхээр болсон. Мөн манай улсад цэцэрлэг, сургууль, дотуур байрны стандарт байдаггүй. Тиймээс энэ стандартыг тогтоосон тогтоолын төслийг БШУЯ-нд оруулж ирсэн Үүнийг үргэлжлүүлэн хэлэлцэхээр төлөвлөлөө.