Vip76.mn сайтаас шийдлээ хүлээсэн олон асуудлыг хөндөн олон нийтэд хүргэж, иргэдийн дуу хоолойгоос эхлээд эрдэмтэн судлаач, иргэний нийгмийн байгууллага, хууль хэрэгжүүлэгчид, санаачлагчдын байр суурийг тухайн асуудалд хандуулан сайн засаглалыг хөгжүүлэхийг зорьдог билээ. Энэ ч утгаараа "Хэлэлцүүлэг" буландаа Жолоочийн хариуцлагын даатгалын хуулийн хэрэгжилтийг хөндлөө. Бид энэ удаад Жолоочийн даатгалын тухай хууль, албан журмын даатгалын зуучлалын талаар банкны байр суурийг сонслоо.

Төрийн банкны Даатгалын хэлтсийн захирал Д.Баянжаргалтай ярилцав.

Д.Баянжаргал:Банк даатгалын зуучлагч болсноор иргэдийн Жолоочийн даатгалд хамрагдах боломж нэмэгдсэн

- Юуны өмнө банк даатгалтай хэрхэн уялдаатай ажилладаг талаарх мэдээллийг товч хүргэх нь зүйтэй гэж бодож байна. Энэ талаар иргэд маань тэр бүр мэдэхгүй байх?

Даатгалын бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хүргэх хэд хэдэн сувгууд байдгийн нэг нь банкны даатгалын зуучлал юм. Өөрөөр хэлбэл банкны өргөн сүлжээ, салбар нэгж болоод түүний техник хангамж, боловсон хүчин, онлайн сүлжээ гэх мэт давуу талыг ашиглан даатгалын үйлчилгээг иргэдэд зуучлан хүргэх үйл ажиллагаа юм.

Манай улсад төдийлөн сайн хөгжөөгүй ч даатгалыг иргэдэд хүртээмжтэй хүргэх хэрэгцээг хангах том боломж гэдгийг банкны болон даатгалын салбарынхан ойлгож, хөгжүүлэх чиглэл рүү явж байна. Энэхүү суваг нь даатгагч, даатгуулагч болон зуучлагчийн аль алиных нь  хэрэгцээ, шаардлагыг хангаж чадах боломжит суваг болдог.

Банкны зүгээс харилцагчид санхүүгийн үйлчилгээг өөрийн сүлжээг ашиглан шуурхай, чанартай үзүүлэх зорилт тавин ажилладаг. Төрийн банкны хувьд харилцагчдаа эрсдэлээс хамгаалах зорилгоор төрөл бүрийн банкны үйлчилгээ үзүүлэхээс гадна  даатгалын зуучлалын үйлчилгээг 2013 оны 12-р сараас эхлэн үзүүлж байна.

Иргэд банкнаас санхүүгийн зөвлөгөө, үйлчилгээ авахын зэрэгцээ жолоочийн даатгалаа хийлгэх, даатгалын талаар зөвлөгөө авах боломжтой гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл даатгалын компанийн Жолоочийн даатгалын бүтээгдэхүүнийг бид хэрэглэгчид санал болгож, сонголтыг нь хийлгэн, даатгалын мэдээлэл зөвлөгөө өгснөөр даатгалын гэрээ байгуулан зуучлах үйл ажиллагааг явуулдаг.

- Зуучлагчийн гол үүрэг юу вэ?

Зуучлагчийн гол үүрэг нь аливаад харилцагчийн байр сууринаас хандаж, харилцагчийн эрх ашгийг хамгаалахад оршдог. Харилцагчтай сайн хамтран ажиллаж, харилцагчийн хүсэл, шаардлагад тохирох даатгалын бүтээгдэхүүнийг санал болгож, эргээд харилцагчийнхаа эрх ашгийг хамгаалах чиглэл рүү явж байж зуучлал хөгжинө.

Тэр дундаа нийтэд, иргэдэд чиглэсэн бүтээгдэхүүний нэг болох жолоочийн хариуцлагын даатгалын үйлчилгээг банкны даатгалын зуучлалаар дамжуулан хүргэх нь хамралтыг сайжруулахад хамгийн тохиромжтой суваг гэж үзэж байна.

-Жолоочийн даатгалд зуучлагчийн үүднээс хэзээнээс оролцох болов оо. Ингэснээр ямар давуу тал үүсч байна?

2010 онд Банкны тухай хуульд Даатгалын зуучлагчийн үйлчилгээ эрхлэх заалтыг шинээр оруулж өгснөөр банкууд тусгай зөвшөөрлөө Санхүүгийн Зохицуулах Хорооноос авч эхэлсэн байдаг. Төрийн банк 2013 оны 9 дүгээр сарын 18-нд тусгай зөвшөөрлөө авсан.

Жолоочийн даатгалыг банкаар хэрэгжүүлэх зорилгоор 2014 оны 1 дүгээр сарын 10-нд Албан Журмын Даатгагчдын Холбоотой харилцан ойлголцлын санамж бичигт гарын үсэг зурж, програмын холболтоо хийсэн буюу мэдээллийн сангаас онлайнаар лавлагаа авч гэрээ байгуулах боломжийг бий болгосон анхны банк юм.

Төрийн банк нь Монгол улсын бүх аймаг, сум бүрт салбар нэгжтэй бөгөөд түүгээрээ дамжуулан жолоочийн даатгалыг зуучлах боломжтой болсон нь энэхүү үйлчилгээг илүү хүртээмжтэй хүргэх, даатгалын компаниудын хүрч очих боломжгүй газарт хүрч үйлчлэх давуу талыг бий болгосон. Өөрөөр хэлбэл улсын хэмжээнд өнцөг булан бүрт ашиглагдаж байгаа тээврийн хэрэгслийг дагасан жолоочийн даатгалыг хийх нөхцөл бүрдсэн юм.

Өнөөдрийн байдлаар нийт 27 даатгалын зуучлагч байдгаас 7 банк тусгай зөвшөөрлөө аваад байна. Цаашид ч банкуудын тоо нэмэгдэх төлөвтэй.

Даатгалын зуучлагчийн үйлчилгээ үзүүлэгч банкуудын тоо ийнхүү нэмэгдсээр байгаа нь жолоочийн хариуцлагын албан журмын даатгалын хамралтыг одоо байгаагаас илүү нэмэгдүүлэх боломжтой.

Нэг үгээр харилцагчид маань орон зай, цаг хугацаанаас үл хамаараад банкаар үйлчлүүлэнгээ даатгагдах бүрэн боломжтой болж байна.

-Танайхыг бусад банкуудтай харьцуулвал тусдаа хэлтэс, мэргэжилтэн гаргаад энэ тал дээр анхааран ажиллаж байгаа гэж сонссон. Яагаад ингэж анхаарах болсон бэ?

Даатгалын зуучлалын тусгай зөвшөөрлөө авч байгаа банкууд олон болж байна. Манай банк зуучлалын эрх авсан эхний цөөн банкны нэг юм. Тиймээс Санхүүгийн Зохицуулах Хорооны шаардлагын дагуу тусгайлсан хариуцсан хэлтэс гарган ажиллаж байна.

-Банкаар дамжуулан даатгалд хамрагдах иргэд хичнээн байдаг вэ?

Төрийн банк нь сүүлийн цөөн сарын хугацаанд даатгалын зуучлалыг үе шаттайгаар нэвтрүүлснээр 25’000 гаруй харилцагчид даатгалын бүтээгдэхүүнийг зуучилсан. Хамгийн идэвхитэй сарууд нь 5, 6-р сарууд байсан. Энэ тоо өдөр бүр өсөн нэмэгдсээр байгаа нь иргэд банкаар үйлчлүүлэхдээ даатгалд хамрагдах боломжтойг мэдэрч, ойлгож, даатгуулах хүсэл сонирхолтой болж байгаа нь харагдаж байна.

Жишээ нь, харилцагч банкнаас лизингээр автомашин худалдан авахдаа тээврийн хэрэгслийн даатгалаа хийлгэж, давхар жолоочийн хариуцлагын даатгалын үйлчилгээг авах боломжтой. Иргэд энэ боломжийг соргогоор хүлээн авч банкийг зорин ирж жолоочийн даатгалдаа хамрагдаж байна.

Энэ дашрамд нийт харилцагчиддаа хандаж өөрт ойр байрлах Төрийн банкны аль ч салбараас эд хөрөнгө, тээврийн хэрэгсэл, гэнэтийн осол, жолоочийн хариуцлагын даатгалд хамрагдах боломжтой гэдгийг дуулгахад таатай байна.

-Зуучлагч нар харилцагчидтайгаа илүү ойрхон байж, тэдний санаа бодол, хэрэгцээ шаардлагыг соргог мэдэрснээр даатгалын зах зээлийг хөгжүүлэхэд түлхэц үзүүлдэг гэж сонссон. Жолоочийн даатгалд иргэд хэр сэтгэл хангалуун байна вэ. Иргэд ямар мэдээлэл авахыг илүү хүсдэг вэ?

Энэ оны 2-р улирлын байдлаар нийт даатгалын компаниудын хураамжийн орлогын 10 гаруй хувийг зуучлагч нар бүрдүүлж байна гэсэн мэдээлэл бий. Энэ тоо цаашид өснө, өсөхийн хирээр зуучлагч нарын үүрэг оролцоо ч нэмэгдэж, хөгжилд оруулах хувь нэмэр ч илүү бодитой харагдана гэдэгт итгэлтэй байна.   

Жолоочийн даатгалын хувьд тээврийн хэрэгслийн өмчлөгч бүр Жолоочийн даатгалд заавал даатгуулах ёстой гэдгийг хуульчилсан учир даатгуулж байгаа.

Харин иргэдийн дунд “даатгуулчихсан” л бол ямар ч эрсдэл, хохирол гарсан нөхөн төлбөр авна гэсэн буруу ойлголт байдаг. Тиймээс даатгагч болон зуучлагч нар иргэдэд энэ талаар бодитой, үнэн зөв мэдээллийг өгөх, иргэд нөгөө талаас даатгалын нөхцөл, гэрээтэй маш сайн танилцах хэрэгтэй юм.

-Даатгалын компаниудын зүгээс хураамжийн хэмжээг нэмэх саналтай байгаа юм билээ. Үгүй бол нөхөн төлбөрийн харьцаанаас алдагдал хүлээж байгаа гэдгийг Даатгагчдын холбооны ерөнхийлөгч хэлж байсан. Хураамжаас болж алдагдал хүлээж байгаа гэдэг нь хэр бодитой вэ?

Банк нь даатгалын компанийн бүтээгдэхүүнийг өөрийн сувгаар дамжуулан хүргэж байгаа зуучлагчийн үйлчилгээ үзүүлэгч юм. Харин бидний хамтран ажилладаг даатгалын компаниудын байр сууринаас харахад үнэхээр хураамжийн хувь бага, нөхөн төлбөрийн харьцаанаас алдагдал хүлээж байгаа тохиолдолд энэ төрлийн даатгалын бүтээгдэхүүн борлуулах сонирхол буурах болов уу.

Харин програм хангамжийн хувьд даатгалын компаниуд, зуучлагч нар Албан Журмын Даатгагчдын Холбооны нэгдсэн програмыг ашиглаж явдаг. Банкны хувьд том бүтэц, салбар сүлжээ ихтэй учир тухайн програмын хувьд шаардлага хангасан, үнэ өртгийн хувьд үндэслэлтэй байх гэсэн шаардлага байдаг.

-Ярилцсанд баярлалаа.