Төрөөс жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих зорилгоор энэ жил бизнес эрхлэгчдэд улсаас 30 тэрбум төгрөг олгох шийдвэрийг УИХ-аас гаргасан юм. Гэтэл бизнес эрхлэгчдэд хуваарилсан тэр мөнгө эзэндээ очиж чадахгүй байгаа талаар сүүлийн үед нэлээд яригдах болсон. 30 тэрбумаас нэг аймагт дундаар 700-800 сая төгрөг ногдож байгаа. Үүний олголт аймаг бүрт харилцан адилгүй байна. Зарим аймагт мөнгө эзэндээ бүрэн очоод байхад нэлээд аймагт тал нь ч хүрээгүй гүйцэтгэлтэй байх жишээтэй. УИХ-ын гишүүн Ц.Цэнгэлийг сонгогдсон тойрог Булган аймагт ажиллаж байх явцад тус аймагт ийм гомдол гарч байлаа.

Булган аймагт 30 тэрбумаас 800 сая төгрөг хуваарилагдсан боловч яг бизнес
эрхлэгчдийнхээ гар дээр очоогүй есдүгээр сар гаргажээ. Зээлийг энэ сарын 15-20-ны дотор олгож гүйцээхгүй бол Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг-Жижиг, дунд үйлдвэрийн газар хөрөнгөө эргүүлж татах шийдвэртэй. Үүнийг дуулсан УИХ-ын гишүүн Ц.Цэнгэл нэлээд бухимдуу байлаа. Арга ч үгүй биз, сонгогдсон аймаг, тойрогт нь төрийн бодлого дутуу хэрэгжиж байхад. Тиймээс сонгогч иргэдийнхээ хүсэлтийн дагуу тэрээр жижиг, дунд бизнесийг дэмжих зээлийг хөдөө, орон нутагт дамжуулан олгож буй банкны нэг ХАС банкны Булган аймгийн салбараар орж тус салбарын захирал Э.Мөнхболдтой уулзаж хөдөөгийн иргэдийн хүсэлтийг дамжуулахын сацуу зээл удаашрилтай байгаагийн учрыг тодруулсан юм.

Ц.Цэнгэл:

-ЖДҮ-ийг дэмжих зээл яагаад олгогдохгүй, энэ ажил урагшаа явахгүй байна вэ. Ховд, Увс, Баян-Өлгий зэрэг аймагт аль хэдийнэ олгогдоод хүмүүс бизнесээ эхэлчихсэн байна шүү дээ?

Э.Мөнхболд:

-30 тэрбумын зээлийг улсаас тодорхой банкуудад хуваан байршуулсны нэг нь манай банк. Бид ХХААХҮЯ-ны Жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх сантай гэрээтэй ажилладаг. Үүнийхээ дагуу уг зээлийг олгож байгаа. Иргэд, бизнес эрхлэгчдийн зүгээс зээл авахад төсөл бичдэг. Гэтэл тэдний төсөл шаардлага хангахгүй байх явдал гарч байгаа. Зарим хүн өөрөө бичиж чадахгүй болоод янз бүрийн хүнээр гуйлган бичүүлдэг. Тэр нь учир дутагдалтай байдаг. Төсөл гэхээсээ судалгаа голлосон байх нь ч бий. Бидний хувьд шаардагдах зүйлийг нэхэх, түүнд хяналт тавих үүрэгтэй, үүнийхээ дагуу ажиллаж байна. Төсөл дутуу байх явдал гарч байгаа учир тэр бүхнийг нөхөж судлах гээд нэмэлт ажиллагаа гарч байгаа.

Ц.Цэнгэл:

-Иргэд энэ зээлийг банкаар дамжуулан олгож байгаа нь буруу, банк өндөр шаардлага тавьж, барьцаа нэхэж байна гэж гомдоллож байна. Үүнийг яаж шийдэж байна вэ. Бизнес эрхлэгчдэд болж бүтэхгүй байгааг нь хэлж, зөвлөж харилцан ажиллаж болно доо. Хөрөнгөгүй бизнес эхлэх гэж байгаа хүнд авч ажиллуулах гэж байгаа техник, тоног төхөөрөмжийг урьдчилан барьцаалж болохгүй юу. Ийм саналыг хүмүүс тавьж байна?

Э.Мөнхболд:

-Шалгуурын хувьд бид юу нэхдэг вэ гэхээр тухайн хүнээс бизнестэй холбоотой бүх зөвшөөрөл, үйл ажиллагааг хамруулсан төсөл хийсэн эсэхийг л шалгаж нэхдэг.

Ц.Цэнгэл:

-Анх танайд хичнээн хүн зээл авахаар хандан өргөдөл өгсөн вэ. Голлон ямар бизнес эрхлэх саналтай орж ирж байна вэ?

Э.Мөнхболд:

-20-иод өргөдөл ирсэн. Үүнээс 15-д нь зээл өгсөн. Хоёр үлдсэнийх мөн шийдсэн. Ер нь ирж буй өргөдлөөс буцаж байгаа нь бага. Нийт олгогдох зээлийн 30 хувь буюу 70 саяыг банк, аймгаас 30 саяыг нь гаргаж байгаа. Бусад нь улсаас. Төслийн тухайд түүхий эд цуглуулж хог хаягдлыг дахин боловсруулах, аймаг, сумын төвд хөргөлттэй зоорь барих, гурилын үйлдвэрийн өргөтгөл, шинэчлэл, Сайхан, Могод сумынхан брэнд болсон алдартай айргаа савлах зэрэг бизнесүүд байгаа.

Дээрх ярилцлагаас хойш Булган аймагт дөнгөж 30,1 хувийн олголттой явсан ЖДҮ-ийг дэмжих зээл 50 хувьдаа хүрсэн мэдээтэй байна.