Д.Ганхуяг нарын долоон гишүүний санаачилсан Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ-аар хэлэлцэхээр боллоо.

Төсөл санаачлагчид хуульд нэмэлт оруулах замаар иргэн бүрт газрыг үнэгүй өмчлүүлэх эрхийг нээж өгөх ёстой гэж үзэж байгаа юм. Байнгын хороогоор хэлэлцэх үед хэд хэдэн удаа улс төрийн бойкотод өртсөн уг төслийг хэлэпцэх шаардлагагүй гэж гэдийж буй гишүүн ч цөөнгүй байгаа юм. Хамгийн үнэт капитал болох газрыг хүн бүрт өмчлүүлэх нь цаанаа улс төрийн ашиг хонжоо харсан, сонгуулиас өмнө оноо цуглуулах гэж байна гэсэн хардлага энэ төслийг үргэлж дагадаг. Нөгөө талаас төсөл санаачлагчид хүн бүрт газар өмчлүүлэх нь төрөөс иргэндээ хийж буй бодитой хөрөнгө оруулалт хэмээн тайлбарлаж буй. Хэлэлцүүлгийн үеэр хуулийн төслийг сайжруулах, зарим зүйлийг илүү тодорхой болгох шаардлага байгааг гишүүд онцолж байлаа.

Тухайлбал, иргэн бүрт гэдэг нь аль насныхныг хамрах вэ гэдэгт багагүй маргаан дэгдсэн. Гишүүн Ц.Сүхбаатар "Монгол Улсын иргэн гэдэгт дөнгөж төрсөн хүүхдийг оруулж тооцдог. Бид чинь саяхан нийслэлийн нэг сая дахь иргэнийг тосч аван баяр хөөр болж байсан. Тэгэхээр дөнгөж төрсөн хүүхдэд гэрчилгээ өгснөөр иргэнд тооцогддог. Иргэн бүрт газар өмчлүүлэх хууль нялх хүүхдийг ялгалгүй үйлчилдэг байх ёстой" гэв. Харин төсөл санаачлагч Д.Ганхуяг арай өөр тайлбар хэлсэн нь танхимд багагүй маргаан болсон юм. Төслийг боловсруулахдаа 18 нас хүрсэн хүнд газар өмчлөх эрх үүсэхээр тооцжээ. Харин өмчлүүлэх хугацааг дөрвөн жил байхаар төсөлд тусгасан байв. Монгол Улс нэг хүнд ногдох газар нутгийнхаа хэмжээгээр дэлхийд нэгдүгээрт ордог. Сая 500 мянган хавтгай дөрвөлжин км газраас иргэн бүрт өмчлүүлнэ гэж тооцвол нийт газар нутгийн 12 хувьтай тэнцэнэ гэсэн үг. Гэхдээ 2018 он гэхэд хүн амын тоо хоёр сая 900 мянга болно гэж тооцож байгаа ажээ. Иргэн бүрт газрыг үнэгүй өмчл үүлэхдээ хэмжээг нь өрхөд өмчлүүпж байгаатай яг адилхан байхаар төсөлд тусгажээ. Гишүүн Ч.Раднаа "Нийслэлийн нэг өрхөд 0.07 га газрыг үнэгүй өмчилсөн. Одоо иргэн бүрт яг энэ хэмжээгээр өмчлүүлнэ гэвэл нугалаа гарах юм биш үү. Жишээ нь, долоон ам бүлтэй өрх байлаа гэж бодоход долуулаа 0.07 га газарт эзэн сууж таарна.

Ингэвэл ганцхан өрхөд 0.49 га ногдож байна. Бид хэдийгээр өргөн уудам газар нутагтай ч энэ янзаар газрыг өмчилбөл хүрэхгүй юм биш биз" хэмээн болгоомжиллоо. Төсөл санаачлагчид түүнтэй санал нийлэх янзгүй. Гишүүн Д.Ганхуяг иргэн бүрт газар өмчилбөп нийт газар нутгийн 12 хувь л шаардлагатай гэдэг тоог давтлаа. Гэхдээ газрыг дан хашаа татаж, гэр барих төдий ойлгох хэрэггүй. Гэр хороо амины орон сууцны хотхон бол га бүтцийг хөгжүүлэх замаар п эдийн засгийн эргэлтэд оруулах гэж төсөл санаачлагчид хэ Газрын харипцаа, геодези зура газрын дарга Ш.Батсүх "Иргэнд өмчлүүлэх газрын байршил, нарийн тогтоох ёстой" гэж харуулав.

Газрыг өрхийн хэрэг үнэгүй өмчлүүлж эхэлснээс хойш мянган хүн газраа өөрийн болгож албаны хүмүүс хэлж байна. хэмжээнд газар өмчлөлийн ажил нийслэлд 29.3 хувьтай байгаа Гишүүн Р.Нямсүрэн Улаанбаатар хотод өмчлүүлэх газар байгаа вэ лавласан боловч түүнд хариуг албан тушаалтан танхимд байсангүй УИХ-ын дарга Д.Лүндээжанцан онд баталсан шинэ Үндсэн хууль иргэн бүрт газар өмчлөхөөр дуулсан. Тиймээс өмчлөх өмчлүүлэхгүй тухай яриа байх Гагцхүү яаж, ямар аргаар гэдэг ярилцах ёстой хэмээн гишүүд учирлалаа. Гишүүн Н.Батбаяр хүн эрхийн бичгээр газар өмчлөх бус хэрэгжүүлэх ёстойг онцолсон. Юутай ч нэлээд хэл ам, хардлага дагуулсан төслийг анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр холбогдох Байнгын хороонд шилжүүллээ.