Газар тариалан, эрчимжсэн мал аж ахуйг хослуулан хөгжүүлнэ

Тариалангийн бүс нутагт эрчимжсэн мал аж ахуйн үйлдвэрлэл явуулж болно. Ингэхдээ малыг тариалангийн талбайгаас тусгаарласан бэлчээрт бэлчээнэ. Энэ нь тариаланч, эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэгч хоёр бие биенээ дэмжин ажиллах бололцоо бүрдүүлэх зорилготой. Тариаланч өөрийн тариалангийн талбайн аль нэг хэсэгт мал аж ахуй эрхлэгчдэд шаардагдах малын тэжээл тарьж, борлуулахыг зөвшөөрчээ.

1000 метрээс дотогш зайд малаа бэлчээхийг хоригложээ

Тариалан эрхэлж буй газарт мал, тэжээвэр амьтан оруулах, бэлчээхийг хориглосноор малчид, тариаланчдын олон жилийн маргаан эцэс болох нээ. Тариалангийн талбайн эргэн тойронд 1000 метрээс дотогш зайд мал бэлчээх, нутаг сэлгэн буухыг хориглоно. Хэрэв малчныг нүүлгэх шаардлагатай бол нүүлгэх зардлыг тариаланч гаргана. Харин тариалангийн талбайгаас нүүсэн малчинд өвөлжөө, хаваржааны шинэ газар олгох асуудлыг сум, дүүргийн Засаг дарга 30 хоногийн дотор шийднэ.

Тариалангийн газар эзэмших, ашиглах хугацаа 40 жил болов

Монгол Улсын нийт тариалангийн талбайн 72 хувь буюу 470 орчим мянган га талбай доройтжээ. Тиймээс энэ хуульд хөрс сайжруулахтай холбоотой хэд хэдэн асуудлыг зохицуулсан нь тариалан эрхлэгчдийн хариуцлагыг нэмэх болно. Тариалангийн газар эзэмшүүлэх, ашиглуулах хугацааг 15 жил байсныг 40 жил болгон сунгажээ.

... Тариалангийн газрын эзэмшигч таван жил тутамд өөрийн талбайд агрохими, агрофизикийн шинжилгээг өөрийн хөрөнгөөр хийлгэх ёстой ...

Шинжилгээ хийсэн лаборатори шинжилгээний дүнг кадастрын зураглалд буулгаж тариалангийн талбайн эзэмшигч, ашиглагч болон холбогдох төрийн байгууллагад хүргэх юм байна. Хэрэв шинжилгээний дүнгээр хөрсний төлөв байдал, чанар өмнөхөөсөө дордсон нь тогтоогдвол 2-5 жилийн  дотор хөрс сайжруулах үүрэг өгөхөөр болжээ. Заасан хугацаанд хөрс сайжруулах арга хэмжээ аваагүй бол орон нутгийн Засаг захиргааны шийдвэрээр газар эзэмших, ашиглах эрхийн гэрчилгээг цуцална.

Санхүүжилтийн эх үүсвэрийг олшруулжээ

Сүүлийн жилүүдэд зөвхөн ургацын хэмжээг харгалзаж тариаланчдын хураасан улаан буудайн тонн тутамд урамшуулал олгодог байсан бол энэ хуулиар тариалан эрхлэгчдийг тодорхой нөхцөлтэйгээр төрөөс дэмжиж, урамшуулахаар заажээ.

... Үүнд тариалан эрхлэгч төрөөс мөнгөн урамшуулал, дэмжлэг авахын тулд техникээ шинэчилсэн, хөрсний үржил шимт байдлыг хэвийн хадгалсан, ургац нь чанартай, орон нутгийн иргэдийг ажлын байраар хангасан байна гэж заажээ ... 

Түүнчлэн газар тариаланг дэмжих  санхүүжилтийн эх үүсвэрийг олшруулж, шаардлагатай хөрөнгийг улсын төсвөөс гадна орон нутгийн төсөв, олон улсын байгууллагын зээл, буцалтгүй тусламж, гадаад, дотоодын иргэн, хуулийн этгээдийн хандив, тусламж, хөрөнгө оруулалтаар шийдэж байхаар тусгасан байна.

Гэхдээ дээр дурдсан эх үүсвэрүүдээс хувиарласан хөрөнгийг тариалан эрхлэгчид дараах зориулалтын төсөл, хөтөлбөрт авч ашиглах юм байна.  Үүнд:

• Усалгаатай газар тариалан хөгжүүлэх
• Тариалангийн газрын хөрс сайжруулах, нөхөн сэргээх, хамгаалах
• Үрийн шинэ сорт турших, гаргах
• Үр тариа, төмс, хүнсний ногооны техник, технологийн шинэчлэл хийх
• Өвлийн хүлэмж барих бүтээн байгуулалт зэрэг чиглэлийн төслүүд орох юм байна.