"Гудамж" төсөл хэрэгжээд багагүй хугацаа өнгөрлөө. Энэ төсөл нь нийслэлийн авто замын сүлжээг сайжруулах, хурдны зам барих, гэр хорооллыг гудамжжуулах гэсэн гурван хэсгээс бүрддэг. Төсөл хэрэгжиж эхэлснээс хойш авто замд л гэхэд нэлээд хэдэн уулзваруудыг засч, өргөтгөж, шинээр зам барьж нэвтрүүлэх чадварыг сайжруулж, түгжрэлийг тодорхой хэмжээнд багасгаж чадлаа. Хэдийгээр сайн муугаар хэлэгдэх ч энэ төсөл улс оронд чухал хэрэгтэй ажил гэдэгтэй олон хүн санал нийлдэг.  Ингээд тус төслийн дэд захирлуудаас төслийн ирээдүйн талаар тодрууллаа.

Гудамж төслийн хурдны зам хариуцсан дэд захирал С.Гонгор

Нийслэлд хэвтээ болон босоо тэнхлэгийн хурдны зам барьчихвал хотын ачааллыг гадагш нь гаргаж чадна. Хэвтээ тэнхлэгийн хурдны зам нь Баянзүрхийн товчооноос Дархан, Сэлэнгийн замтай нийлэх уулзвар хүртэл Туул голын ар талаар баригдана. ТЭЗҮ-г хийгээд, байгаль орчны үнэлгээг гаргаад, нарийвчилсан зураг нь бэлэн болчихсон байна. Засгийн газар команд өгөөд гүйцэтгэгчтэй гэрээ хийгээд ажлаа эхлэхэд бэлэн.

2013 оны гуравдугаар сард ЗГ-ын тогтоол гарч Хятадаас авах 500 сая долларын зээлээс 193 саяыг нь Туулын хурдны замд зарцуулахаар болсон. Хэдийгээр 193 сая гэдэг энэ төслийн тал нь боловч ямартаа ч энэ мөнгөөр ажлаа эхлүүлнэ. Үлдсэн мөнгийг Монголын Засгийн хүсэлт гаргавал санхүүжүүлнэ гэдгээ Хятадын тал мэдэгдсэн. Тэгэхээр хөрөнгө мөнгөний асуудал ерөнхийдөө шийдэгдсэн гэж болно.

Гэхдээ ноднин яагаад ажлаа эхлүүлж чадаагүй вэ гэдэгт нэг шалтгаан бий. Хятадын талын гаргасан үнийн санал манайхны зураг төсөлд тусгасан төсвөөс илүү гараад байгаа юм.  Засгийн газар үнээ тохирчихвол ирэх дөрвөн сараас хурдны замын ажил эхэлнэ. Замгүй газар зам барих учир хотын замын хөдөлгөөнд ямар нэгэн чирэгдэл учруулахгүй.

Бүтээн байгуулалтын ажлыг Хятадын компаниуд хийх байх. Бидний хувьд хурдны зам өмнө барьж үзээгүй учраас туслан гүйцэтгэгчээр ажиллах болов уу.

Туулын хурдны зам бол хотын олон жижиг замын хөдөлгөөнийг задалж өгөх том магистраль зам юм. Дэлхийн том хотууд ч ийм замтай байдаг. Хотын замын хөдөлгөөн Энхтайвны өргөн чөлөөний даацнаас хэдийнэ хэтэрсэн. Шинээр баригдах Туулын хурдны зам хотын өдөр тутмын замын ачааллын 30 хувийг өөртөө татна. 33 км урттай энэ зам нь 6 газар хоёр түвшний оролт, буулттай  байна гэж тооцоолсон.

Сэлбийн хурдны зам Маршаллын гүүрэн дээр Туулын хурдны замтай огтлолцоод Сэлбийн голоо дагаад Хандгайт хүртэл явна. ТЭЗҮ, байгаль орчны үнэлгээ нь хийгдсэн. Нарийвчилсан ажлын зураг гаргасны дараа хөрөнгийг нь шийдэх асуудал байна.

Хотын замын бүтээн байгуулалттай холбоотой нэг төвөгтэй асуудал бий. Зам барих сургаар зам барих газарт шон хатгаад гэрчилгээ авчихдаг. Тэгээд дараа нь газрын мөнгө нэхдэг. Энэ нь бизнесийн шинжтэй болчихсон. Зарим нь бүр байшин барьчихсан байх жишээтэй. Зам тавих газар битгий газар өгөөрэй гээд байхад л өгчихсөн байдаг.

Гудамж төслийн хотын төв хариуцсан дэд захирал Б.Батболд:

2000-2013 онд Улаанбаатар хотын барилгажилт 10,4 дахин нэмэгдсэн байхад авто зам нь 0,4 хувь нэмэгдсэн. Нэвтрүүлэх чадвар муутай нарийхан уулзварууд нь түгжрэлийн нэг шалтгаан болдог. Тиймээс эхний ээлжинд гудамж төслийн хүрээнд 33 уулзвар янзлахаар төлөвлөхөөс одоогоор 24-ийг янзлаад байна. Түүнчлэн Сонсголын 5,5 км замын ажил ирэх жилээс эхэлнэ.

Дараагийн алхам бол шинээр зам тавих. Москва хорооллын араар, 10 дугаар хорооллын ар талаар болон нэгдүгээр хороололд шинэ зам тавьж байна. Хөндлөнгийн хүнд зарчихаагүй байгаа дээр нь газраа ашиглаад хэд хэдэн зам тавина гэсэн зорилттой ажиллаж байна.

Гудамж төсөл

Гуравдугаарт хурдны зам барина. Ингэж байж хотын замын хөдөлгөөний түгжрэл багасгаж, орчин үеийн хот болно.

Гудамж төсөлд төрөөс Чингис бондоос 200 сая доллар өгсөн. Үүнээс 2013 онд 32 сая доллараар 18 уулзвар засч, Чингисийн өргөн чөлөөний замыг 6 эгнээтэй болгож өөрчилсөн. Энэ маш хүнд ажил байсан. Газар чөлөөлөлттэй холбоотой олон асуудал гарсан.

Гэхдээ ард иргэд бидний ажлыг сайхан хүлээж авсан. Мэргэжлийн байгууллагууд эхэндээ эсэргүүцэж байсан ч удалгүй ойлгож дэмжиж эхэлсэн. Төсөл хэрэгжээд нэг жил болоход биднийг 200 сая доллар идсэн тухай гүтгэлгүүд хэвлэлээр явж эхэлсэн. Авилгатай тэмцэх газар, Аудитын газар, Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар ирж шалгасан. Өнгөрсөн жил шалгалтгүй өдрүүд ховор байсан. Шалгалтанд нь тэнцээд л гарсан.