Өнөөдөр улсын хэмжээнд 7000 гаруй хоригдол ял эдэлж нэг хүмүүжигчийн урсгал зардалд 10650 төгрөг зарцуулдаг нь жилд улсын төсвөөс 12 тэрбум төгрөгийг гаргадаг гэсэн үг. Харин өршөөлийн тухай хууль батлагдвал жилийн хугацаанд 5-6 тэрбум төгрөг хэмнэж нийт хоригдлын 50 орчим хувь нь суллагдах юм байна. Нэг талаасаа энэ тооны ялтнууд суллагдах нь гэсэн айдсыг нийгэмд төрүүлж болох ч нөгөө талаас Дэлхийд хоригдлын тоогоороо тэргүүлж байгаа ардчилсан гэх тодотголтой Монгол улс хөнгөн ялтай хүмүүсийг заавал төмөр торны цаана суулгахгүйгээр өршөөлийн тухай хуульд хамруулж нийгэмшүүлэх шаардлага тулгарч байна. Дэлгэрэнгүйг бичлэгээс үзнэ үү ?
2015-05-06
Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй компаниудаас 32% тэрбумын орлоготой 10 тэрбумын орлоготой компани 300-400 компани үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдийн засгийн хүндийг үүрч байгаа бизнес эрхлэгчдийг өршөөж нуусан хөрөнгийн төсөвт төвлөрүүлэх нь буруу хэрэг хийсэн хүүгээ аав нь нэг удаа өршөөж буйтай адил юм. УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт: Эдийн засгийн өршөөлийн хууль гаргахад сөрөг байр суурьтай гишүүд их байна. Шударга татвараа төлж байгаа хэсэг нь хохирох уу, татварын өртэй компаниуд өршөөгдөх нь зөвүү гэх мэтчилэн нилээн шүүмжлэлтэй байна. Ер нь бол компанийн өнөөдөр явж ирсэн практикаар шудрага хэсэг байгаа байх, нягталж шалгаж эхэлвэл ямар нэг асуудалгүй компани байхгүй байх нууцгүй хэлэхэд хоёр тайлан данс бланс хөтөлж байсан нь нууц биш байгаа. Би бол дэмжиж байгаа хэсэгт байгаа. Энэ хуулийг баталсанаар монгол улсын төсөвт 20 гаруй тэрбум төгрөг төвлөрнө.
2015-02-03
Invalid YouTube URL
Өршөөлийн тухай хуулийн төслийг батлах нь нийгэмд сөрөг нөлөө үзүүлж, шүүх засаглалын шударга байдлыг алдагдуулна гэж хууль зүйн яам үзэж байна. Ердөө наймхан жилийн дотор гурван удаа өршөөл үзүүлсэн тохиолдол олон улсад бараг байдаггүй юм байна. Өршөөлийн тухай хуулийн төслийн 9.1.6-д зарим төрлийн гэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүсийг өршөөлд үл хамруулахаар заасан. Гэхдээ энэхүү заалт нь насанд хүрээгүй хүмүүст хамаарахгүй юм байна. Хуулийн төслийн 6-р зүйлд хүнд гэмт хэрэгт анх удаа холбогдсон 3-с дээш жил хорих ялаар шийтгүүлсэн бол хугацааг харгалзан эдлээгүй ялын 50 хувийг өршөөхөөр заасан байна. Гэтэл ойр ойрхон өршөөлийн хууль баталж хүмүүжигчдэд өршөөл үзүүлэх нь хууль шударга ёсыг үгүй болгох сөрөг талтай. Нөгөө талдаа аливаа гэмт хэргийн цаана хохирогч заавал байдаг. Гэтэл хохирогчдын хохирлыг барагдуулалгүй ийнхүү өршөөл үзүүлэх нь шударга бус гэж үзэх тал байна. УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ “Жилд 30 тэрбум төгрөгөөр шинэ шорон бариад нийгмийг бүхэлд нь шоронжуулах бодлого руу явмааргүй байна. Нийгмийг соён гэгээрүүлэх хэрэгтэй. Бусад улс үндэстнүүдийн хөгжин дэвшсэн түүхийг судалж нийгмийн хүрээн дэх соён гэгээрүүлэх ажил бол хамгийн чухал ажил байдаг. Тиймээс энэ тал дээр түлхүү анхаарч. Эрүүгийн хуулийн хатуу зохицуулалттай холбож шоронжуулж байгаа байдлыг өөрчлөх ёстой” хэмээн байр суурьтай байна. Хуулийн төслийн бас нэг заалт нь хөнгөн хөнгөвтөр, хүнд гэмт хэрэг үйлдэж анх удаа хорих ялаар шийтгүүлсэн 18 нас хүрээгүй хүүхэдтэй эмэгтэйчүүд, жирэмсэн эмэгтэйчүүд хөдөлмөрийн чадвараа 70 ба түүнээс дээш хувиар алдсан хүмүүсийн эдлээгүй ялыг болон, нэмэгдэл ялаас өршөөн хэлтрүүлнэ. Тэгвэл улс төрийн болон албан тушаалын гэмт хэрэгт холбогдон шалгагдаж байгаа албан тушаалтнуудын хэргийг өршөөлийн хуулиар хэрэгсэхгүй болгохгүй гэдэг асуултад УИХ-ын гишүүн Ганбат “Бусад орны хуультай харьцуулахад дэлхийн стандартаас хоцрогдож байна. Утас хулгайлаад 10 жил, албан тушаалын хэрэгтэн мөн 10 жил авч байгаа жишээ байна. Гэхдээ 2008 онд хийсэн шиг алдаа гаргаж болохгүй. Хохирлоо барагдуулсан, албан тушаалтан авилгын хэрэг хамрагдахгүй байх ёстой” хэмээн хэллээ. Хууль зүйн яамнаас хийсэн судалгаагаар өршөөлийн хуульд хамрагдсан иргэдийн 20-30 хувь нь эргэн гэмт хэрэг үйлддэг байна. иймээс энэ удаагийн өршөөлийн тухай хуулийн төсөл нь ганц удаа гал унтраах гэсэн арга хэмжээ. Тэгвэл шоронжсон улс гэж хэлэгдэхэд хүргэсэн ялтнуудын тоог цөөлөхийн тулд гэмт хэргийн тухай хуулиа батлах нь зүйтэй юм байна.
2014-01-24
2014 оны хувьд өршөөлийн хууль батлах ямар шалтгаан байна вэ гэдэг асуудал зүй ёсоор тавигдаж байна. Хорих ангид хоригдлууд нь багтахгүй байгаа учраас, мөн хоригдлын хоол ундны зардлыг дийлэхгүй болсон учир өршөөлийн хууль гарах гэж байна. Арга ядсан аргаар Хоригдлуудыг суллаж нийгмийг тайван бус болгох нь төрийн эрх биш гэж зарим иргэд үзэн өршөөлийн хуулийг эсэргүүцэж байгаа юм. Харин хууль тогтоогчид хийгээд санаачлагчид итгэлд илүү их төвлөрч байгаа. Өнгөрсөн жил өршөөлийн хуулиар суллагдсан иргэдийн 10 хувь нь хэрэг үйлдэн хэцүү нэртийн хаалгыг татсан. Гэхдээ цаана нь 90 хувь нь засарсан итгэлийг даасан үр дүн байгаа юм. Тиймээс өршөөлийн хууль гарах учиртай хэмээн хэлж байна. УИХ-ын гишүүн Д.Батцогт "Залуучууд алддаг онодог. Алдсанаасаа болоод ял эдлээд үүнээс болоод буруу тал руу хүмүүждэг зүйл бий. Шорон гэдэг хүмүүсийг засрах, ухаарах талаас нь хийж байгаа зүйл муу гэдгийг харж байгаа. Тиймээс хөнгөвтөр ялтай, алдсан хүмүүсийг өршөөх шаардлагатай гэж хуулийг өргөн барьсан" хэмээн хэллээ. Хүмүүжлийн хамгийн чухал хэлбэр бол итгэл хариуцлага хүлээх арга байдаг гэж сурган хүмүүжүүлэх гээд нийгмийн бүх гишүүд хүлээн зөвшөөрдөг. Тиймээс хүмүүнлэг энэрэнгүй нийгэмтэй байх тухай үндсэн хуульдаа тунхагласан бол өршөөлийн хууль гарах нь зүйтэй гэж хууль санаачлагчид өөрийн байр суурьдаа хатуу зогсож байна.
2014-01-22
Өршөөлийн тухай хууль хэзээ батлагдан гарах нь тодорхойгүй байна. зарим талдаа сар шинийн өмнө гэсэн хүлээлт байсан ч нэр бүхий хүмүүс амжихгүй гэдгийг тодотгож байна. Өршөөлийн тухай хууль үндсэндээ нийгмийн хэрэгцээ шаардлагад тулгуурлан гардаг гэсэн судалгаа байдаг. Тэр ч утгаараа хамгийн сүүлийн хууль 2009 онд батлагдсан байдаг. Өмнө нь дөрвөн ч удаа ойрхон батлагдаж байгаа нь нийгмийн хэрэгцээ байгаа гэдгийг баталж байгаа хэрэг. Одоогоор монгол улсад 7000-8000 хүн хорих ангид ял эдэлж байгаа гэсэн тоон үзүүлэлт байдаг. Үүний хажуугаар цагдаа, шүүхийн байгууллагаар шийдвэрлэгдэх гэмт хэрэгтний тоо 3000-4000 байдаг байна. нэг жилд 19-22 мянган хүн гэмт хэрэгт холбогддог байна. Гэхдээ эдгээрээс гэмт хэрэгт анх холбогдсон учруулсан хохирлоо бүрэн барагдуулсан бол төрийн өршөөлд хамрагдах боломжтой. Энэ нь өргөн баригдаад байгаа өршөөлийн тухай хуулиас хамаарах юм. Гэсэн ч хуулийн хэлэлцүүлгийг олонхийн зүгээс хойшлуулж байгаа нь барьцаа гэсэн дүгнэлтийг нэр бүхий гишүүд хийж байна. УИХ-ын гишүүн З.Баянсэлэнгэ "Гэмт хэргийн хууль, гэмт хэргийн хянан шийдвэрлэх тухай хууль орж ирээд өргөн барьсан өршөөлийн хууль намрын чуулганаар хэлэлцэгдэнэ гэдэгт итгэлгүй байна. Хуулийн үзэл баримтлал, боловсруулсан байдал нь түүхий байгаа. Дахин ажиллах ёстой. Мэдээж ажлын хэсэг гараад намрын чуулганд амжихгүй хаврын чуулганаар оруулж ирнэ бүр хаврын чуулгандаа багтах эсэх нь эргэлзээтэй байна" хэмээн хэллээ. Хуулийн төсөлд хөнгөн хөнгөвтөр хүнд гэмт хэрэг үйлдэж анх удаа хорих ялаар шийтгүүлсэн 18 нас хүрээгүй хүүхэдтэй эмэгтэйчүүд, жирэмсэн эмэгтэйчүүд, хөдөлмөрийн чадвараа 70 ба түүнээс дээш хувиар алдаж тахир дутуу болсон хүмүүс, насанд хүрээгүй байхдаа үйлдсэн зэрэг хүмүүсийг эдлээгүй үлдсэн үндсэн болон нэмэгдэл ялаас өршөөхөөр тусгасан. Мөн хуулийн төсөлд хүнд гэмт хэрэгт анх удаа гурваас дээш жилийн хорих ялаар шийтгүүлсэн бол үлдсэн ялын 50 хувийг өршөөн хасахаар тусгаад байгаа.
2014-01-15
