Эмийн үйлдвэрийн өнөөгийн байдал, тулгамдсан асуудлын талаар Монголын эм зүйн байгууллагуудын нэгдсэн "Эм" холбооны Удирдах зөвлөлийн гишүүн Р.Мөнхцэцэгтэй ярилцлаа.

-Эм үйлдвэрлэлийн өнөөгийн байдал ямар байна вэ. Хувийн хэвшлийнхэн ямар үүрэгтэй оролцож байна вэ?

Өнөөгийн байдлаар 34 эмийн үйлдвэрт 1100 гаруй ажилтан ажиллаж, жилд дунджаар 14 тэрбум төгрөгийн 300 гаруй нэрийн бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэж байна. Энэ нь нийт зах зээлийн хорь орчим хувийг эзэлж байгаа юм. 1990 оноос хойш систем задарснаас хойш хувийн хэвшлийнхэн маш их үүргийг гүйцэтгэсэн.

-Эмийн бодлогод эмийн үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих асуудлыг тусгасан. Хэр амжилттай хэрэгжсэн гэж дүгнэдэг вэ?

2002 оны эмийн талаар төрөөс баримтлах бодлогод эмийн үндэсний үйлдврэлэл бүтээгдэхүүний чанарыг сайжруулах зорилгоор шинэ техник технологи нэвтрүүлэхэд дотоодын болон гадаадын өрөнгө оруулалтыг

“Цомбо”ХХК 1996 онд эм, эмнэлгийн хэрэгсэл импортлон ханган нийлүүлэх чиглэлээр байгуулагдсан

дэмжих, үндэсний үйлдвэрлэд зайлшгүй шаардлагатай эмэнд дэмжлэг үзүүлэх, эм үйлдвэрлээ GMP түвшинд хүргэх, экспортод гаргах дэмжлэг үзүүлэх зэрэг зорилтуудыг тавьсан.

Өнөөдрийн байдлаар “Шинэ нахиа”, “Цомбо”, “Рамон” зэрэг үйлдвэрүүд шинээр байгуулагдаж хяналт сайжирч байна. 2005 онд зах зээлд нийлүүлэгдэж байгаа эмийн 10 хувь импорт байсан бол одоо 20 хувь болж нэмэгдсэн. Сүүлийн гурван жилд тарилгын гурван үйлдвэрлэл стандартын хэмжээнд үйлдвэрлэгдэх болсон нь маш сайн үр дүнг үзүүллээ. Энэ бол үйлдвэрлэгчдийн амжилт. ЖДҮ хөгжүүлэх бодлогод эмийн үйлдвэрлэл орхигддог. Хамт уялдуулж өгөхийг хүсч байна.

-Стандартыг улам сайжруулахын тулд юу хийх хэрэгтэй вэ?

Цаашид эмийн үйлдвэрүүд стандартад бүрэн нийцэхийн тулд техник технологийн шинэчлэл хэрэгтэй. Тиймээс зээл тусламжид хамруулах зайлшгүй шаардлагатай.

Улсын хяналтын газар, Стандарт хэмжилзүйн газар, Оюуны өмчийн газрын ажлын уялдаагүй байдлаас болж эм үйлдвэрлэгч нарт ирэх хяналт шалгалтыг давхардуулан хийж байгаа нь үйлдвэрлэгчдэд чирэгдэл учруулж байна. Мөн бүтээгдэхүүн, түүхий эдийн лиценз олгох асуудал ихээхэн хүндрэлтэй.

Төрийн бодлогыг шинэчлэн шуурхайлж гаргах шаардлагатай.

Мөн 2014-2024 он хүртэлх эмийн үйлдвэрлэийг хөгжүүлээд салбарын үндэсний хөтөлбөртэй болмоор байна.

-Зайлшгүй шаардлагатай эмийн үйлдвэрлэлийг  дотооддоо нэмэгдүүлэх бодлого барих ёстой юу?

Ёстой. Эмийн үндэсний үйлдвэрүүдээ дэмжих төрийн бодлого хэрэгжихгүй, эм хангамж импортоос хараат хэвээрээ байна шүү дээ. Тиймээс Импортын эмийн бүртгэлд онцгой анхаарах, эмийн давхцлыг арилгах, чанар муу эмийг зах зээлээс татах, эм бүртгүүлсэн компанид эмийн худалдан авалтад давуу эрхтэй оролцох нөхцөл бүрдүүлэх, эмийг зөвхөн үйлдвэрлэгчээр нь бүртгэх зарчмыг хэлбэрэлтгүй мөрдөх, эмийн бүртгэлийн хүнд суртлыг арилгах шаардлагатай байна.

-Тендерийн хямд зарчмаас болж эмийн баталгаа алдагдах аюултай. Энэ тал дээр ямар саналтай байна вэ?

Зах зээлийн зарчмаар үнэ дагаж чанар байдаг ч эмийн тендерт хямд үнийг эрхэмлэдэг. Хүний эрүүл мэнд, амь насыг эрдэнэ гэж үздэг байтал  тендерийн худалдан авалтад хамгийн хямдыг сонгох нь эмчилгээний чанарыг бууруулж байна.

Хэдийгээр тендер нь гэрээгээр гүйцэтгэгддэг  2 талын  эрх тэгш байдал, оролцоогоор  хэрэгжих үйл ажиллагаа боловч, эмийнхэн бөхөлзөж, эмнэлгүүд гэдийдэг буруу хандлагыг тогтоожээ.

Тендерийн төлбөрийг хуульд заасны дагуу 45 хоногийн  дараа шилжүүлэх ёстой боловч эмнэлгүүд “унжиж” бүтэн жилээр төлөхгүй байх нь элбэг. Тендрийг “ Шилэн” болгох  нь зөв сонголт.  

 Ярилцсанд баярлалаа.