Цагдаагийн үйл ажиллагаанд олон нийт оролцоно
Хуулийн нэр: Цагдаагийн албаны тухай
Санаачлагч: Засгийн газар
Өргөн барьсан он.сар.өдөр: 2013.04.10
Батлагдсан он.сар.өдөр: 2013.07.05
Хүчин төгөлдөр мөрдөж эхэлсэн он.сар.өдөр: 2014.10.01
Хуулийн бүтэц: 9 бүлэг 42 зүйлтэй
Энэ хуулиар цагдаагийн албаны үндсэн чиг үүргийг өргөтгөжээ. Өмнөх хуульд цагдаагийн алба нь гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийгмийн хэв журам хамгаалах хоёр үндсэн чиг үүрэгтэй байсан бол шинэ хуульд “нийтийн аюулгүй байдлыг хангах” гэсэн чиг үүрэг нэмж оруулсан байна. Энэхүү чиг үүрэгт тусгай объектууд хамгаалах, гэнэтийн аюулын үед хорио цээрийн дэглэм сахиулах, онцгой байдал зарласан тохиолдолд дэг журам сахиулах, нийт хамарсан арга хэмжээний үеэр хамгаалалт хийх, шаардлагатай бол жагсаал цуглааныг албадан тараах зэрэг ажлууд орсон байна. Ийм чиг үүрэг нэмж оруулсан нь цагдаагийн байгууллагыг хүчний байгууллага гэхээсээ илүү олон нийтэд үйлчлэх чиг үүрэгтэй байгууллага болгон хөгжүүлэхтэй холбоотой гэж хууль санаачлагчид тайлбарлаж байна.
Цагдаагийн ажилд олон нийт оролцоно
Цагдаагийн байгууллагын ажилд дэмжлэг үзүүлэх, мөн иргэдийн хяналт бий болгох зорилгоор уг хуульд “Иргэний зөвлөл” гэсэн бүтцийг аймаг, нийслэлийн ИТХ-ын дэргэд байгуулахаар заажээ. Иргэний зөвлөл нь 5-7 хүний бүрэлдэхүүнтэй байх бөгөөд тухайн нутаг дэвсгэрийн цагдаагийн байгууллагын ажлыг дэмжихийн зэрэгцээ хянах үүрэгтэй. Энэ хуульд иргэний зөвлөлд нэлээд өргөн хэмжээний эрх олгожээ.
... Тухайлбал иргэний зөвлөлөөс цагдаагийн байгууллагын төсвийн зарцуулалттай танилцах, цагдаа нар гэмт хэрэг, зөрчилтэй холбоотой иргэдээс ирсэн мэдээллийн мөрөөр хэрхэн ажиллаж байгаа зэргийг хянах эрхтэй. Мөн боловсруулсан санал, зөвлөмжөө ИТХ, Цагдаагийн Ерөнхий газар, Засгийн газрын гишүүнд хүргүүлэх эрхтэй ...
Иргэний зөвлөлийн гишүүдийг аймаг, нийслэлийн ИТХ-аас гурван жилийн хугацаатай сонгох бөгөөд гишүүн болох хүн сүүлийн таван жил цагдаа, прокурор, шүүгчээр ажиллаагүй байх ёстой.
Цагдаагийн албаны тухай хуульд орсон өөр нэгэн шинэ зохицуулалт бол олон нийтэд түшиглэсэн цагдаагийн үйл ажиллагааны тухай ойлголт юм. Орон нутгийн удирдлага гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, хэв журам сахиулах ажилд олон нийтийн цагдаагийн ажилтан ажиллуулж болно. Олон нийтийн цагдаагийн ажилтан дараах эрх эдэлнэ. Үүнд:
- Гэмт хэрэг, зөрчил гарсан газар, ул мөр хамгаалах
- Шаардлагатай этгээдийн баримт бичгийг шалгаж, оршин суугаа газрын хаягийг тогтоох
- Хэв журам сахих талаар иргэн, хуулийн этгээдэд шаардлага тавих
- Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдсэн этгээдийг түр саатуулах, цагдаагийн байгууллагад хүргэх
Харин үүргийн хувьд олон нийтийн цагдаагийн ажилтан өөрийн хариуцсан зөрчилд торгууль ногдуулах, хууль тогтоомжийг иргэдэд таниулах, нийтийн хэв журам хамгаалах талаар зохион байгуулж байгаа ажилд оролцох үүрэг хүлээнэ.
Цагдаагийн ажилтны нийгмийн хамгаалал сайжрав
Шинэ хуульд албан үүргээ гүйцэтгэж яваад амиа алдсан цагдаагийн албан хаагчийн гэр бүлийнх нь нэг гишүүнд түүний сүүлд авч байсан нэг сарын үндсэн цалинтай тэнцэх хэмжээний тэтгэмжийг 10 жилийн туршид сар тутам олгохоор болжээ.
Мөн өмнө нь цагдаагийн байгууллагад ажиллаж байсан хүнийг хуучин албан үүрэгтэй нь холбоотой эрүүл мэнд, амь насыг нь хохироосон бол дээрх тэтгэмжийг нэгэн адил олгохоор заасан байна.
