УИХ-ын чуулганд гишүүн Б.Гарамгайбаатар төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуультай холбоотой сангийн сайдаас асуулт асуулаа

Тэрээр “Төсвийн тогтвортой байдлын хуульд оруулж байгаа өөрчлөлтөд 19.3-ыг голлон ярьсан байгаа. Үүнд нь тогтвортой байдлын хуулийн 6.1.4-тэй холбогдсон.

Тэгэхээр тухайн жилийн өрийн өнөөгийн үнэ цэнээр илэрхийлэхэд 40 хувиас хэтрэхгүй байх ёстой юм байна. Энэ хэтэрчихсэн учир оруулж ирж байна уу? Дараачийнх нь төсвийн тухай хуулийн мөчлөгийг өөрчилж 3 сарын 31-ныг 12-р сарын 31 болгон өөрчилж байгаа нь амьдрал дээр үнэхээр буруу. Барилгын салбараар жишээ авсан байна.

Гэтэл барилгын салбар 10 сард ажлаа зогсоохоо больчихсон. Мөн 10 сард дууслаа ч гэсэн техник улсын комисс ажилласаар байгаад 12 сар цаашлаад гүйцэтгэлийн явцад 3 сарын 31 хүрдэг. Тэгэхээр хуучнаар нь байх нь илүү оновчтой байсан.  Төсвийн тухай хуулийн 43.1.2 дээр  онцлогоос шалтгаалсан гэсэн байна. Гэтэл онцлогтой салбарыг бусадтай ижил болгох гээд байгаа шалтгаан нь юу вэ? гэж асуумаар байна.

Сангийн сайд Ч.Улаан “Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуулиар 2014 онд улсын өрийн ДНБ-д эзлэх хувь 40 хувь болж буурах ёстой. Энэ хэмжээ хэтрээгүй өнөөгийн үнэ цэнээр тооцсон өрийн үлдэгдэл хуримтлагдсаар 8.4 их наяд төгрөгт хүрсэн байна. Энэ нь 2014 оны ДНБ-ын 40 хувиас хэтрэхгүй харин хөгжлийн нэмэлт эх үүсвэр зайлшгүй шаардлагатай гэж үзвэл нэмэгдүүлэх шаардлагатай.

Төсвийн байнгын хорооны дарга Ц.Даваасүрэн

40 Хувьдаа барина гэвэл Бонд гаргахгүй төсөвт нөлөө гарахгүй 40 хувьд барьж болно. Гурван сарын 31-ныг өөрчилж байгаа нь бид нар үнэн хэрэгтээ энэ механизмыг нэг жилийн турш ашиглаад одоо эргээд харахад төсвийн хоёр санхүүгийн жилтэй болсон. Урсгал санхүүжилт 12-р сарын 31нээр дуусдаг. Хөрөнгө оруулалтын санхүүжилт 3 сарын 31-хүртэл үргэлжилдэг. Үүнээс болоод хоёр оны хооронд санхүүжилтийн үйл ажиллагаа хоорондоо холилддог эерэг сөрөг үр дагавар гарч байна.

Энэ жил 185 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг энэ оны санхүүжилтээс хийсэн мөртлөө өнгөрсөн оны гүйцэтгэлд тооцогдож байгаа. Тэр хэмжээгээр өмнөх оны төсвийн алдагдал гарч энэ оны төсвийн дутагдал бий болж байна. Үүнээс болоод уялдаагүй асуудал гарч байна. иймээс санхүүгийн нэг жилтэй байхын тулд үйл ажиллагаагаа идэвхтэй хийдэг байх хэрэгтэй гэж бодож байна. Тиймээс санхүүгийн жил 12-р сарын 31 гэхэд дуусгавар болдог.

Төсөв 11-р сарын 15наар батлагддаг. Түүнээс хойш бүтээн байгуулалтын ажил эхэлтэл бэлтгэл хангадаг байх нь төсвийн нэгдмэл байдалтай илүү нийцэх болов уу гэдэг үүднээс санал оруулж байна” хэмээн хариуллаа.

Төсвийн байнгын хорооны дарга Ц.Даваасүрэн нэмэлт хариулахад “Өнөөдрийн  үнэ цэнээр ДНБ-ын 47 хувь болчихлоо гээд байгаа нь гадаад дотоод өр нь хамт ороод юм. Гадаад өрийг дангаар нь ДНБ-тэй харьцуулахад ирэх жил 17 хувь л байна. Төсвийн санхүүжилтийн 3 сарын 31 байлгах нь энэ жил оновчтой байх талаар төсвийн байнгын хорооны дийлэнх гишүүд ярьсан.

Учир нь валютын ханш төлөвлөсөн хэмжээнд биш өсөх хангалттай байгаа учир 12 сард нэгдсэн тооцоо гараад валютын эрэлтийг нэмэгдүүлж сөргөөр нөлөөлж болзошгүй гэсэн сэрэмжлүүлэг бий. Тиймээс энэ жилдээ хойшлуулаад 3 сарын 31 хүргээд явах санал байгаа” хэмээн хариулсан .

Дахин гишүүн Б. Гарамгайбаатар тодруулахдаа “Төсвийн тогтвортой байдлын хуульд өөрчлөлт оруулах нь эдийн засгийн хөгжлийг дэмжих бодлого гэж хэлсэн. Ямар бодлого гэдгийг тодорхой тайлбарлахгүй юу?

Сангийн сайд Ч.Улаан “Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хуульд өөрчлөлт оруулж, өрийн ДНБ-д эзлэх хувийг 60 хувь болгосноор 2014 онд хөгжлийн санхүүжилтийг гадаадаас татах боломж нээгдэнэ. Самуурай бонд, Чингэс бондын хоёрдугаар ээлжийг нээх боломжтой. Хэрвээ өөрчлөхгүй 40 хувиар үлдээвэл бонд босгох боломжгүй болох юм. Энэ утгаар нь хариулсан юм.