Улсын мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Б.Батмөнхтэй ярилцлаа.

- Мах бэлтгэлийн эрүүл аюулгүй байдал хангагддаггүй гэсэн яриа байдаг. Энэ талаар танай байгууллагаас ямар арга хэмжээ авч байна вэ?

Ийм асуудал бий. Хэдийгээр шинэ мах нийлүүлж байна гэж ярьж байгаа боловч энэ нь ямар ч аюулгүй гэсэн үг биш. Тодруулбал малыг эрүүлжүүлэх зорилгоор тарьсан вакцины махан дахь үлдэгдэл 72 цагийн дараа задралд орж гадагшилдаг. Гэтэл 72 цаг болохоос нь өмнө зарж борлуулдаг хүмүүс олон. Үүнээс болж хүний биед олон жил бугших өвчин эмгэг үүсэх тохиолдол бий.

2012 оны байдлаар Манай улс жилд 220 мянган тонн мах хэрэглээндээ бэлтгэн нийлүүлж байснаас орон нутгийнхан 100 мянга орчим тонныг хэрэглэж байв.

Мэргэжлийн хяналтын байгууллагад энэ чиглэлээр анхаарч ажиллаж байгаа. Махны гарал үүслийн гэрчилгээг шалгаж, орон нутгаас ирж буй махны тээвэрлэлт, худалдаан дээр ч хяналт тавьж байна. Цаашид бодлогын хувьд яаж ажиллах талаар Шадар сайдын санаачлагаар төлөвлөгөө гаргаад ажиллаж байна. Ялангуяа эрсдэлд суурилсан хяналт шалгалтыг нэвтрүүлэх үүднээс одоо байгаа хяналтын системээ ашиглаад хөдөө орон нутгаас ирэх мах хэрэглэгчдийн гар дээр очих хүртэл процессыг ил тод болгох зорилттой ажиллаж байна. Гэхдээ Хүнсний аюулгүй байдлын тухай хуулийн дагуу ханган нийлүүлэгч ч бас хариуцлага үүрдэг. Төр-хувийн хэвшлийн түншлэлийн үндсэн дээр иргэдийг аюулгүй хүнсээр хангах чиглэлийг л бид баримталж байна.

- Хүнсний аюулгүй байдлын тухай хууль гарснаар ямар ахиц гарсан бэ?

Ахиц гарсан. Хүнсний тухай хуулийн нэмэлт өөрчлөлт, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах тухай хуулийг баталснаар үйлдвэрлэгч болон хяналтын байгууллагын эрх, үүргийн зааг ялгааг тодорхой болгосон. Төрийн хяналтын оролцоог багасгаж, ханган нийлүүлэгч, үйлдвэрлэгч, худалдан борлуулагчийн эрх, үүргийг нэмсэн. Ингэснээр дээрх гурван субъект үйлдвэрлэлийн дамжлага, технологийн горимын бүх үйл ажиллагааг өөрсдөө хянаж, санаачлагатай ажиллах бололцоо бүрдсэн. Ирэх дөрвөн сараас олон улсын зарим стандартыг зарим үйлдвэрт нэвтрүүлнэ.

Мэргэжлийн хяналт бүхнийг шалгадаг гэсэн хуучин ойлголт алга болоогүй.

Хуулийн хэрэгжилтэд тулгамдаад буй асуудал алга. Харин бүхнийг мэргэжлийн хяналтын байгууллага хариуцна гэсэн хуучин ойлголт байсаар байна. Шинээр үйлдвэрлэл эрхэлж буй хүмүүсийн хувьд мэргэжлийн хяналтын байгууллага түргэн муудах мах, махан бүтээгдэхүүн, өндөг, сүү, сүү бүтээгдэхүүнд дүгнэлт гаргадаг. Гэтэл хуучин аж ахуй нэгж, иргэд маань биднээс дүгнэлт хүлээгээд байдаг. Энэ мэтээс болж үл ойлголцол үүсдэг.

- Гаднаас түүхий эд импортлоход урьдчилсан, хилийн, орж ирсний дараах гэх мэтчилэн хэтэрхий олон хяналтын шат дамжлага байна гэсэн үйлдвэрлэгчдийн гомдол байдаг?

Орж ирсний дараа шалгаад байгаа юм байхгүй. Харин урьдчилсан хяналтаар лабораторийн шинжилгээ хийдэг. Хилийн мэргэжлийн хяналтын албад дээр шинжилгээтэй хяналтаар өнгөрдөг. Энэ шинжилгээний дараа Хилийн мэргэжлийн хяналтын газраас импортын мэдэгдлийг авдаг. Мэдэгдэлд үндэслэж хилээр оруулж ирэхийг зөвшөөрдөг.