УИХ-ын чуулганы /2025.01.09/-ний өдрийн хуралдаанаар “ Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн  төслийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхтуяа:

Үндэсний баялгийн сан бол бидний өвөг дээдсийн халуун амь бүлээн цусаараа хамгаалж ирсэн тусгаар тогтносон Монгол Улсын одоо ба ирээдүйн иргэн бүрдээ байгалийн баялгаас үр өгөөжийг нь тэгш шударгаар хүртээх зорилготой ийм сан гэж ойлгож байгаа. Энэ сан маань нэгдүгээрт, Ирээдүйн өв сан, хоёрдугаарт Хуримтлалын сан, гуравдугаарт Хөгжлийн сан гээд гурван төрөлжсөн сантай.

ҮүнээсХөгжлийн сантай холбоотой асуулт асууж тодруулъя. Хөгжлийн сан нь газрын хэвлийн баялгийн үр өгөөжийг одоо ба ирээдүйн үеийн иргэн бүрд тэгш шударга хүртээх зорилгоор Монгол Улсын урт, дунд хугацааны хөгжлийн бодлогын баримт бичигт туссан эдийн засаг, нийгмийн үр өгөөж бүхий хөгжлийн төсөл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх ийм зорилготой сан гэж ойлголоо. Энэ санг бүрдүүлэх эх үүсвэр нь. Нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн тэнцэл ашигтай гарсан тохиолдолд гол нэр төрлийн эрдэс баялгийн үнэ тухайн жилийн төсөвт тооцсон үнээс өндөр байснаар нэмэгдэж орох орлогын 50%-аас бүрдэнэ ээ гэж Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулийн 11.1.3-д заасан байна.  Энэ бол одоогийн манай төсвийн бодлогын хүрээнд бол нэлээн чанга тоо бас л хатуу шалгуур харагдаж байна.   

Өөрөөр хэлбэл төсөв алдагдалгүй ашигтай гарч байж. Дээрээс нь зэс нүүрсгээдгол нэр төрлийн эрдэс баялгийн үнэ дэлхийн зах зээл дээр өндөр байж энэ санд хэсэг мөнгө төвлөрөх нь ээ гэж ойлголоо. 2024 онд энэ хөгжлийн санд мөнгө төвлөрсөн үү? Хоёрдугаарт 2025 оны төсвийг Их хурал алдагдалгүй байхаар баталсан учраас зэс, нүүрсний үнэ гайгүй өндөр байвал нэг хэсэг мөнгө 2025 оны хөгжлийн санд төвлөрнө гэсэн. Тиймээс яг хэдэн төгрөгт өвлөрнө гэсэн урьдчилсан тооцоо байгаа вэ? Хөгжлийн санд мөнгөн хөрөнгө төвлөрсөн тохиолдолд түүнийхээ яг хэдэн хувийг боловсролд, хэдэн хувийг эрүүл мэндийн салбарт өөрөөр хэлбэл нийгмийн үр өгөөжтэй төсөл хөтөлбөртөө зарцуулна гэсэн тооцоо байгаа вэ?

Түүний асуултад УИХ-ын гишүүн Н.Учрал хариуллаа

УИХ-ын гишүүн Ц.Мөнхтуяа:

Сэтгүүлч

Сэтгүүлч Ц.Соёлмаа soyolmaa@vip76.mn