Уул уурхайн яамнаас 100 хоногийн ажлаа тайлагнаж, «Ил, тод уул уурхай» сэдвээр нээлттэй мэдээлэл хийв. Шинэ Засгийн газар байгуулагдсанаас хойш Уул уурхайн яам багагүй ажил амжуулсан аж. Газрын тос, нүүрс, Оюу толгойн гэрээ, Таван толгойн бүтээн байгуулалт гээд бүгдэд нь хүрч ажилласан тухай мэдээлсэн.

Шинэ сайд эхний ээлжинд хийх гэж буй ажлынхаа нүсэр том төлөвлөгөөг гаргажээ. Мэдээж, салбарын хууль, эрх зүйн орчинд онцгой анхаарна. Үүний хүрээнд Ашигт малтмалын тухай болон Газрын тосны тухай хуулийн төслийг бэлэн болгосон аж. Гэхдээ эдгээр хуульд чухам яг юуны талаар тусгасан гэдгээ тодорхой хэлсэнгүй. Ашигт малтмалын тухай хууль угаасаа дутуу дулимаг гэдгийг бүгд мэднэ. Гадныхан ч хэлдэг. Тэгэхээр УУЯ хуулийн төсөл гаргахдаа зөвлөмж, дэмжлэг авсан байх гэж найдахаас өөр арга үлдсэнгүй.

Монголын нүүрсийг илүү үнээр ав гэх боломжгүй Бусад салбарт хийсэн ажлынх нь талаар Уул уурхайн сайд Д.Ганхуягаас тодрууллаа.

-Шатахууны заавал бүрдүүлэх нөөцийг 60 хоног болгожээ. Түүнчлэн Монголбанктай гэрээ байгуулж, импортлогчдод бага хүүтэй зээл өгөхөөр болсон. Тэгэхээр ойрын үед шатахууны үнэ нэмэгдэхгүй гэж баталж чадах уу?

-Уг нь бүхий л шатанд арга хэмжээ авсан. Тэглээ гээд нийлүүлэгчдийн ханш өсвөл манайд шатахууны үнэ нэмэгдэхээс өөр аргагүй. Энэ асуудалд дан ганц манай яам биш ГХЯ, импортлогчид ч санаа тавьж байгаа. Компаниудтай үнэ өсгөхгүй байх талаар гэрээ байгуулж байна. Ер нь тогтвортой байлгана гэдэг чинь ханш огт хөдлөхгүй гэсэн үг биш.

-БНХАУ руу нийлүүлж буй нүүрсний үнийг дахин буулгахгүй байх тал дээр ямар арга хэмжээ авсан бэ?

-Аливаа экспортын бүтээгдэхүүнд бүс нутгийн болон дэлхийн зах зээлийн гэсэн хоёр ханш байдаг. Худалдан авч буй улс бусдад үнэ төлж байна, тэр ханшаар л өгөхөөс өөр аргагүй. Өөрөөр хэлбэл, Монголын нүүрсийг илүү үнээр ав гэх боломжгүй юм.

-Гэхдээ Хятад улс Австралийн нүүрсэнд илүү үнэ төлдөг шүү дээ?

-Манай хувьд бүс нут-гийн үнийг баримталдаг. Энэ долоо хоногт нүүрсний үнэ жаахан өндийсөн байна билээ. Цагаан хаданд тонн нүүрсийг 88 ам.доллараар өгч байгаа.

-Оюу толгойн гэрээний ямар заалтыг өөрчлөхөөр болсон бэ?

-Үүнд маш болгоомжтой хандах ёстой. Оюу толгойн гэрээний зарим заалтыг тодорхой болгох гэдэг дээр санал нийлсэн. Тэгэхээр энэ асуудлыг шууд хэлэхэд хэцүү. Монголын Засгийн газар болон «Рио Тинто» хоёул хөрөнгө оруулагч. Одоо хэлэлцэх шатандаа явж байгаа. Асуудал эцэслэн, шийдэгдээгүй учраас зарлах боломжгүй. Гэхдээ хөрөнгө оруулалтын тухай заалт ямар ч байсан өөрчлөгдөнө гэдгийг хэлье.

-Таван толгойн бүтээн байгуулалт, тэнд төлөвлөсөн ажлууд энэ онд урапп ахисангүй. Үүнд тайлбар өгөхгүй юү?

-Төмөр зам байгуулах хөрөнгө оруулагчтай ярилцсан. Ирэх дөрөвдүгээр сараас барьж эхэлнэ. Тэгээд хоёр жилийн хугацаанд барьж дуусах төлөвлөгөөтэй байна.

•Стратегийн ордод төрөөс баримтлах бодлогод хуваарилалтыг өөрчлөх тухай орсон уу. Одоогийн 50, 34 гэсэн хувь арай ахих боломжгүй юм уу?

-Стратегийн ордод хувийн хэвшлийн хөрөнгөөр хайгуул хийсэн бол төрийн эзэмших хэмжээ 34, харин улсын зардлаар хийсэн бол эзэмшил 50 хувь байхаар заасан. Энэ заалтынхаа хүрээнд л ажиллаж байна. Харин иргэдэд хүртээх тал дээр Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд «Бүх иргэнд стратегийн ордоос давуу эрхийн хувьцаа эзэмшүүлнэ» гэж заасан.

-Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээг шинэчлэх үү. Ер нь энэ гэрээнээс Монголд ашиг орж ирж байгаа юу?

-Газрын тосны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг батлахаар ажиллаж байна. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнд хөрөнгө оруулагч талтай харилцан ашигтай хамтран ажиллах явцад өөрчлөлт оруулах тухай заасан байгаа. Өнгөрсөн хугацаанд 274 тэрбум төгрөг улсын төсөвт оруулжээ. Газрын тос бол шинэ салбар. Тиймээс цаашид ч их ашиг оруулна байх.

Ашигт малтмалын болон Газрын тосны тухай хуулийг өөрчилнө