Төрөөс мөнгөний бодлогын ирэх жилд баримтлах бодлогыг УИХ-ын нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэж байна. Энэ үеэр УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, үг хэллээ. 

УИХ-ын гишүүн Л.Энх-Амгалан 

"Дэлхийн банкны таамаглаж байгаагаар ирэх жилийн эдийн засгийн өсөлт 2,2 хувь байх нь. Сангийн яамны оруулж ирж буй тоо бол 3 хувь байна. Монголбанкны инфляцийн төсөөлөл нь 8 хувь. Ажилгүйдлийн түвшин 10,3 хувьтай байна гэж та хэллээ. Гэтэл 10,3 хувь биш л юм байна лээ л дээ. Статистикийн тоо баримтаас харахад сүүлийн 7-8 жилд байгаагүй өндөр хувьтай байна. Тоогоор илэрхийлбэл, одоогоор 150 мянган хүн ажилгүй, орлогогүй болчихоод байна. Статистикийн хорооноос гаргасан эхний 8 сарын мэдээгээр өрхийн орлого хасах руу орсон байна. 2013 оноос хасах үзүүлэлт рүү орсон. Бусад орны мөнгөний бодлого бол улсын төсвөө дэмжсэн, бодит эдийн засгаа дэмжсэн буюу стандарт бус хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлж байна. 2017, 2018 оны мөнгөний бодлого бол бодит байдалд нийцсэн, эдийн засгийн хүнд нөхцлөөс ААН-үүдээ яаж аврах, ажилгүйдлээ хэрхэн багасгах, ажлын байраа яаж хадгалж авч үлдэх зэрэг тодорхой асуудлыг онилсон хөтөлбөрүүд хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

Монгол Улсын 140-150 мянган ААН-үүдийн тал хувь нь буюу 70-80-аад мянга нь хаалгаа барьчихаад байна. Арилжааны банкны зээл зогссон. Арилжааны банкны нийт актив 23 их наяд төгрөг гэж тооцвол банкууд 5 их наяд төгрөгөөр Засгийн газрын бонд худалдаж авсан. Эндээс үзэхэд, арилжааны банкууд 4 төгрөг тутмын 1 төгрөгөөр өндөр хүүтэй Засгийн газрын бонд худалдаж авчихаад байна. Өрийн гинжин хэлхээ буюу чөтгөрийн тойрогт орчихоод байна. Тиймээс 2017-2018 онд мөнгөний уян хатан бодлого хэрэгжүүлээч Н.Баяртсайхан дарга аа. Мөнгөний хатуу бодлого баримтлаад эхлэхээр ААН-үүд одоогийнхоос илүү бүсээ чангалж чадахгүй шүү дээ.

800 мянган өрхийн орлого нь хасахтай байна. Эдийн засгийн хамгийн том дохионуудыг өгөөд эхэлчихлээ. Тиймээс Монголбанкнаас зөвхөн бодлогын хүүг нэмдэг ганцхан арга хэрэгсэл байдаг юм шиг хэвшмэл сэтгэлгээтэй мөнгөний хатуу бодлого орж ирсэн байна. Монгол Улсын макро эдийн засгийн орчинд үүсээд буй нөхцөл байдлыг дунд болон урт хугацаанд яаж арилгах, даван туулах вэ гэдэгт чиглэсэн мөнгөний бодлого орж ирээсэй гэж хүсч байна.

Нэг өдөр гэнэт өргөс авчихсан мэт эдийн засаг сэргэхгүй ч гэсэн төрийн мөнгөний бодлого хэлэлцэж байх энэ үед ажилгүй болсон, хаалга барьсан ААН, иргэд биднийг анхааралтай ажиглаад сууж байна шүү дээ.

Ирэх онд эдийн засгийн өсөлт 3 хувьд хүрнэ гэж таамаглаж байгааг эрсдэлтэй гэж үзэж байна. Эдийн засгийн өсөлтийн 3 хувийг хаанаас бий болгох гэж байна гэхээр Оюу толгойн төсөл, Тавантолгойн төсөл, түүнийг дагасан төмөр зам, дулааны станц гээд тоотой хэдхэн томоохон төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлэхээр нэрлэчихээд байна. Гэтэл эдгээр хөтөлбөр нь үнэхээр хэрэгжих үү, үгүй юу гэдэг асуудлын хүрээнд улс төрийн маш том эрсдэл байдаг. Энэ нөхцлүүдийг яаж тооцсон бэ? Хэрэв том төслүүд хэрэгжихгүй байх эрсдэл үүсвэл төсөв, мөнгөний бодлого хоорондоо хэрхэн уялдах юм бэ?" 

Энэ асуултад Монголбанкны төлөөлөл, мөнгөний бодлогын баримт бичиг боловсруулсан ажлын хэсэг хариулсан. Тэрээр "Мөнгөний уян хатан бодлого гэхээсээ илүү мөнгөний хамгийн муу хувилбарыг оруулж ирэхээс өөр аргагүй байдалд хүрсэн" гэж хэллээ. Харин Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан мөнгөний бодлогын үр дүн 2 жилийн интервальтай гардаг гэдгийг хэлээд өнөөгийн эдийн засгийн хүндрэл өнгөрсөн Монголбанкны удирдлагууд гаргаж байсан алдаатай бодлогын уршиг болсон гэлээ.