Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2017 онд баримтлах үндсэн чиглэлийг батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг чуулганы хуралдаанаар хэлэлцэхийг дэмжсэн. Хэлэлцэхийг дэмжих эсэх санал хураалтын өмнө УИХ-ын гишүүд хэд хэдэн асуудалд төвлөрч, Монголбанкны ерөнхийлөгч, ажлын хэсгээс асуулт асууж байсан. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин ипотекийн зээлийг ямар эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх, эрэлт-нийлүүлэлтийг яаж хангах талаар өөрийн саналыг хэлж, асуулт асуулаа. 

УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин: Эрэлт, нийлүүлэлтийг яаж уулзуулах вэ?

"35 мянган айлын орон сууцны борлуулалт зогсонги байдалтай байна. Гэтэл хэдэн зуун мянган хүн орон сууцанд орохыг хүсч байна. Энэ эрэлт, нийлүүлэлтийг яаж уулзуулах юм бэ? Орон сууц хүсээд байгаа хүмүүсийг эдгээр орон сууцанд оруулчихаж болдоггүй юм уу?

35 мянган айлын орон сууц борлуулагдахгүй зогсонги байна гэдэг бол банкинд зээлтэй, зээлээ төлж чаддаггүй, бизнес нь өсдөггүй, ажилчдынхаа цалинг тавьж чаддаггүй, мөнгө түгжчихээд байна. Хий дэмий зогсонги байдалтай байлгаснаар орон сууцанд амьдрах хүсэлтэй иргэдийг орон сууцаар хангаж болдоггүй юм уу? Энэ тал дээр Засгийн газар, Монголбанк ямар байр суурьтай байна вэ?

Хоёрт, 80м²-аас дээш талбайтай орон сууцанд ипотекийн зээл олгохгүй гэдэг байсныг 100м² болгох тухай Засгийн газрын тогтоолтой Монголбанк санал нэгдэхгүй байна гэж байсан. Одоо санал нэгдсэн үү?

Валютын ханшийн өсөлтийг тогтоон барих аргагүй болчих шиг боллоо. Гэтэл интервенци хийхгүй гээд байдаг. Гаднаас оруулж ирж буй валютын нөөц бага байдаг. Тэгсэн мөртлөө гадагшаа их хэмжээний валют гарч байдаг. Энэ байдлыг яах вэ?

Гадаадын хөрөнгө оруулалт орж ирж байгаа гэсэн боловч яг орж ирж байгаа валют байна уу?"

Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан: Интервенци хийхгүйгээр байгаа нөөц боломжоо ашиглана

"Арилжааны банкуудын ипотекийн зээлийн ашиглалтын талаар Монголбанкнаас шалгалт хийсэн. 5 хувийн ипотекийн зээлийг бүрэн шийдэж 54 тэрбум төгрөг гаргаж, энэ асуудлыг хаалаа. 8 хувийн зээлийг цааш үргэлжлүүлж байна. Ингэхдээ шинээр мөнгө хэвлэхгүйгээр нэгэнт ипотекийн зээлийг санхүүжүүлэх зорилготой гаргасан 3,8 их наяд төгрөгийн эх үүсвэрээс сар болгон орж ирдэг нь 25 тэрбум төгрөг байна. Энэ 25 тэрбум төгрөгөөр одоохондоо үргэлжлүүлээд явж байя гэсэн шийдэлд хүрсэн. 25 тэрбум төгрөг бол бага мөнгө. Гэхдээ энэ асуудалд Засгийн газар нилээд хүчтэй орж ирмээр байна.

УИХ-ын 40 дүгээр тогтоол гэж гаргахдаа Ирээдүйн тэтгэврийн нөөц санг Монголбанкинд шилжүүлнэ гээд заачихсан болохоос биш ипотекийн хөтөлбөрийг цаашид яаж үргэлжлүүлэх, ямар эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх талаар ганц ч үг, үсэг, өгүүлбэр байхгүй. Тиймээс ипотекийн зээлийн эх үүсвэрийг Засгийн газар Монголбанктай хамтран шийдэх байх гэж бодож байна. Энэ ч үүднээс ойрын хугацаанд тодорхой алхмууд хийхээр зорьж байгааг дуулсан. 3,5 их наяд төгрөгийн үнийн дүнтэй ипотекийн хөтөлбөрийг дунджаар 1,7 тэрбум ам.доллар гэж тооцож байна. Үүнийг гадаадын зах зээлд бүтээгдэхүүн болгож зарах ажил эхлээд явж байна. Хэрэв ингэж чадвал ипотекийн зээлийг санхүүжүүлэх шинэ эх үүсвэр орж ирнэ.

100м² талбайтай орон сууцны тухайд гэвэл 100 байтугай 80м² талбайтай орон сууцны зээлийг яаж санхүүжүүлэх вэ гэж бодож байна. 2013 онд Барилга, хот байгуулалтын сайд, Монголбанкны ерөнхийлөгч хамтран баталсан ипотекийн зээлийг хэрэгжүүлэх хугацаа 2016 оны 1 дүгээр сард дууссан. 100м² талбайтай орон сууцыг ипотекийн зээлд хамааруулах шийдвэрийг Засгийн газраас гаргасан бол энэ асуудалд тооцоо судалгаатай хандах байх гэж бодож байна. Валютын ханш бол зөвхөн мөнгөний бодлогоор шийддэг асуудал биш.

Валютын эх үүсвэрийг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Экспортын орлогыг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй. Гадаадын хөрөнгө оруулагчдыг татах хэрэгтэй. Төсвийн сахилга батаа сайжруулж, төсвийн алдагдлаа бууруулах зэрэг цогц арга хэмжээ авсны үндсэн дээр валютын ханшаа тогтоон барьж чадна. Ганц Монголбанк мөнгөний бодлогын арга хэрэгслээр валютын ханшийг тогтворжуулна гэдэг бол хэтэрхий өрөөсгөл."

УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин:

"Монгол Улсын Засгийн газрын гадаадад төлөх өр 6,6 их наяд төгрөг гээд байна. Энэ бол өмнөх Засгийн газрын тавьсан өр. Бондын төлбөрийг хувийн хэвшлийнхэн төлөх ёстой. Хэн хэдийг төлөх нь Монголбанкин дээр байгаа гэх юм. Хувийн хэвшлийнхэн хэдэн төгрөгийн төлбөр төлөх юм бэ?"

Монголбанкны ерөнхийлөгч Н.Баяртсайхан:

"2017, 2018 он буюу ойрын 4 жилд төлөх гадаад өрийн дарамтын асуудлаар маш тодорхой тооцоо, судалгаатай танилцуулгыг УИХ-ын дарга, Ерөнхий сайдад өгсөн. Шаардлагатай гэвэл уг танилцуулгыг УИХ-ын гишүүдэд тарааж болох юм. Уг танилцуулгад бүх тоог нарийн дурдсан байгаа."