УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Агаарын бохирдлыг бууруулахтай холбогдуулан авах арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг танилцуулав.

Тогтоолын төсөлтэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ.

УИХ-ын гишүүн Б.Жаргалмаа

Тодорхой хоёр зүйл асууя. 2010 оноос хойш Монгол Улсын төрөөс агаарын орчны бохирдлыг бууруулахын тулд шат шатандаа маш олон хууль тогтоомж үндэсний хөтөлбөрийг хүртэл баталж гаргасан боловч хэрэгжилт нь хангалтгүй байгаа нь өнөөдрийн үүсээд байгаа нөхцөл байдлаас харагдаж байна. 2019 оноос хойш түүхий нүүрсийг нийслэлд оруулж ирэхгүй байх шийдвэр гарснаас хойш харьцангуй сайн мэдээтэй байсан. Агаар орчны бохирдол буурсан, хүхэрлэг хийн нөхцөл байдлууд харьцангуй сайжирсан гэж байгаа боловч эргээд агаар орчны бохирдлын хэмжээ аюулын түвшинд очиж хүний амь нас эрсдэх нөхцөл байдал үүссэн хэвээрээ байгаа. Бид нүүрсэн яндангийн тухай яриад байна нүүрсэн янданг хилээр гаргахаа болиод тогтоол гаргаад үйлдвэрт ашигладаг болох юм байна хэрвээ нүүрсэн яндан нь ашиглахаа болчихсон иргэн энэ үйлдвэрт нүүрсэн яндангаа тушаая гэвэл ямар үнээр авах вэ? Би зүгээр сонирхоод асууж байна. Агаар орчинд зарцуулсан төгрөгийг харахад нийтдээ 456,1 тэрбум төгрөг зарцуулсан байна эдийн засгийн үр дүн иргэдэд үзүүлж байгаа хор уршигтай тодорхой хэмжээнд дүйцэх ёстой боловч энэ дүн сайн мэдээллийг үзүүлэхгүй байгаа нь харамсалтай. Өнөөдрийн байдлаар энгийн хэрэглээний батарей 2,5 тонныг устгаж чадахгүй хадгалж байна гэж Хог хаягдлын холбооны Чинзориг гэдэг хүн хэлсэн байна яг энэ тооцоолол иргэд маань тодорхой хэмжээний эдийн засгийн болон эрүүл мэндийн сайн нөлөөллийг авчрах ёстой гэдэг энэ зүйлийг асуух гээд байна.

Манай СХД-ийн 20р хороонд байрладаг сайжруулсан түлшний үйлдвэрийг зүүн бүсийн үйлдвэрлэл буюу Налайх руу нүүлгэнэ гэсэн мэдээлэлтэй байсан. Энэ жил иргэд маань утаа, тоос, тортогтоо дарагдсан хэвээрээ л өнгөрлөө. ХЭҮК-с гаргасан хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын талаарх 23 дахь илтгэлээс тоон жишээ авч хэлж байна. Нийгэм эрүүл мэндийн үндэсний төвийн тандалтын мэдээллээр 2019-2023 онд нийтдээ 103 хүн сайжруулсан түлшний улмаас амь насаа алдсан гэдэг ийм тоо байна.СХД-т байгаа нүүрсний үйлдвэрийг нүүлгээд өгөөч ээ иргэд тэнд хордоод байна гэдэг зүйлийг яриад байна. Иргэд маш их өргөдөл өгдөг миний нэр дээр ч өгдөг, ХЭҮК дээр ч өгдөг тэгэхээр энэ үйлдвэрийг нүүлгэх боломж нь хэр байна вэ? Сайжруулсан түлшнийхээ орц, найрлагад шинжилгээ хийсэн үү? Бид нар нүүрсний түр хороон дээр ажиллаж байхад сайжруулсан түлшний үйлдвэр дээр тодорхой хэмжээний зөрчил гарсан тэр зөрчлүүд ер нь арилсан уу, үгүй юу? 162 сая төгрөгийн гурил буюу барьцуулдаг ч устгах хэмжээнд очсон байсан ийм тоо мэдээ гарсан энэ дээр арга хэмжээ авч чадсан уу?

Түүний асуултад УИХ-ын гишүүн, Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, хууль санаачлагч Г.Тэмүүлэн нар хариуллаа.

Б.Жаргалмаа: Агаар орчинд 456,1 тэрбум төгрөг зарцуулсан боловч тодорхой үр дүн үзүүлэхгүй байгаа нь харамсалтай.