Монголын шинжлэх ухааны салбарын 4300 шахам ажилтны төлөөлөл 800 эрдэмтэн, судлаачийг нэгэн дээвэрт цуглуулсан “Шинжлэх ухааны ажилтны улсын анхдугаар их хурал” хоёр өдөр болж амжилттай өндөрлөлөө.

Орчин цагийн шинжлэх ухааны салбар үүсч хөгжсөн 98 жилийн хугацаанд тус их хурлыг анх удаа зохион байгуулсанаараа түүхэн ач холбогдолтой бөгөөд өнөө цагийн эрдэмтдийн манлай 50 шахам академич биечлэн оролцсоноороо онцлог боллоо.

“Хандлагаа өөрчилье” уриатай их хурлыг Монгол Улсын Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх ивээлдээ зохион байгуулсны зэрэгцээ нээлтийн үгийг хэлж, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга биечлэн оролцож, Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатар илгээлтээ ирүүлснийг Монголын төр засаг шинжлэх ухааны салбарт нэгдсэн бодлогоор хандаж байна гэсэн итгэлийг өглөө гэж эрдэмтэн судлаачид үзэж байна.

Шинжлэх ухааны салбарт нийт 4,277 хүн ажиллаж байгаагийн 75,8 хувь буюу 3,246 нь үндсэн орон тооны, 24.2 хувь нь гэрээт ажилтан байна. Үндсэн ажилтан, албан хаагчдын 44 хувь нь буюу 1,917 эрдэм шинжилгээний ажилтан байгаагийн дотор шинжлэх ухааны доктор (Sc.D) 109, боловсролын доктор (Ph.D) 724, магистрын зэрэгтэй эрдэм шинжилгээний ажилтан 1071 байгаа нь нийт эрдэм шинжилгээний ажилтны 58.6 хувийг бүрдүүлж байна. Шинжлэх ухааны ажилтны анхдугаар их хуралд тэдний төлөөлөл болсон 800 эрдэмтэн судлаач оролцлоо.

Их хуралд Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын сайд Ё.Баатарбилэг “Хандлагаа өөрчилье” сэдвээр үндсэн илтгэл тавилаа. Салбарынхаа өчигдөр, өнөөдөр, ирээдүйг багтаасан илтгэлийнхээ төгсгөлд “Цаашид бид юуг хэрхэн хийх вэ?” гэсэн асуулт тавиад, хандлагаа өөрчилж, хамтаараа хийх хэд хэдэн зүйлийг уриаллаа. Тухайлбал, Төр шинжлэх ухаанд хандах хандлагаа өөрчилье, Шинжлэх ухааны салбарын хүний нөөцийн чадавхийг сайжруулъя, Судалгааны буюу дэлхийд өрсөлдөх их сургуулийг байгуулъя, Аж үйлдвэрийн IV хувьсгалд өөрсдийгөө бэлдье, Хамтран ажиллах соёл төлөвшүүлье, Шинжлэх ухаанчаар сэтгэдэг хандлага бий болгоё гэсэн юм.

Үндсэн илтгэлийн дараа Шинжлэх ухааны академийн дэд ерөнхийлөгч Г.Чулуунбаатар, УИХ-ын даргын нийгмийн бодлогын зөвлөх Д.Бадарч, Удирдлагын академийн Санхүү, эдийн засгийн тэнхмийн профессор Л.Отгонтуяа, Монголын их, дээд сургуулийн консерциумын ерөнхийлөгч Т.Хэрүүга нар Их хурлын эхний өдөр болсон дөрвөн салбар хуралдааны дүгнэлтийг танилцуулав. Эхний өдөр үг хэлсэн 80 орчим төлөөлөгчийн байр суурь, салбар хуралдаануудын дүгнэлт болон нэгдсэн хуралдаанд тавьсан салбарын сайдын илтгэлтэй холбогдуулан үг хэлсэн 30 гаруй төлөөлөгчийн саналд үндэслэн их хурлын зөвлөмжийн төслийг боловсруулж, хэлэлцүүллээ.

Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газар, Эрдэм шинжилгээний болон Үйлдвэрлэл, бизнесийн байгууллагууд, Мэргэжлийн холбоод, иргэний нийгмийн байгууллагад хандсан зөвлөмжийн төслийг БСШУСЯ-ын Шинжлэх ухаан, технологийн бодлогын газрын дарга С.Мөнхбат танилцуулж, төлөөлөгчдийн олонхийн саналаар батлав. Тухайлбал, ДНБ-д шинжлэх ухаан, технологийн салбарын төсвийн санхүүжилтийн эзлэх хувийг 2020 онд 0.5 хувь, 2025 онд 1 хувьд хүргэх зорилтыг биелүүлэх чиглэлийг Засгийн газарт өгөх, хэрэгжилтийг хянах зөвлөмжийг УИХ-д, Улсын хэмжээнд хийгдэж буй томоохон бүтээн байгуулалт, төсөл, хөтөлбөрийн судалгааны ажлыг тэргүүн ээлжид эрдэм шинжилгээний байгууллагаар төр захиалан гүйцэтгүүлж байх журамд шилжүүлэх зөвлөмжийг Засгийн газарт өглөө.

Шинжлэх ухааны хүрээлэнгүүдийн цогцолбор байгуулах бүтээн байгуулалтын ажлыг 2020 оноос эхлүүлэх, Шинжлэх ухааны салбар дундын хамтын оффис (co-working space) хамтран байгуулж, ажиллуулах зэрэг чихэнд чимэгтэй олон зүйлийг сонсгож, улс орны хөгжлийн тулгуур нь шинжлэх ухааны салбар бөгөөд хаана хаанаа хандлагаа өөрчлөхийг уриалсан их хурал амжилттай өндөрлөлөө.