УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2020.12.10/ нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, Улсын Их Хурлын тогтоолын төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийж байна. 

Хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийн үеэр ажлын хэсэг болон байнгын хорооны дүгнэлттэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ.

УИХ-ын гишүүн Г.Дамдинням:

Хот тосгоны эрх зүйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөлтэй уялдаж явах хэрэгтэй байна. Төслийн 71-р зүйлд заасан засаг захиргааны нутаг дэвсгэрийн нэгж удирдлагын зарим чиг үүргийг, хот тосгонд шилжүүлсэн зохицуулалтыг хот, тосгон эрх зүйн тухай хуультай уяж илүү тодорхой болгох хэрэгтэй байна.

71.1 заалтад улсын зэрэглэлтэй хот, түүний үндсэн нэгжид энэ хуулийн 21-23-р зүйлд заасан аймаг, сум, багийн зарим чиг үүргийг шилжүүлнэ гэсэн томъёололыг оруулсан байна. Зарим гэдэгт ямар чиг үүргийг тодорхой зааж өгч байгаа юм бэ? Бүрхэг байдалтай байхаар энэ асуудал замхарсан байдалд орох гээд байна. Аймгийг улсын чанартай хот болгохдоо мал аж ахуй, газар тариалангийн бүс сумдыг хэрхэх тухай тодорхой бус байна.

Үүн дээр уялдаад дараачийн нэг асуулт гарч ирж байна. Монгол Улсын эдийн засагт онцгой нөлөө бүхий сумдуудын асуудлыг бид авч үзэх ёстой. Стратегийн орд газар, жишээ нь Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум, Цогтцэций сум, Гурвантэс сум, хилийн боомтууд байна. Хилийн Алтанбулаг, Замын-Үүд боомт гээд байна. Том эдийн засагт нөлөө бүхий сумдуудад нийгмийн нийтийн үйлчилгээ хүрэлцэхгүй. Жишээ нь, эмнэлгийнх нь нэг жилийнх зардал сарын дотор дуусчихдаг. Татварын байцаагч, байгаль орчны байцаагч нар нь хүрэлцэхгүй. Үүн дээр онцгой нөхцөл оруулах тал дээр анхаарч өгч болохгүй юу? 

Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж дээр улсын зэрэглэлтэй хот байгуулахад жишээ нь Дархан-Уул аймаг дээр Дархан сумыг хот болгоно. Дархан-Уул аймгийн 86 орчим хувь байгаа байх. Энэ сум, улсын зэрэглэлтэй хот хоёрын эрх мэдлийн асуудлыг бас тодорхой бус байдлаар оруулсан байна. Үүнийг эрх зүйн талаас нь тодорхой болгож болохгүй юу?

Орон нутгийн бие даалгах эдийн засаг нийгмийн асуудлаа өөрөө шийдэх тал дээр нилээн санаачлагатай төсөл болсон. Гэтэл үүнийг дагаад өмч, татварын тухай гээд санхүү хөрөнгө оруулалттай холбоотой хуулиудын заалтыг энэ хуулиа дагуулаад оруулах тал дээр тодорхой хариултуудыг өгнө үү?

Түүний асуултанд хуулийн төслийн ажлын хэсгийн ахлагч, УИХ-ын гишүүн Ж.Сүхбаатар хариуллаа.

Хот тосгоны улсын зэрэглэлтэй хот түүний үндсэн нэгжид энэ хуулийн 21-23-р зүйлд заасан аймаг, сум, багийн зарим чиг үүргийг шилжүүлнэ гэж байна. Энэ нь таны хэлдгээр тодорхой бус биш. Энэ хуулийн 21-23-р зүйлд заасан зарим чиг үүргийг шилжүүлнэ. Үүнийг бол төслийн 70-р зүйл дээр зааснаар Засгийн газрын өргөн мэдүүлснээр УИХ шийднэ. Засгийн газар үүнийг бас тодорхойлох ёстой юм.