2020.03.16

Бизнес эрхлэгчдийн төлөө “Хэзээд бэлхэн”

Vip76.mn сайтын редакцаас эрхлэн гаргадаг Vip Expert сэтгүүлийн энэ удаагийн тусгай дугаар "Монгол төрийн түшээ" хэмээх нэр хүнд, үүрэг хариуцлага, ёс зүй, мэдлэг, туршлага агуулсан сэдвийн хүрээнд бэлтгэн эрхэм уншигч таны өмнө дэлгэж байна. Төр нийгмийн зүтгэлтэн, салбартаа төдийгүй ард иргэдийн хүндлэлийг хүлээсэн эрхэмүүд, эрдэмтэн судлаачид “Монгол Төрийн Түшээ” хүн ямар шинж, төлөвийг цогцлоон бүрдүүлсэн байх ёстойг хэрхэн тодорхойлсоныг уг сэтгүүлээс унших боломжтой бөгөөд өнөөгийн парламентын гишүүдэд олон нийтийн зүгээс өгч буй үнэлгээ, хамгийн өндөр үнэлгээ авсан гишүүд, тэдний хийсэн ажлыг танилцуулж байна.

Өнөөдрийн онцолж буй түшээ бол Монгол Улсын Их Хурлын Гишүүн, Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга Жамбалын Ганбаатар. 

Бизнесийн салбарт олон жил ажилласны хувьд бизнес эрхлэгчдийн төр дэх хүчтэй дуу хоолой болж,  эрх ашгийг нь хамгаалахын төлөө тууштай зүтгэсээр яваа нэгэн бол Ж.Ганбаатар гишүүн. Хүн бүр бүтээлч, хөдөлмөрч байвал Монгол орон хөл дээрээ бат зогсоно гэж тэр үздэг. Тиймдээ ч хийж, бүтээх эрмэлзэл дүүрэн байгаа Жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг эрх зүйн эрүүл орчинд ажиллах боломжийг бүрдүүлэхээр хүчин зүтгэж, өнгөрсөн зургаадугаар сард хууль батлуулсан билээ.

“Өнөөдөр залуус тойрч суучихаад би сайд таньдаг, тэндээс очиж тендер авъя, тэр даргыг буулгаад оронд нь дарга болчихъё” гэж ярих болж. Энэ бол чөтгөрийн тойрог. Энэ тойргоос гарахгүй бол улс хөгжихгүй. Одоогийн хүүхдүүд төрийн албан тушаалтнуудыг таньдаг байх албагүй. Харин сэтгэж, хөдөлмөрлөх л хэрэгтэй. Хэзээ ч хүн хүний өгсөн мөнгөөр сайхан амьдрахгүй. Өөрөө хөдөлмөрлөж олсон мөнгөөрөө л сайхан амьдарна” гэж тэр өгүүлсэн юм.

Бүх салбарт улс төрийн нөлөө маш хүчтэй байгааг ч дурдаж, хүчтэй эсэргүүцдэг. Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар, Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах газар зэрэг гоё нэртэй байгууллагууд хөдөлмөрлөж буй иргэдээ татварын бус дарамтын хэлбэрээр зулгаах юм. Ингээд байхаар бизнес хийж явсан нэгэн арга ядаад гадаадад ажиллах юм уу эсвэл төрийн байгууллагад жолооч ч хамаагүй хийхийг илүүд үзэх болсныг тэр дурдаж байлаа.  

Эдийн засгийн хямрал болон татварын дарамт зэрэг олон шалтгааны улмаас 35800 гаруй компани үйл ажиллагаагаа түр болон бүрмөсөн зогсоосон тоо бий. Энэ нь Зөрчлийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх явцад ойлгомжгүй, давхардсан шийтгэл бизнес эрхлэгчдэд оноож буйтай холбоотой гэж Ж.Ганбаатар өгүүлсэн байдаг. 100 сая төгрөг хүртэлх торгууль тавьчихаад дээр нь бас олсон орлогыг хураана гээд хуульд заах нь жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд дарамт болох эрсдэлтэйг тэр дахин дахин хэлж сануулж байлаа.  Мөн Зөвшөөрлийн тухай хуулийн ажлын хэсгийг ахалж, агентлагийн дарга нарын дураараа авирладаг байдлыг цэгцлэхийг зорьж байгаа ажээ.

Төрийн чихэнд ойроос хүргэж, ойлгуулахыг хичээж буй зүйл н9ь зээлийн хүү хэт өндөр байгаа явдал. Зээлийн хүүгийн дарамтад орсон мянга мянган иргэд, аж ахуйн нэгж дээр буусан дарамтыг арилгах зорилгоор Зээлийн хүүгийн дээд хязгаар тогтоох болон мөнгө хүүлэлттэй тэмцэх тухай хуулийн төсөлд саналаа тусгажээ. Өнөөдрийн байдлаар ЖДҮ, ААН-үүдийн бизнесийн зээл жилийн хүү 30-36 хувь байгаа бол хуулийн төсөл батлагдсанаар бизнесийн зээлийн дээд хязгаар нь 18 хувь болох боломж бүрдэнэ гэж үзэж буй.

Бизнесийн салбарын хүн болохоор өөртөө ашигтай байхаар хууль батлууллаа гэх мэтээр хардах нь элбэг. Тэгвэл “Би амьдралдаа улсаас  нэг ч тендер авч үзээгүй. Намайг чуулганы хуралдаанд суух, байнга идэвхтэй оролцох эсэхэд эргэлзэгчид олон байсан” гэж тэр ярилаа. Үнэхээр УИХ-ын идэвхтэй гишүүдийн тоонд түүнийг нэрлэж болно. Эдийн засгийн байнгын хорооны дарга гээд түүнд олон чухал ажил бий.

Мөн жилийн 1.5 тэрбумаас доош орлоготой бүх аж ахуйн нэгжийн татварыг салбар харгалзахгүй нэг хувь болгоход 23 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлт эдлэх боломжтой. Татвар багасвал бизнес эрхлэгчид олон болохын хэрээр эдийн засагт 23 тэрбумын татварын орлогоос  ч илүү өсөлт дагуулж, хөгжилд асар их хувь нэмэр оруулахыг тэр урьдчилан харж, хэлсээр байгаа. Харин өнөөх хардалтын хувьд бол түүний компаниудын сарын орлого нь 1.5 тэрбумаас дээш тул энэ хөнгөлөлтөд хамаарахгүй юм билээ.

Ж.Ганбаатар тойрогтоо байнга очиж ажиллахын зэрэгцээ гурван цэцэрлэгийн барилгын ажлыг эхлүүлж амжжээ. Мөн авто замыг засахад хувиасаа 600 сая төгрөг гаргасан байдаг.

“Монголчууд олон сая малтай учраас ямартай ч өлсөж үхэхгүй нь үнэн. Гэхдээ Монгол Улс эдийн засгийн хөгжлийн асуудал эрхэлсэн яамтай болж, жижиг дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлж, дэмжих ёстой. Энэ л манай улсын хөгжлийн суурь юм”

гэж түүний хэлсэн үгээр нийтлэлээ өндөрлүүлье. 

vip76.mn