УИХ-ын чуулганы /2025.03.28/-ны өдрийн хуралдаанаар Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 2024 оны гүйцэтгэлийн тайланг хэлэлцэж байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбоотойгоор гишүүд асуулт асууж, үг хэллээ.

УИХ-ын гишүүн О.Батнайрамдал:

Нэгдүгээрт, Нэгэнт л хэт байгалийн баялгаас хамааралтай оронд баялгийн зөв шударга хуваарилалтыг бид хэрхэн хийх вэ? Энэ бол Үндсэн хуульд туссан концепт. Үндсэн хуульдаа бид үндэсний баялгийн сангаар дамжуулж тэгш шударга хуваарилалтыг хийнэ гэх. Үндэсний үндсэн хуулийн үг шүү. Үндэсний баялгийн сангийн хуулиа ч баталчихлаа. Олон жил ярьж, олон жил маргаж баталсан. Энэ хуулийн хэрэгжилт яг одоо хаана явна? Үндэсний баялгийн сангийн хууль тэр дундаа хуримтлалын санд бид нар стратегийн ордын ноогдол ашгийн 34%-ийг хуримтлуулж хүний хөгжил рүүгээ хөрөнгө оруулалт хийлгэсэн. Тэгэхээр энэ стратегийн ордуудтай хийж байгаа хэлцэлд ажлын хэсэг гарсан гэж дуулсан. Энэ яг хаана явна? Энэ хэлцлээ бид хийж чадах уу.  Үндэсний баялгийн сангийн тухай хуулиа амилуулж чадах уу.

Хоёрдугаарт, Бидэнд тулгамдаж буй асуудлуудын 90%-ийн шийдэл нь ихэвчлэн боловсролтой холбоотой. Боловсролын салбарт хийх хөрөнгө оруулалт 10 дахин арвиждаг. Тэр дундаа татвар төлөгчдийн мөнгөөр боловсрол руу хөрөнгө оруулалт хийж байгаа нь "боловсролын зээлийн сан". Энэ нь 2025 оны төсөв дээр 158,4 тэрбум буюу түүхэндээ хамгийн том дүнтэй батлагдсан. Энэ хэрээр маш олон оюутан суралцагчид болон тэдний аав, ээжээс маш том хүлээлт байгаа. Энэ 158,4 тэрбум төгрөг хэрхэн, зөв шударга ашиг сонирхлоос ангид байж эзэндээ очих вэ? Өнөөдөр энэ 158,4 тэрбум төгрөгөөр олгогдож байгаа энэ буцалтгүй тусламж, зээл, тэтгэлэг 30 жилийн хугацаанд 28 удаа нэмэлт өөрчлөлт орсоор байгаад хүн ойлгохын аргагүй болчихсон. Гадаад дотоод зээлийн эргэн төлөлтүүдэд хэт ялгавартай байдал гарчихсан байгаа. Гадаад зээл авсан оюутнуудын зээлийн эргэн төлөлт 98% байгаа. Учир нь тэд Монгол банкны зээлийн мэдээллийн санд ордог. Үүний цаанаа тэр оюутан суралцагчдын эрхийг зөрчсөн асуудал болоод байгаа. Энэ хэт ялгавартай байдлыг хэзээ бид нар зогсоох вэ? Монгол банкны жагсаалтад яагаад гадаад дотоод оюутныг ялгаваргүйгээр өгч болдоггүй юм бэ? Яриад 2 жил болж байгааг хэрхэн ажил хэрэг болох вэ?

Түүний асуултад Ерөнхий сайд Л. Оюун-Эрдэнэ, Боловсролын сайд П.Наранбаяр, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал нар хариуллаа.