Олон улсын стандартаар, төрийн нууцыг хадгалах үүрэг нь төрд бий
2025.03.30

Олон улсын стандартаар, төрийн нууцыг хадгалах үүрэг нь төрд бий

УИХ-ын гишүүн Б.Мөнхсоёл, Х.Баасанжаргал нар Олон улсын "Хууль ба Ардчилал төв"-ийн гүйцэтгэх захирал Тоби Мэндэл, “Глоб Интернэшнл төв”-ийн Удирдах зөвлөлийн дарга Х.Наранжаргал, ЮНЕСКО-ийн Монголын үндэсний комиссын мэдээлэл харилцаа, холбооны асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Ж.Цэндсүрэн нарыг хүлээн авч уулзлаа.

Уулзалтаар УИХ-ын гишүүд хуульч, олон улсын хэвлэл мэдээллийн салбарын эксперт Тоби Мэндэлийн “Хэвлэл мэдээллийн эрх чөлөөний тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл”-д хийсэн дүгнэлттэй танилцаж, санал солилцлоо. 

Тухайн хуулийн төслийг задлан шинжилсний үндсэн дээр 9 багц зөвлөмжийг өгчээ. Тухайлбал,

Парламент, шүүх, цагдаа зэрэг зарим төрийн эрх бүхий байгууллагууд сэтгүүлчдэд зориулсан магадлан итгэмжлэлийн системүүдийг бий болгох нь чухал бөгөөд ингэснээр орон зайн хязгаарлагдмал, олон нийт нэвтрэх боломжгүй газарт (гэмт хэргийн газар, хүчээр тарааж буй жагсаал цуглаан гэх мэт) нэвтрэх боломжоор хангах юм.

Олон улсын стандартаар, төрийн нууцыг хадгалах үүрэг нь төрийн байгууллагууд өөрсдөө хариуцах асуудал юм. Төрийн нууцыг задруулсан албан тушаалтанд хариуцлага хүлээлгэх нь зүй ёсны хэрэг бөгөөд энэ нь мэдээлэгч (whistleblower)-ийг хамгаалах зохицуулалттай
байх нөхцөлтэй. Харин хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, сэтгүүлчид зэрэг бусад этгээдийг тухайн нууцыг олж авахдаа хуулийг зөрчөөснөөс бусад тохиолдолд төрийн нууцыг нийтэлснийх нь төлөө шийтгэх нь зохимжгүй.

Өөрөөр хэлбэл, хэрэв хэн нэгэн албан тушаалтан сэтгүүлчид нууц мэдээлэл дамжуулсан бол, тэр сэтгүүлч уг мэдээллийг нийтлэхдээ ямар нэгэн хариуцлага хүлээхээс айхгүйгээр чөлөөтэй нийтлэх эрхтэй байх ёстой.