Монгол залуусыг эх оронд нь ажиллуулах цорын ганц боломж
Майн-1 буюу хөдөлмөрчдийн баярын өдөр өчигдөр тохиолоо. Дотуур байрны сурагчид энэ өдрийг
“Майн 1 тандтугай
Манай сургууль хөгжтүгэй
Маргаашийн өглөөний маслотой талх том болтугай...”
хэмээн хөгжөөдөг байсан тухай аав ээж маань ярьдаг. Тэгвэл өчигдөр болсон Хөдөлмөрчдийн өдрөөр Монголчууд маслотой талх биш “Миний цалинг нэмээч ээ” гэсэн уриатайгаар жагсав.
Үүнийгээ тэд өнөөдөр хөдөлмөрийн хөлсний үнэлэмж дэндүү доогуур байгаагаас хэмээн тайлбарлана билээ. Өчигдөр хөдөлмөрчид Сүхбаатарын талбайд цугларч өөрсдийнхөө хөдөлмөрлөх эрхэд тулгарч буй саад бэрхшээл болоод ямар тусламж хэрэгтэй байгаагаа төр засагтаа
Хөдөлмөрчдийн өдрөөр Монголчууд маслотой талх биш “Миний цалинг нэмээч ээ” гэсэн уриатайгаар жагсав.
уламжилсан гэхэд болно. МҮЭХ-ноос зохион байгуулсан “Хөдөлмөрлөх эрх” өдөрлөгийн хүрээнд цэнхэр өнгөөр жигдэрсэн 10 орчим майханд үйлдвэрчний эвлэлийн салбар хороод болон төлөөллүүд ажлаа танилцуулж байв. Хөдөлмөрчид ч олноор цугларчээ. Энэ үеэр урлагийн тоглолт сонирхуулснаас гадна хууль зүйн зөвлөгөө өгч, гар зургийн, номын бас амьтдын үзэсгэлэнг дэлгэлээ.
Тус өдөрлөгт сүр хүч нэмсэн нэг үйл явдал нь үйлдвэрчний эвлэлийн холбоодын залуучуудын жагсаал байсан. 100 залуу өнгө өнгийн шаар барьж, Төрийн ордны баруун хойноос Сүхбаатарын талбай руу жагсаж гарч ирсэн нь яах аргагүй анхаарал татаж байсан. Тэд энэ жагсаалаараа эв нэгдлийг илэрхийлээд зогсохгүй, хөдөлмөрлөх эрх зөрчигдөж байгааг сануулахыг зорьсон гэнэ. Энэ үеэр:
Сүхбаатар дүүргийн "Тохижилт” компанийн үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга Ш.Алагаатай:
-“Манай компани 100 гаруй гишүүнтэй. Өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сараас манай ажилчдын цалин 2550 хувиар нэмэгдсэн. Ингэснээр дундаж цалин 400 мянгаас сая төгрөгийн хооронд байгаа. Гэхдээ энэ нь ажилчдын хийж байгаа ажилтай харьцуулахад хангалтгүй байна” хэмээсэн юм. Өдөрлөгт МҮЭХ-нд бүртгэлтэй хувийн байгууллагууд ч оролцож байлаа.
“Сансар медиа” группийн үйлдвэрчний хорооны дарга Ж.Сугар:
Манай улсын хоёр сая гаруй хүнээс 1.1 сая нь хөдөлмөр эрхлэдэг
-“Манай үйлдвэрчний хороо байгуулагдаад 10 жил болж байна. Өнгөрсөн жил улсын тэргүүний үйлдвэрчний хороо болж байсан. Манай компани нь ажилчдадаа жил бүр удаан жилийн нэмэгдэл олгодог. Мөн тогтвор суурьшилтай ажилласны нэмэгдэл өгдөг. Баяр ёслол, илүү цагийн мөнгийг ч олгож байгаа. Жил бүр хоёр ажилтандаа орон сууц, нэг хүнд гэр олгодог. Үүний зэрэгцээ нэмж шинэ ажлын байр олноор бий болгохыг зорьж байгаа төдийгүй сүүлийн гурван жилд 100 гаруй хүнийг ажлын байртай болгосон.
Ажилчдын маань дундаж цалин 500-600 мянган төгрөг байна” хэмээсэн юм. Манай улсын хоёр сая гаруй хүнээс 1.1 сая нь хөдөлмөр эрхлэдэг байна. Тэдний дундаж цалин 590 мянган төгрөг аж.
Энэ үеэр МҮЭХ-ны дэд ерөнхийлөгч Х.Амгаланбаатар:
-Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 144400 байсныг сарын өмнө 192 мянга болгосон. Энэ нь ирэх есдүгээр сарын 1-нээс хэрэгжих ёстой.
Гэхдээ үүнд сэтгэл дундуур байгаа. Өнөөдөр монгол хүний хөдөлмөрийн доод хэмжээ 192 мянган төгрөгөөр үнэлэгдэх ёсгүй. Монгол залуус эх орондоо сайхан амьдарч чадахгүй байгаа учраас бусад улсад ажиллаж байна. Манай улсын идэр насны 120 гаруй мянган залуу гадаадад хөдөлмөрлөж байна. Тэд сайхан амьдрахын тулд боолын гэхээр хүнд хүчир ажлыг хийж байна. Тиймээс энэ хүмүүсийг эх оронд нь ажиллуулах цорын ганц боломж нь монгол хүний хөдөлмөрийн хөлсний үнэлэмжийг нэмэгдүүлэх” хэмээсэн юм.
Хараагүй хүмүүс 140 мянган төгрөгийн цалинтай
Хараагүй хүмүүсийн хөдөлмөр сургалт үйлдвэрийн Сав баглаа боодлын цехийн дарга О.Өлзийтогтох:
-Танай төв хэдэн хүнийг ажлын байраар хангаад байгаа вэ?
Манайх 150 ажилчинтай. Үүний 90 гаруй нь хараагүй хүмүүс. Жижиг эдлэл, сав баглаа боодлын цех ажиллуулж байна. Бид өнөөдөр өөрсдийнхөө хийсэн бүтээлээр үзэсгэлэн гаргасан.
-Хараагүй хүмүүс жирийн хүмүүстэй адил цалин авч чадаж байна уу?
-Чадахгүй байгаа. Манай хүмүүсийн цалингийн доод хэмжээ 140 мянган төгрөг. Дээрээс нь хийснээр нэмэгдэл олгодог. Тухайлбал нэг уут хийвэл таван төгрөг гээд сард 1000 уут хийвэл 5000 төгрөгийг цалин дээрээ нэмж авах жишээтэй.
Замчид хоёр сарынхаа цалинг аваагүй байна
Монголын авто замчдын үйлдвэрчний эвлэлүүдийн холбооны дарга Б.Цэрэнпурэв:
-Танай холбоо гишүүдийнхээ цалинг нэмэгдүүлэх, аюулгүй байдлыг хангахад хэрхэн анхаарч ажиллаж байна вэ?
-Манай холбоо өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард ЗТЯ, Автозамчдын холбоотой гурван талт хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан. Энэ хэлэлцээрээр цалинг 1.5 дахин нэмэх, хүнд нөхцөлийн нэмэгдэл, сул зогсолтын нөхөн олговрыг олгох талаар тусгасан. Гэвч одоо болтол үүнийг төсөвт тусгаагүй байгаа.
300 гаруй мянган төгрөгөөр зуны улиралд өдөрт 10-12 цаг ажиллах боломжгүй
Цаашид замын ажилчдын цалинг нэмэхгүй бол нэгдүгээр зэрэгтэй ажилчин 300 гаруй мянган төгрөгөөр зуны улиралд өдөрт 10-12 цаг ажиллах боломжгүй. Тиймээс ажиллах хүчингүй болно гэсэн үг. Тиймээс дээрх саналаа нэгтгээд яаманд шаардлага хүргүүлэх гэж байна. Дээрээс нь Засгийн газраас нэлээн олон замын ажил хийхээр тусгасан ч одоо болтол гэрээг нь хийгээгүй л байгаа. Замын компанийн ажилчид хоёроос гурван сарын цалингаа аваагүй байгаа. Замчдаас “Бид нар бага ч гэсэн цалингаа цагт нь авдаг больё” гэсэн шаардлагыг ирүүлээд байгаа.
-Гэрээ нь яагаад хийгдэхгүй байгаа юм бол?
-Хөгжлийн банк гэрээ хийнэ гээд компаниудад зэрэглэл тогтоогоод ангилчихсан байгаа. Гэсэн атлаа гэрээ хийхгүй, ажилдаа гар гэсэн байдалтай байна. Мөн санхүүжилтүүд огт орж ирээгүй байна.
-Улсын хэмжээнд хэчнээн замчин байна. Түүнээс танай холбоонд хэд нь нэгдээд байгаа вэ?
-Автозамын салбарт 6600 мэргэжилтэй ажилтан бий. Үүн дээр инженер техникийн ажилчдаа нэмээд 8000 гаруй ажилтан бий. Үүнээс 5000 гаруй нь манай холбооны гишүүн.
-Та бүхэн сард дунджаар хэдэн төгрөгийн цалин авдаг вэ?
-Инженер, техникийн ажилчид дунджаар 480, механикчид 382, замчид 280 мянган төгрөг авдаг. Маш маш бага тоо гардаг. Тиймээс цаашид нэмэгдүүлэх зорилготой байгаа. Үндсэн цалингаа нэмэхээсээ гадна сул зогсолт, илүү цаг, хүнд нөхцөлийн нэмэгдлүүдээ авдаг болох талаар хэлэлцэж байна.
